Φτώχεια και αναπηρία ζεύγος αχώριστο -Ανησυχητικά δεδομένα

Σύνταξη: ecozen.gr

Έξι στους δέκα πολίτες με σοβαρή αναπηρία, ηλικίας 16 έως 64 ετών, βρίσκονται στο φάσμα της φτώχειας και του αποκλεισμού. Παρόλα αυτά, η Πολιτεία αρνήθηκε το έκτακτο βοήθημα των Χριστουγέννων στα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις.

Αυτό είναι το δυσάρεστο συμπέρασμα του 8ου Δελτίου Στατιστικής Πληροφόρησης του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ, το οποίο ασχολήθηκε με τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό στα άτομα με αναπηρία.

Δεδομένα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή

Σε αυτό το Δελτίο αναλύονται συγκριτικά τα δεδομένα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στον πληθυσμό των ατόμων με και χωρίς αναπηρία για το έτος 2019, με περίοδο αναφοράς εισοδήματος το 2018, και αποτυπώνονται οι διαχρονικές μεταβολές το διάστημα 2010-2019. Πηγή των δεδομένων αποτελεί η δειγματοληπτική Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών (EU-SILC -Statistics on Income and Living Conditions) της Eurostat, που διενεργείται στην Ελλάδα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή.

Η πανδημία κάνει πιο φτωχούς τους ευάλωτους

Όπως είναι ευρέως γνωστό, την τελευταία δεκαετία τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους βίωσαν αντικειμενικά με τον πιο σκληρό τρόπο την οικονομική κρίση. Οι οριζόντιες περικοπές που σημειώθηκαν στους μισθούς και τις συντάξεις ως αποτέλεσμα των μνημονίων, ήταν ιδιαίτερα επώδυνες για τα άτομα με αναπηρία ή/ και χρόνιες παθήσεις, λαμβάνοντας υπόψη και το πρόσθετο κόστος διαβίωσης που αντιμετωπίζουν λόγω της αναπηρίας. Σήμερα, η υγειονομική συνθήκη της πανδημίας και οι επακόλουθες δραματικές επιπτώσεις στην οικονομία θέτουν εκ νέου στο στόχαστρο τα πλέον ευάλωτα στρώματα της κοινωνίας, και ιδιαίτερα τα άτομα με αναπηρία που ήδη αντιμετώπιζαν εξαιρετικά υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Φέτος μάλιστα η Πολιτεία αδίκησε μια από τις πλέον ευπαθείς ομάδες και δεν ενίσχυσε οικονομικά τα Χριστούγεννα τα άτομα με αναπηρία, παρά το γεγονός ότι η ΕΣΑμεΑ το αιτήθηκε εγκαίρως.

Ανησυχητικά τα συμπεράσματα της έρευνας

Η έκταση του φαινομένου της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στα άτομα με σοβαρή αναπηρία 16-64 ετών, με το 60% να βρίσκεται στο φάσμα της φτώχειας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό, σκιαγραφούν την εικόνα μιας κοινωνίας απροσπέλαστης, για μια εκτεταμένη κατηγορία νέων ανθρώπων και πολιτών με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, στις πλέον παραγωγικές ηλικίες.

Αναλυτικότερα σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού βρίσκεται:

• Το 69,2% του πληθυσμού με σοβαρή αναπηρία 25-34 ετών (έναντι του 32% του πληθυσμού χωρίς αναπηρία),
• Το 67,6% του πληθυσμού με σοβαρή αναπηρία 35-44 ετών (έναντι του 26,4% του πληθυσμού χωρίς αναπηρία),
• Το 58,6% του πληθυσμού με σοβαρή αναπηρία 45-54 ετών (έναντι του 28,6% του πληθυσμού χωρίς αναπηρία),
• Το 50,9% του πληθυσμού με σοβαρή αναπηρία 55-64 ετών (έναντι του 32,8% του πληθυσμού χωρίς αναπηρία).

Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης βάρυναν άνισα και υπέρμετρα τους πλέον ευάλωτους 

Ενώ τα έτη 2016-2019 σημειώνεται σταδιακή βελτίωση των οικονομικών και κοινωνικών δεικτών, αυτή η εξέλιξη, δυστυχώς αφήνει πίσω τα άτομα με αναπηρία, και διαπιστώνεται εκ νέου όξυνση των ανισοτήτων και διεύρυνση του χάσματος φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού μεταξύ των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων χωρίς αναπηρία. Και όλα αυτά, παρότι με τη δράση του το αναπηρικό κίνημα κατάφερε να διατηρήσει αλώβητα τα αναπηρικά επιδόματα όλα τα προηγούμενα χρόνια. Τα οποία όπως αποδεικνύονται δεν είναι ικανά να αντιμετωπίσουν αυτή τη σκληρή κατάσταση, ούτε στο ύψος που χορηγούνται ούτε στον αριθμό αυτών που τα λαμβάνουν.

Όπως έχει επισημάνει η Ε.Σ.Α.μεΑ. στις προτάσεις που υπέβαλε στη διαβούλευση επί του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, η αναγκαία προστασία του βιοτικού επιπέδου των ατόμων με αναπηρία επιτάσσει μεταξύ άλλων:

• Την αναγνώριση του γεγονότος ότι η αναπηρία και η χρόνια πάθηση συνεπάγεται δημιουργία πρόσθετου κόστους διαβίωσης και τη διαμόρφωση ενός πλαισίου μέτρων που θα διασφαλίζει ένα επαρκές επίπεδο διαβίωσης.
• Τον σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός δίκαιου ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος μέσω κυρίως της αναμόρφωσης του ν.4387/2016 με τον οποίο έχουν καταργηθεί σημαντικά δικαιώματα και παροχές.
• Τον σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός φορολογικού συστήματος -σύμφωνο προς τη σύσταση (παρ. 41) των Τελικών Παρατηρήσεων της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες- που θα συμβάλει στην προστασία και την εισοδηματική ενίσχυση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, μέσω της εφαρμογής συγκεκριμένων μέτρων, όπως είναι η διατήρηση των εν ισχύ φοροαπαλλαγών, η απαλλαγή όλων των ατόμων με αναπηρία από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης κ.λπ.