Επιμέλεια: Μαίρη Αλιβιζάτου
Πανδημίες, φυσικά φαινόμενα, κλιματική αλλαγή, σύγκρουση με αστεροειδή, κατάρρευση του σύμπαντος. Πολλές εικασίες έχουν γίνει για το τέλος του κόσμου. Όμως, τι πρόβλεψε για αυτό ο Stephen Hawking;
Ένας από τους πιο λαμπρούς επιστήμονες που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα, έφυγε από κοντά μας το 2018. Όμως λίγο πριν πεθάνει, άφησε ένα τελευταίο “δώρο” στην ανθρωπότητα, ένα έγγραφό του με τίτλο “Μια ομαλή έξοδος από τον αιώνιο πληθωρισμό;“.
Ενώ, δεδομένης της έκδοσής του μόλις 2 εβδομάδες πριν το θάνατο του σπουδαίου επιστήμονα, η διεθνής κοινότητα και ο τύπος εκτιμούσαν ότι μπορεί να περιείχε τη σπουδαιότερη δουλειά του για την κατανόηση του σύμπαντος.
Σύμφωνα με το σύγγραμμα του, πίστευε λοιπόν, ότι το σύμπαν ξεκίνησε, μεγάλωσε και τελικά θα τελειώσει. Πώς όμως;
Το κείμενο που προβλημάτισε την επιστημονική κοινότητα
Το κείμενο είναι αρκετά αφηρημένο και περίπλοκο, τόσο που η πλειοψηφία των επιστημόνων δε “μεταφράζει” με σιγουριά.
Ωστόσο ένα είναι σίγουρο, ο Hawking και ο θεωρητικός φυσικός, συν-συγγραφέας του εγγράφου, Thomas Hertog, υποθέτουν στην ουσία, ότι το τέλος του σύμπαντος όπως το ξέρουμε θα γίνει με σχετικά ομαλό τρόπο.
Σύμφωνα με τον κοσμολόγο Andrei Linde που κατάφερε να συνοψίσει ορισμένες από τις “βαρύτερες” έννοιες του εγγράφου για το Gizmodo, Ηawking και Hertog “υποστηρίζουν ότι το τέλος του αιώνιου πληθωρισμού (η επέκταση του σύμπαντος) μπορεί να συμβεί με ομαλό τρόπο και η ποικιλία των πιθανών αποτελεσμάτων είναι περιορισμένη.”
Η συγκεκριμένη εξήγηση όμως, δεν οδηγεί σε κάτι “χειροπιαστό”, ούτε όμως συναινεί με τις πιθανότητες κάποιου μακάβριου και ξαφνικού τέλους για την ανθρωπότητα, η οποία κατά τα άλλα μπορεί να μην υπάρχει καν ώστε να παρακολουθήσει στην πραγματικότητα το τέλος του σύμπαντος.
Ωστόσο, ο Hawking, ανεξάρτητα από το πολυσυζητημένο έγγραφο, έκανε κατά καιρούς πολύ συγκεκριμένες προβλέψεις και αναφορές σε πράγματα που ο ίδιος θεωρούσε πραγματικά επικίνδυνα για την ανθρωπότητα.
Ενώ χαρακτηριστικά, είχε πει μεταξύ άλλων, ότι οι άνθρωποι δημιουργούν “νέους τρόπους με τους οποίους τα πράγματα μπορεί να πάνε στραβά”.
“Κάποιος θα σχεδιάσει την τεχνητή νοημοσύνη που αναπαράγεται”
Για παράδειγμα, είχε προειδοποιήσει, όταν ερωτήθηκε σχετικά στο Wired, ότι η αδιάκοπη πορεία προς την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης, μπορεί να σημαίνει το τέλος της ανθρωπότητας.
“Το τζίνι είναι έξω από το μπουκάλι. Πρέπει … να είμαστε προσεκτικοί για τους πολύ πραγματικούς κινδύνους του. Φοβάμαι ότι η AI (τεχνητή νοημοσύνη) μπορεί να αντικαταστήσει τους ανθρώπους εντελώς. … Κάποιος θα σχεδιάσει το AI που αναπαράγεται. Αυτό θα είναι μια νέα μορφή ζωή που θα ξεπεράσει τους ανθρώπους. ”
Μιλώντας σε μια σύνοδο κορυφής στην Πορτογαλία το 2017 (μέσω CNBC), προειδοποίησε ότι η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης είχε τη δυνατότητα να είναι «το χειρότερο γεγονός στην ιστορία του πολιτισμού μας».
Προέβλεπε όχι μόνο αυτόνομα ρομπότ, αλλά και αυτόνομα όπλα, και όταν ένα από τα πιο λαμπρά μυαλά στον κόσμο προειδοποιεί ότι η επιστημονική φαντασία μπορεί να γίνει επιστημονικό γεγονός, το υπόλοιπο είδος πιθανότατα πρέπει να ακούσει.
Ίσως καταστρέψουμε μόνοι μας τον εαυτό μας αλλάζοντας το κλίμα
Ο ίδιος πρότεινε επίσης ότι κινδυνεύουμε να καταστρέψουμε τον εαυτό μας προτού φτάσουμε ακόμη τόσο μακριά, και το 2017, μίλησε στο BBC για το πώς το κάνουμε. Ένα μεγάλο μέρος των λαθών μας αφορά την αλλαγή του κλίματος και ανέφερε ότι η τότε απόσυρση του Τραμπ από τη Συμφωνία του Παρισιού ήταν ιδιαίτερα ανησυχητική.
“Είμαστε κοντά στο σημείο αιχμής όπου η υπερθέρμανση του πλανήτη γίνεται μη αναστρέψιμη”, είχε πει.
Να αποικίσουμε το Διάστημα – Η Γη “αντέχει” ακόμα 100 χρόνια
(Image:© SpaceX) Φωτογραφία από space.com
Παράλληλα, μιλώντας στο Φεστιβάλ Starmus IV το 2017 (μέσω Wired), τόνισε πόσο σημαντικό ήταν να βρούμε έναν τρόπο να αποικίσουμε άλλους πλανήτες αν θέλουμε να επιβιώσει η ανθρώπινη φυλή.
Το 2016, ο Χόκινγκ μίλησε ξεκάθαρα και με αριθμούς.
Προέβλεπε ότι η ανθρωπότητα είχε μόλις περίπου 1.000 χρόνια πριν ο πλανήτης να καταστεί ανίκανος να υποστηρίξει την ανθρώπινη ζωή και χρειαζόμασταν να βρούμε ένα νέο μέρος για να ζήσουμε.
Και μάλιστα αυτό ήταν το αισιόδοξο σενάριο.
Σε ένα μόλις έτος αναθεώρησε όμως τις εκτιμήσεις του, δεδομένου ότι η ανθρωπότητα δεν είχε προχωρήσει στο μεταξύ σε κάποια εντατική δράση ώστε να ανακόψει την κλιματική αλλαγή.
Έτσι, το 2017 η εκτίμηση του για την ικανότητα του πλανήτη να συντηρήσει ζωή ήταν πλέον στα μόλις 100 χρόνια.
Υπερπληθυσμός: Μία αιτία από μόνη της
Ο Stephen Hawking έκανε επίσης μερικά άλλα σχόλια το 2017, τα οποία τράβηξαν σχεδόν εξίσου την προσοχή.
Αναφερόμενος στο ζήτημα του υπερπληθυσμού και της επακόλουθης κατανάλωσης ενέργειας, εκτίμησε ότι – ανεξάρτητα από άλλες μεταβλητές – θα φτάσουν σε μη βιώσιμο σημείο σε 600 χρόνια περίπου.
Ο υπερπληθυσμός, η κλιματική αλλαγή, η κατανάλωση ενέργειας, η τεχνητή νοημοσύνη που οδηγεί σε έναν μεγάλο πόλεμο ενάντια στις μηχανές… αυτά είναι όσα κάνουν ή …σκοπεύουν να κάνουν οι άνθρωποι για να καταστρέψουν τον πλανήτη, σύμφωνα με τον Hawking.
Ενώ, αναφερόμενος μεμονωμένα στο τέλος του κόσμου, πέρα από τον έλεγχο οποιουδήποτε ανθρώπου, είπε χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Reith Lectures του BBC του 2016:
“Αν και η πιθανότητα καταστροφής του πλανήτη Γη σε ένα δεδομένο έτος μπορεί να είναι αρκετά χαμηλή, αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου και γίνεται σχεδόν σίγουρη για τις προσεχείς χιλιάδες ή δέκα χιλιάδες χρόνια”.
Με πληροφορίες από Grunge
