Τι συνέβη όταν ο αστεροειδής που σκότωσε δεινοσαύρους έπεσε στη Γη

Σύνταξη: ecozen.gr

Ήταν 66 εκατομμύρια χρόνια πριν…

Σκεπασμένος από τα νερά του Κόλπου του Μεξικού, ο κρατήρας Chicxulub αποτελεί απόδειξη του σημείου πρόσκρουσης ενός αστεροειδούς που χτύπησε τη Γη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. Το πιο γνωστό αποτέλεσμα αυτού του κατακλυσμιαίου γεγονότος ήταν η πέμπτη μαζική εξαφάνιση των ειδών. Εξαφανίστηκαν περίπου το 80% όλων των ειδών των ζώων, συμπεριλαμβανομένων των μη θαλάσσιων δεινοσαύρων.

Τι συνέβη όμως όταν ο αστεροειδής συγκρούστηκε με τη Γη;

Μελετώντας τη γεωλογία στο Chicxulub αλλά και παγκοσμίως, οι επιστήμονες επιχειρούν να συνθέσουν το τι συνέβη εκείνη την τρομερή μέρα και τα χρόνια που ακολούθησαν.

Ακόμη και πριν από το χτύπημα του αστεροειδούς, αυτός ήταν έτοιμος να καταστραφεί, συγκρουόμενος με τη Γη με την πιο καταστροφική του γωνία, σύμφωνα με μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications . Ο αστεροειδής είχε διάμετρο περίπου 12 χιλιόμετρα και ταξίδευε περίπου 43.000 χλμ./Ώρα όταν δημιούργησε μια “ουλή” πλάτους 200 χιλιομέτρων  στην επιφάνεια του πλανήτη, δήλωσε ο Sean Gulick, καθηγητής έρευνας στο Ινστιτούτο Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου του Τέξας, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης. Το πιο σημαντικό, ο αστεροειδής χτύπησε τον πλανήτη περίπου σε 60 μοίρες σε σχέση με τον ορίζοντα. Αυτή η γωνία ήταν ιδιαίτερα καταστρεπτική γιατί επέτρεψε η πρόσκρουση του αστεροειδή να εκτοξεύσει μεγάλη ποσότητα σκόνης και αερολυμάτων στην ατμόσφαιρα.

Ο Gulick στηρίχτηκε στα στοιχεία του συναδέλφου του για να υποστηρίξει τις προσομοιώσεις για το υπό γωνία χτύπημα. Η ασύμμετρη δομή του κρατήρα, η θέση των ανεπτυγμένων (λυγισμένων προς τα πάνω) βράχων, οι μοναδικές ακολουθίες ιζημάτων στους πυρήνες που συγκεντρώθηκαν από την περιοχή και, ιδιαίτερα, η απουσία ενός ξεχωριστού τύπου βράχου, που ονομάζεται εξατμιστήρας, στους πυρήνες, όπως ο αλογίτης και ο γύψος.

Η ομάδα του Gulick υπολόγισε ότι η πρόσκρουση θα είχε εξατμίσει τα πετρώματα, στέλνοντας 325 γιγατόνια θείου με τη μορφή αερολυμάτων θείου, καθώς και 435 γιγατόνων διοξειδίου του άνθρακα, στην ατμόσφαιρα.

Δηλητήριο, κρύο και σκοτάδι παντού

Το υλικό που απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό από κονιορτοποιημένους βράχους και σταγονίδια θειικού οξέος, τα οποία προέρχονται από θαλάσσια πετρώματα πλούσια σε θειικά άλατα, γνωστά ως ανυδρίτες, που εξατμίστηκαν κατά τη διάρκεια της επίθεσης των αστεροειδών, σύμφωνα με μελέτη του 2014 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Geoscience. Αυτό το σύννεφο μικροσκοπικού υλικού δημιούργησε ένα σάβανο γύρω από τον πλανήτη, μειώνοντας την εισερχόμενη ηλιακή θερμότητα και το φως. Η μακροπρόθεσμη ψύξη που προέκυψε άλλαξε δραστικά το κλίμα του πλανήτη. Μια μελέτη του 2016 στο περιοδικό Geophysical Research Letters διαπίστωσε ότι η μέση θερμοκρασία στις τροπικές περιοχές έπεσε από 81 βαθμούς Φαρενάιτ (27 βαθμούς Κελσίου) σε 41 F (5 C). Καθώς η εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία μειωνόταν, η φωτοσύνθεση ήταν αδύνατη και η βάση της τροφικής αλυσίδας στη γη και στον ωκεανό κατέρρευσε, πλήττοντας δεινόσαυρους και πολλά άλλα ζώα.

Εν τω μεταξύ, το αερομεταφερόμενο θειικό οξύ οδήγησε σε θανατηφόρες βροχές που έπεφταν για μέρες μετά την πρόσκρουση. Αποτέλεσμα η εξαφάνιση αμέτρητων θαλάσσιων ζώων που ζούσαν στα ανώτερα στρώματα των ωκεανών, καθώς και σε λίμνες και ποτάμια, διαπιστώνει η μελέτη του 2014.

Τεράστιο τσουνάμι

Η πρόσκρουση προκάλεσε επίσης τεράστια τσουνάμι, κύματα νερού που διαδόθηκαν στους ωκεανούς της Γης. Το κύμα έφτασε αρχικά σχεδόν 1 μίλι (1,5 χιλιόμετρο) ύψος και ταξίδευε με 89 μίλια/ώρα (143 χλμ./Ώρα) και άλλα κύματα έφτασαν σε τεράστια ύψη, συμπεριλαμβανομένων έως και 15 μέτρων στον Ατλαντικό Ωκεανό και 4 μέτρα στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό, σύμφωνα με έρευνες μοντελοποίησης . Επιπλέον, τα αποδεικτικά στοιχεία από τα τεράστια αυτά κύματα διατηρούνται στο αρχείο ιζημάτων γύρω από τη Λουιζιάνα. Μια τρισδιάστατη σεισμική γεωλογική έρευνα  κάτω από τη Λουιζιάνα αποκάλυψε μακρούς, ασύμμετρους μεγάλους κυματισμούς ύψους 52 μέτρων, που δείχνουν πίσω στο σημείο πρόσκρουσης στον Κόλπο.

Και οι φωτιές μαίνονταν

Ο κονιορτοποιημένος βράχος και η τέφρα επέστρεφαν στην επιφάνεια μετά την πρόσκρουση. Μία σειρά πυρκαγιών πυροδοτούνταν. Ο πρόσθετος καπνός και η τέφρα πιθανότατα συνέβαλαν σε ακόμη μεγαλύτερη μείωση της θερμοκρασίας, καθώς μειώθηκε  περαιτέρω το εισερχόμενο ηλιακό φως.

Είναι εύκολο για τους γεωλόγους να δουν πότε χτύπησε ο αστεροειδής όταν εξετάζουν στρώματα βράχων. Σε βράχους σε όλο τον κόσμο που χρονολογούνται στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου 66 εκατομμύρια χρόνια πριν, υπάρχει ένα λεπτό στρώμα πηλού εμπλουτισμένα με ιρίδιο, ένα στοιχείο σπάνιο στη Γη αλλά κοινό μεταξύ των διαστημικών βράχων, σύμφωνα με μελέτη-ορόσημο του 1980 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scienc. Όμως, ενώ άλλα θεαματικά γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων των πυρκαγιών και των τσουνάμι, αιχμαλωτίζουν τη φαντασία, ο Gulick πιστεύει ότι η μεγαλύτερη υπόθεση ήταν οι αλλαγές στην ατμόσφαιρα της Γης, όπου το φρικτό σάβανο οδήγησε σε ψύξη που κράτησε για περισσότερο από μια δεκαετία. 

“Ο μόνος τρόπος για να γίνει ένα μαζικό γεγονός εξαφάνισης είναι να μπλέξουμε με κάτι που επηρεάζει ολόκληρο τον πλανήτη”, είπε. «Εδώ έχετε άμεσες αποδείξεις για το τι συνέβη».

ΠΗΓΗ: livescience