Οι επιπτώσεις του κορονοϊού στον ελληνικό τουρισμό

Έκθεση για τις επιπτώσεις του κορονοϊού στον ελληνικό τουρισμό και τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει ο τομέας τα επόμενα χρόνια παρουσιάζει η ΕΥ.

Η μελέτη συντάχθηκε από την ομάδα Οικονομικών Συμβουλευτικών Υπηρεσιών του Τμήματος Χρηματοοικονομικών Συμβούλων και Υποστήριξης Συναλλαγών της EY Ελλάδος.

Καταγράφει τον παλμό της ελληνικής τουριστικής αγοράς, μέσα από δευτερογενή έρευνα και ανάλυση δημοσιοποιημένων στοιχείων και εκτιμήσεων από σχετικούς φορείς. Και μέσω της παράθεσης απόψεων εμπειρογνωμόνων και σημαντικών παραγόντων του κλάδου, σχετικά με τον εκτιμώμενο αντίκτυπο της κρίσης.

Η έκθεση περιλαμβάνει μια εκτενή παρουσίαση του τομέα του τουρισμού στην Ελλάδα. Αναλύει:

• Τη συμβολή του στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας.
• Τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης των επισκεπτών και την πορεία των αντίστοιχων οικονομιών τους.
• Τις χώρες απ’ όπου αναμένεται ο κύριος ανταγωνισμός για τη διεκδίκηση μεριδίου αγοράς στο νέο περιβάλλον που δημιούργησε η πανδημία.
• Το οικοσύστημα του τουρισμού, προσδιορίζοντας τις βασικές συμπληρωματικές υπηρεσίες που επηρεάζονται. Όπως φιλοξενία, μεταφορές, τρόφιμα και ποτά, ψυχαγωγία και πολιτισμός, εφοδιαστική αλυσίδα και χονδρεμπόριο / λιανεμπόριο.

Πανδημία και απώλειες θέσεων εργασίας στον τουρισμό

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC), λόγω πανδημίας θα χαθούν πάνω από 100 εκατ. θέσεων εργασίας στον τομέα του τουρισμού παγκοσμίως. Και θα μειωθεί κατά 2,7 τρις δολάρια το παραγόμενο ΑΕΠ.
Οι επιπτώσεις της πανδημίας στον τουρισμό, αναμένεται να είναι πέντε φορές βαρύτερες από την οικονομική κρίση του 2008.

Βάση στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO), οι αφίξεις τουριστών παγκοσμίως μειώθηκαν κατά 22% το πρώτο τρίμηνο.
Για το σύνολο του 2020, ο UNWTO εξετάζει τρία πιθανά σενάρια. Ανάλογα με τον χρόνο άρσης των ταξιδιωτικών περιορισμών.
Μείωση των αφίξεων παγκοσμίως κατά 58%, 70% ή 78%, εάν τα σύνορα ανοίξουν σταδιακά τον Ιούλιο, τον Σεπτέμβριο ή τον Δεκέμβριο.

Οι επιπτώσεις σημαντικές για την Ελλάδα

Καθώς ο τομέας του τουρισμού αποτελεί βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, οι επιπτώσεις για τη χώρα μας, καθώς και για μια σειρά από συνδεδεμένες υπηρεσίες, θα είναι σημαντικές.

• Ο τομέας του τουρισμού συνεισφέρει άμεσα το 11,7% του ΑΕΠ και έμμεσα μεταξύ 25,7% και 30,9%.
• Τους μήνες αιχμής, η άμεση συνεισφορά στην απασχόληση φθάνει το 16,7% και η έμμεση 36,7%-44,2%. Τα τελευταία χρόνια, ο τομέας έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη μείωση της ανεργίας.
• Οι ετήσιες επενδύσεις στον τουρισμό φθάνουν τα πέντε δις ευρώ, εκ των οποίων τα 1,9 δις αποτελούν εγχώρια προστιθέμενη αξία.

Στα 10 δις η μείωση των εισπράξεων

Με βάση στοιχεία της STR, η μείωση των εσόδων ανά διαθέσιμο δωμάτιο (RevPAR) τον Μάρτιο, έφτασε στην Ελλάδα το 69,4% σε ετήσια βάση. Ποσοστό μικρότερο από της Ιταλίας (92,8%).
Αλλά μεγαλύτερο από της Γαλλίας (67,7%), της Πορτογαλίας (66%) και της Τουρκίας (57,5%).

Για το πρώτο τρίμηνο συνολικά, η μείωση στην Αθήνα διαμορφώθηκε στο 32,5%, στη Θεσσαλονίκη στο 15,6% και για τα τουριστικά θέρετρα στο 40,9%.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα, εκτιμάται ότι η ζημία για τα ελληνικά ξενοδοχεία θα φθάσει τα 4,46 δις ευρώ. Από αυτά τα 3,26 δις αφορούν τα ξενοδοχεία εποχιακής λειτουργίας και τα 1,2 δις τα δωδεκάμηνης λειτουργίας.
Η κάμψη στην τουριστική κίνηση οφείλεται στους ταξιδιωτικούς περιορισμούς και το κλείσιμο των συνόρων. Και στη μειωμένη ζήτηση.

Η ραγδαία εξάπλωση του ιού σε αρκετές από τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης των επισκεπτών (Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Ιταλία), αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των εισπράξεων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Υπουργείου Τουρισμού, ακόμη και στο αισιόδοξο σενάριο, οι απώλειες εισπράξεων το 2020 θα προσεγγίσουν σχεδόν τα 10 δις ευρώ. Διατηρώντας μόλις οκτώ δις, από τα 18,2 δις ευρώ εισπράξεις του 2019.

Η ενδεχόμενη παράταση της περιόδου τον Σεπτέμβριο, δε θα μπορέσει να καλύψει αυτή την απώλεια.
Από την άλλη πλευρά, οι καλές επιδόσεις της χώρας στην αντιμετώπιση της πανδημίας, ενδέχεται να της επιτρέψουν να διεκδικήσει μεγαλύτερο μερίδιο της συρρικνωμένης φετινής αγοράς.

Η ανάλυση περιλαμβάνει, επίσης, σύντομη παρουσίαση των κατευθυντηρίων γραμμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον τουρισμό και τις μετακινήσεις. Τα εθνικά και ευρωπαϊκά δημοσιονομικά μέτρα στήριξης της οικονομίας. Καθώς και μέτρα που πρόσφατα εισήγαγε η ελληνική κυβέρνηση για την επανεκκίνηση του τουρισμού.

Εκτιμήσεις σε βάθος διετίας

 Συμπληρωματικά στην έκθεση, περιλαμβάνεται μία ενδεικτική εκτίμηση των επιπτώσεων της πανδημίας στον τουριστικό τομέα της Ελλάδας σε βάθος διετίας.
Και των προοπτικών ανάκαμψης μέχρι το τέλος του 2022, με βάση τρία εναλλακτικά σενάρια – βασικό, αισιόδοξο και απαισιόδοξο.
Για το 2020 εκτιμά σχετικά με την Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία του κλάδου, από τα 22 δις του 2019:

• Θα συρρικνωθεί στα 14 δις (βασικό σενάριο)
• Θα συρρικνωθεί στα 12 δις (απαισιόδοξο σενάριο)
• Θα συρρικνωθεί στα 16 δις ευρώ (αισιόδοξο σενάριο)

Και στα τρία σενάρια, η μεγαλύτερη κάμψη αναμένεται το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Κυμαίνεται μεταξύ 41% και 53%, με το σενάριο βάσης να υπολογίζει τη συρρίκνωση στο 49%.

Τουριστικές επιχειρήσεις και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας

Η έκθεση καταλήγει σε μία σειρά προτάσεων της ΕΥ προς τις τουριστικές επιχειρήσεις. Για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Και την προσαρμογή τους στην μετά-COVID εποχή, μεταξύ των οποίων:

• Προτεραιότητα στα ζητήματα υγιεινής και ασφάλειας
• Συστηματική παρακολούθηση των εξελίξεων και διατήρηση στενής επαφής με προμηθευτές, επενδυτές και ρυθμιστικές αρχές
• Έμφαση στη ρευστότητα
• Δυναμική διοίκηση και διαχείριση, καθώς και παρακολούθηση κρίσιμων δεικτών για την εξέλιξη της κρίσης
• Στρατηγικές επαφές για την προσέγγιση νέων αγορών και τη δημιουργία συμμαχιών με χώρες που παρουσιάζουν παρόμοια επιδημιολογικά χαρακτηριστικά

Σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνεται ότι η EY Ελλάδος παρουσίασε σε πρόσφατη διαδικτυακή συζήτηση που διοργάνωσε το money-tourism.gr, τη Δευτέρα 15 Ιουνίου, ένα εργαλείο ειδικά σχεδιασμένο για τους ξενοδόχους.
Το οποίο στοχεύει στην υποστήριξή τους, ούτως ώστε η λήψη της απόφασης για το άνοιγμα ή όχι της επιχείρησής τους, να γίνει με ορθολογικό τρόπο.

“Ελάχιστες ευρωπαϊκές οικονομίες εξαρτώνται από τον τουρισμό όσο η ελληνική, τόνισε ο Τάσος Ιωσηφίδης από την ΕY Ελλάδος,

Είναι απαραίτητο, να κατανοήσουμε σε βάθος το πώς διαμορφώνεται το διεθνές περιβάλλον, τις εξελίξεις στις ανταγωνίστριες χώρες, αλλά και τις βασικές χώρες προέλευσης. Και κυρίως, τους τρόπους με τους οποίους θα πληγεί η οικονομία μας.

Να εστιάσουμε στους κλάδους, αλλά και τις γεωγραφικές περιοχές που εξαρτώνται άμεσα από τον τουρισμό.

Από την πλευρά τους, οι ξενοδόχοι και οι λοιποί επαγγελματίες του κλάδου, παράλληλα με την αντιμετώπιση των πρωτοφανών σημερινών προκλήσεων, θα πρέπει να εξετάσουν πώς θα προσαρμόσουν τις επιχειρήσεις τους στην επόμενη μέρα. Η οποία θα βρει τον τομέα του τουρισμού, αλλά και την οικονομία γενικότερα, σε ένα διαφορετικό περιβάλλον από αυτό που μέχρι σήμερα γνωρίζαμε”.