Αρχική Special Topics Παγκόσμιο Συνέδριο Προστασίας της Φύσης (IUCN): Κίνδυνος για “έκτη μαζική εξαφάνιση ειδών”

Παγκόσμιο Συνέδριο Προστασίας της Φύσης (IUCN): Κίνδυνος για “έκτη μαζική εξαφάνιση ειδών”

0
IUCN ceo summit 0
Εικόνα: C.Almodovar/EpE
Διαφήμιση

Σύνταξη: ecozen.gr

Περίπου 40.000 είδη απειλούνται με εξαφάνιση. Την προειδοποίηση απευθύνει η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN). Στο παγκόσμιο συνέδριό της που πραγματοποιείται στη Μασσαλία. Κρούει δε τον κώδωνα του κινδύνου για την “έκτη μαζική εξαφάνιση των ειδών”. Η βασικότερη αιτία, η κλιματική αλλαγή και η ανθρώπινη δραστηριότητα.

Το παγκόσμιο συνέδριο της IUCN

Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) πραγματοποιεί το παγκόσμιο συνέδριό της από τις 3 έως τις 11 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια συνέδρια με θέμα το περιβάλλον. Τα ενδιαφερόμενα μέρη ευελπιστούν να θέσουν το πλαίσιο. Ώστε να επηρεάσουν πολιτικούς και οικονομικούς φορείς στη λήψη σχετικών αποφάσεων. Στόχος του συνεδρίου είναι να εξεταστούν τρόποι. Να ληφθούν αποφάσεις για να σταματήσει η διαδικασία εξαφάνισης ειδών.

Πλουραλιστική συμμετοχή

Το Συνέδριο της IUCN, με συμμετοχή εκπροσώπων από την κοινωνία των πολιτών, αυτόχθονων λαών, κυβερνητικών και οικονομικών παραγόντων, φιλοδοξεί να θέσει την παγκόσμια ατζέντα για την προστασία της φύσης. Ένα πρώτο πλαίσιο δηλαδή πριν την κρίσιμη συνάντηση COP26 για το κλίμα και το COP15 για τη βιοποικιλότητα.

Διοργανώνεται κάθε τέσσερα χρόνια και χαρακτηρίζεται ως «το πιο σημαντικό περιβαλλοντικό γεγονός στον κόσμο». Στη σύνοδο κορυφής έχει ανακοινωθεί η παρουσία περισσότερων από 10.000 συμμετεχόντων. Οι αποφάσεις της αναμένεται “πως θα επηρεάσουν τις παγκόσμιες πολιτικές προστασίας της φύσης για την επόμενη δεκαετία”. Ιδιαίτερα σήμερα που ο δεσμός μεταξύ βιοποικιλότητας και ανθρώπινης ευημερίας γίνεται ολοένα και πιο εμφανής. Η πανδημία του COVID-19 και η απειλή προς εξαφάνιση ειδών το έχουν αποδείξει με τον πιο τραγικό τρόπο.

Πλαίσιο για διαπραγμάτευσης

Ωστόσο όσο σημαντική κι αν περιγράφεται η σύνοδος αυτή, δεν παύει παρά να κινείται στο επίπεδο των ευχών και προτάσεων, καθώς οι αποφάσεις της δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα. Όπως σημειώνει ο γενικός διευθυντής της IUCN Bruno Oberle όμως “παρέχουν  ένα πλαίσιο για τους διαπραγματευτές”.  Χρειαζόμαστε μια πλήρη αλλαγή στον σημερινό τρόπο ζωής μας και αποφασιστική δράση σε μεγάλη κλίμακα”. Βρισκόμαστε στην καρδιά μιας έκτακτης ανάγκης για τον πλανήτη, η φύση μειώνεται παγκοσμίως με ρυθμό άνευ προηγουμένου στην ανθρώπινη ιστορία. Η πανδημία Covid-19 ήταν μια έντονη υπενθύμιση του πόσο εξαρτόμαστε από τη φύση”.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Ε.Macron άνοιξε της εργασίες του Συνεδρίου. Ωστόσο το ουσιαστικό ενδιαφέρον δε εστιάζει τόσο στην αίθουσα του Συνεδρίου, όσο στους διαδρόμους του Forum, το οποίο διεξάγεται από 4 έως 7 Σεπτεμβρίου. Εκατοντάδες στρογγυλά τραπέζια, μίνι συνέδρια, εργαστήρια διαδέχονται το ένα το άλλο σε όλες τις κατευθύνσεις και θεματικές: επιβίωση μεγάλων πιθήκων, επιπτώσεις μεταλλευτικών βιομηχανιών, θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, επεμβατικές πολιτικές κ.ά.

Συμμετοχή Μητσοτάκη

Μεταξύ των  ομιλητών είναι ο πρόεδρος της Γαλλίας, Emmanuel Macron, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Frans Timmermans, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Christine Lagarde, ο ηθοποιός και περιβαλλοντολόγος Harrison Ford, ο φωτογράφος Sebastião Salgado και προσωπικότητες από κυβερνήσεις, κοινωνία των πολιτών, αυτόχθονες πληθυσμούς, επιχειρήσεις και ακαδημαϊκό κοινό.

Παγκόσμια Ατζέντα αυτόχθονων λαών

Με την έναρξη των εργασιών της συνόδου οι οργανώσεις – μέλη των Ιθαγενών Λαών ζήτησαν την αναγνώριση των ιθαγενικών τους δικαιωμάτων και το δικαίωμα στη διακυβέρνηση επί των εδαφών και των πόρων τους.

IUCN indi1
Εικόνα: Photo credit Anita Tzec for IUCN.jpg /
Jamie Wen-Besson (UICN América del Sur)

Η Παγκόσμια Ατζέντα Ιθαγενών για τη διακυβέρνηση ιθαγενικών εδαφών, υδάτων, παράκτιων θαλασσών και φυσικών πόρων αναπτύχθηκε από μέλη της οργάνωσης ιθαγενών λαών της IUCN από έξι ηπείρους.  Πρόκειται για την πρώτη τέτοιου είδους παρουσία στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συνεδρίου Προστασίας της IUCN, μετά την απόφαση για συμμετοχή των Αυτόχθονων λαών στο προηγούμενο συνέδριο της Ένωσης στη Χαβάη.

Συνολικά, η Παγκόσμια Ατζέντα των Ιθαγενών περιλαμβάνει 10 προτάσεις και αποτελέσματα που σχετίζονται με πέντε θέματα: Διακυβέρνηση των ιθαγενών. Διατήρηση της βιοποικιλότητας. Κλιματική δράση. Προσπάθειες αποκατάστασης μετά την πανδημία COVID 19. Επισιτιστική ασφάλεια, καθώς και τη ρύθμιση της παγκόσμιας πολιτικής για το περιβάλλον.

Κριτική και οργάνωση αντισυνόδου

Παράλληλα με το Παγκόσμιο Συνέδριο, αρκετές οικολογικές ενώσεις και ακτιβιστές προχώρησαν στη διενέργεια μιας αντισυνόδου και παραστάσεων διαμαρτυρίας.

Ήδη μήνες πριν τη διοργάνωση είχε καταγγελθεί μια αμφιλεγόμενη πολιτική περί συνθετικής βιολογίας από την Inf ‘OGM, την οποία επεξεργάζεται η IUCN. Πρόκειται για μια τεχνική  επιλογή προστασίας της βιοποικιλότητας, με “γονιδιακή παρέμβαση. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να καταστεί δυνατός ο περιορισμός ειδών που θεωρούνται επεμβατικά, παραμορφώνοντας  ή μεταβάλλοντας τη γονιμότητά τους. Επίσης, να ενισχυθούν, πληθυσμοί απειλούμενων ειδών, με γονίδια για αντοχή σε ασθένειες ή ανοχή σε περιβαλλοντικές μεταβολές (υπερθέρμανση του πλανήτη, οξίνιση του νερού κ.λπ.). Ή ακόμη και να βελτιωθεί η αναπαραγωγική διαδικασία σε είδη αργής αναπαραγωγής.

Έτσι, παρά τη φαινομενική συναίνεση – τόσο επιστημονική όσο και πολιτική – για θέματα βιοποικιλότητας, πολλά θέματα παραμένουν ανοιχτά.

Αμφισβήτηση

Αυτή είναι μια ευκαιρία για εμάς να αμφισβητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο προωθείται η προστασία της φύσης”, λέει η Fiore Longo, από το Survival International. Η SI μαζί με άλλες ενώσεις διοργάνωσε στις 2 και 3 Σεπτεμβρίου, ένα “εναλλακτικό συνέδριο”, με τίτλο “Η γη μας, η φύση μας” .

“Θέλουμε να αναδείξουμε την παγκόσμια αντίθεση στις προσπάθειες των κυβερνήσεων, της βιομηχανίας και των μεγάλων ΜΚΟ να μετασχηματίσουν το 30% του πλανήτη σε “προστατευόμενες περιοχές”, σημειώνει η Longo. Πρακτική η οποία όπως έχει καταγγελθεί πλήττει κυρίως τα δικαιώματα Ιθαγενικών Λαών. Λαοί που αποδεδειγμένα για αιώνες συμβάλλουν όχι μόνο στην προστασία της βιοποικιλότητας αλλά ζουν απόλυτα εναρμονισμένοι με τη Φύση.

IUCN idy2
Εικόνα: GRAUS.jpg /Jamie Wen-Besson (UICN América del Sur)

Πράσινο πλυντήριο

Τη μεγαλύτερη αρπαγή γης στην ιστορία της ανθρωπότητας και “πράσινο πλυντήριο” καταγγέλλει επίσης η SI. “Αποτελεί ευκαιρία να δείξουμε τι συμβαίνει πραγματικά: κλοπές γης, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν στο όνομα της προστασίας της φύσης“, τονίζει η Longo. Η οργάνωσή της υπερασπίζεται την αναγνώριση των δικαιωμάτων των αυτόχθονων λαών. Η SI μαζί με την Extinction Rebellion έχουν σχεδιάσει κινητοποιήσεις όλη την εβδομάδα. Καταγγέλλουν επίσης πως οι πολυεθνικές Nutella και Veolia συγκαταλέγονται στους επίσημους χορηγούς της συνόδου.  “Είμαστε μάρτυρες της έκτης μαζικής εξαφάνισης ζωντανών όντων, ο χρόνος δεν είναι πλέον για ανακοινώσεις, αλλά για ριζική λήψη αποφάσεων».

Τι είναι η IUCN

Πρόκειται για έναν πρωτότυπο διεθνή οργανισμό. Συμμετέχουν ενώσεις πολιτών (ΜΚΟ), κυβερνητικές υπηρεσίες, πολιτικοί παράγοντες, καθώς και ένα δίκτυο εμπειρογνωμόνων – επιστημόνων και μη – και για πρώτη φορά φέτος την επίσημη συμμετοχή αυτόχθονων λαών. Μετρά περισσότερα από 1.400 μέλη, ενώ στις εργασίες και στις επιτροπές του μετέχουν περισσότεροι από 16.000 επιστήμονες και ειδικοί του περιβάλλοντος. Ιδρύθηκε το 1948 αρχικώς με το όνομα Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης και των Φυσικών Πόρων (1948 – 1956). Είναι γνωστή και ως Παγκόσμια Ένωση Προστασίας.

“Είναι το μέρος όπου συναντιούνται όλοι οι ειδικοί και οι συντελεστές για την προστασία της φύσης”, είχε σημειώσει ο Maud Lelièvre, πρόεδρος της γαλλικής επιτροπής του IUCN. Συμμετέχουν λοιπόν από περιβαλλοντικές οργανώσεις ΜΚΟ όπως το WWF ή η France Nature Environnement (FNE), δημόσιοι οργανισμοί, όπως το National Biodiversity Office (OFB), αλλά και εκπρόσωποι των Υπουργείων Οικολογίας ή Εξωτερικών.

Κόκκινη λίστα

Από την αρχή της ίδρυσής του ο οργανισμός ασχολήθηκε με την προστασία της πανίδας και της χλωρίδας. Δημιούργησε τη λεγόμενη Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών. Εστίασε επίσης στη διατήρηση των οικοσυστημάτων, έχοντας υιοθετήσει ένα σύστημα αναφοράς για την κατηγοριοποίηση των προστατευόμενων περιοχών ανάλογα με τον βαθμό προστασίας που παρέχουν.

Στο παρελθόν είχε επικριθεί για τη στάση του έναντι των αυτοχθόνων λαών, αλλά και για τις στενές σχέσεις που διατηρεί με επιχειρηματικά συμφέροντα.

Διαφήμιση