3 Δεκεμβρίου: Αφιερωμένη στα Άτομα με Αναπηρία

Σύνταξη: ecozen.gr

Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία  τιμάται κάθε χρόνο στις 3 Δεκεμβρίου και καθιερώθηκε το 1992 με απόφαση της γενικής συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η καθιέρωση της, επιδιώκει να εστιάσει στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για τις συνθήκες με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπα τα Άτομα με Αναπηρία.  Ένας ακόμη σημαντικός στόχος της σημερινής μέρας είναι να υπενθυμίσει σε κυβερνήσεις, φορείς και οργανισμούς πόσο σημαντική είναι για τη κοινωνία η ένταξη αυτών των ανθρώπων σε κάθε πτυχή της ζωής.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνονται από τον ΠΟΥ, ο αριθμός των Ατόμων με Αναπηρία υπολογίζεται γύρω στο 1 εκατομμύριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι φέτος η ημέρα αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς συνδυάζεται με μια μεγάλη νίκη στον χώρο της αναπηρίας. Συγκεκριμένα, το 2021 ικανοποιήθηκε ένα πάγιο αίτημα των Ατόμων με Αναπηρία που ζούνε στην Ελλάδα,  η θεσμοθέτηση δηλαδή του προσωπικού βοηθού με αμοιβή από το κράτος. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα είναι σε θέση να πετύχουν έναν από τους βασικότερους στόχους τους, την ανεξάρτητη διαβίωση.
Άτομα με αναπηρία

Το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού που ζουν με αναπηρίες ανέρχεται στο 15%, δηλαδή ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι. Η πρώτη Παγκόσμια Έκθεση για την αναπηρία αποκαλύπτει ότι από το ένα δισεκατομμύριο άτομα με ειδικές ανάγκες παγκοσμίως, το ένα πέμπτο εξ αυτών, δηλαδή 110-190 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην καθημερινότητα τους. Επιπλέον, το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού επηρεάζεται άμεσα από την αναπηρία, όπως οι άνθρωποι που τους φροντίζουν και τα μέλη της οικογένειας.

Πόση ενημέρωση υπάρχει για τον χώρο της αναπηρίας;

H Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) παρουσίασε έρευνα η οποία διεξήχθη σε συνεργασία με την εταιρεία δημοσκοπήσεων G.P.O. σχετικά με τις «Στάσεις και τις Αντιλήψεις για την Αναπηρία στην Ελλάδα και τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, Χρόνιες Παθήσεις και των Οικογενειών τους». Η έρευνα από τις 14 έως τις 21 Νοεμβρίου 2021 με δείγμα 1.203 νοικοκυριά από όλη την Ελλάδα.

Αρχικά, στην ερώτηση ως προς την στάση των πολιτών απέναντι στα άτομα με αναπηρία, στην ερώτηση «Εσείς προσωπικά θα λέγατε ότι νιώθετε άβολα ή άνετα όταν συναντάτε κάποιο άτομο με αναπηρία;» το 14,2% δηλώνει ότι νιώθει «πολύ άβολα» ή «αρκετά άβολα», το 28,6% «ούτε άβολα, ούτε άνετα» ενώ το 57% «αρκετά» ή «πολύ άνετα».

Έπειτα οι ερωτήσεις αποκτούν πιο προσωπικό χαρακτήρα, οι απαντήσεις πλέον προβληματίζουν περισσότερο. Για παράδειγμα, στο ερώτημα «Ανεξάρτητα από το αν στην πραγματικότητα έχετε παιδιά ή όχι, θα θέλαμε να μας πείτε πόσο άνετα θα νιώθατε αν ένα από τα παιδιά σας διατηρούσε δεσμό με ένα άτομο με αναπηρία/χρόνια πάθηση;». Το ποσοστό των πολιτών που νιώθουν «πολύ» ή «αρκετά» άβολα φτάνει το 24,2%, το ποσοστό των πολιτών που «ούτε άβολα, ούτε άνετα» αγγίζει το 32,3% ενώ το ποσοστό των πολιτών που νιώθει «αρκετά» ή «πολύ» άνετα πέφτει στο 32,6%.

Ένα άλλο σημείο που χρίζει προσοχής είναι πως το 56,6% αναφέρει ότι γνωρίζει «καθόλου» ή «λίγο» για τα ζητήματα που αφορούν τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Αντίστοιχα, τα ίδια τα άτομα με αναπηρία δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν τα δικαιώματά τους κατά 37,5%. Οι πολίτες δηλώνουν, επίσης, μη ικανοποιημένοι σχετικά με τις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης αναφορικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση και των οικογενειών τους που πραγματοποιούνται από τους κρατικούς φορείς/ υπηρεσίες κατά το συντριπτικό ποσοστό 83% («καθόλου» και «λίγο»).

Σχετικά με την ισότητα, όχι μόνο για τα ζητήματα αναπηρίας αλλά και «φύλου, ηλικίας, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας και γενετήσιου προσανατολισμού», το 78,1% των πολιτών θεωρεί ότι δεν γίνονται αποδέκτες όλοι της ίδιας μεταχείρισης και δικαιωμάτων ενώ μόλις το 20,8% απαντά «ναι» και «μάλλον ναι» στο ερώτημα. Έχει ενδιαφέρον ότι τα ποσοστά μεταξύ των ατόμων με αναπηρία είναι σχεδόν ίδια καθώς το 80,6% απαντά «όχι» ή «μάλλον όχι» και το 18% «ναι» ή «μάλλον ναι».

Στην ερώτηση «πώς πιστεύετε ότι αντιμετωπίζονται τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις στην Ελλάδα», ηγείται η προκατάληψη με 45,4%, έπεται η συμπόνια/οίκτος με 39,6%, η αδιαφορία 21,3%, η αμηχανία 20,9%, η απόρριψη 7,8%, και το «σαν βάρος» με 5,8%. Μόνο το 6,3% απαντά «ισότιμα» και το 5% απαντά «με θαυμασμό».

Ως βασικότερα πρόβλημα προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία οι πολίτες αναγνωρίζουν κατά 91,6% την κίνηση στην πόλη και κατά 90,3% στα μέσα μαζικής μεταφοράς με εξίσου απογοητευτικά ποσοστά για την απασχόληση, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό αλλά ακόμα και τις υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας. Πράγματι, τα άτομα με αναπηρία που ερωτήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας επιβεβαιώνουν ότι η πρόσβαση τους δυσχεραίνεται κατά 88,2% στα μέσα μαζικής μεταφοράς, κατά 87,5% στην κίνηση στην πόλη, κατά 81,9% στην απασχόληση, κατά 75% στον πολιτισμό, κατά 74,3% στις υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας και κατά 68,1% στην εκπαίδευση.

Τα προβλήματα στον χώρο της εκπαίδευσης

ο Πανελλήνιος Επιστημονικός Σύλλογος Ειδικής Αγωγής (ΠΕΣΕΑ), με αφορμή τη σημερινή ημέρα μίλησε για τα προβλήματα των Ατόμων με Αναπηρία που αφορούν την εκπαίδευση. Σε σχετική ανακοίνωση αναφέρει πως οι μαθητές ΑμεΑ αντιμετωπίζουν καθημερινά πολλές δυσκολίες σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης, καθώς οι ελλείψεις στα σχολεία, σε εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής και ΕΕΠ-ΕΒΠ είναι μεγάλες, ιδιαίτερα κατά το διάστημα της πανδημίας.

Συγκεκριμένα αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση του ΠΕΣΕΑ πως «στη χώρα μας παρά τις νομοθετικές αλλαγές, ώστε η ειδική αγωγή και εκπαίδευση να ευθυγραμμιστεί με τις αντίστοιχες τάσεις στο διεθνές περιβάλλον και να εναρμονιστεί με τις διεθνείς συμβάσεις, η έλλειψη πολιτικής βούλησης για ουσιαστική και αποτελεσματική εφαρμογή ενταξιακής πολιτικής κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη του επαναπροσδιορισμού του περιεχομένου της ενταξιακής εκπαίδευσης».