Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας: Πρόοδος στην ΕΕ εν μέσω πανδημίας

Πρόοδο σχετικά με την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα σημείωσαν οι ευρωπαϊκές χώρες σύμφωνα με τον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) για το 2020 και μάλιστα εν μέσω πανδημίας.

Ο DESI, ο οποίος παρακολουθεί τις συνολικές ψηφιακές επιδόσεις της Ευρώπης και καταγράφει την πρόοδο των χωρών της ΕΕ, δείχνει ότι φέτος σημειώνεται πρόοδος σε όλα τα κράτη μέλη και σε όλους τους βασικούς τομείς που μετράει ο δείκτης.

Η εποχή του κορωνοϊού

Αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία στο πλαίσιο της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία έχει καταδείξει πόσο σημαντικές έχουν καταστεί οι ψηφιακές τεχνολογίες, καθώς μας δίνουν τη δυνατότητα να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, παρακολουθούν την εξάπλωση του ιού ή επιταχύνουν την αναζήτηση φαρμάκων και εμβολίων.

“Η κρίση του κορωνοϊού κατέδειξε πόσο σημαντικό είναι για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να είναι συνδεδεμένοι και να μπορούν να αλληλεπιδρούν ηλεκτρονικά. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τα κράτη μέλη για τον εντοπισμό τομέων στους οποίους απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις, ώστε όλοι οι Ευρωπαίοι να μπορούν να επωφεληθούν από τις ψηφιακές υπηρεσίες και καινοτομίες” επισήμανε η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος Μαγκρέιτε Βέστεϊγιερ.

Ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν, πρόσθεσε ότι τα στοιχεία που δημοσιεύονται δείχνουν ότι η βιομηχανία χρησιμοποιεί περισσότερο από ποτέ ψηφιακές λύσεις. “Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το ίδιο ισχύει επίσης για τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις και ότι χρησιμοποιούνται οι πιο προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες σε ολόκληρο το φάσμα της οικονομίας.” τόνισε.

Στοιχεία ανά χώρα

Στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης για την Ευρώπη, που εγκρίθηκε στις 27 Μαΐου 2020, ο DESI θα παρέχει στοιχεία για τις ειδικές ανά χώρα αναλύσεις στις οποίες θα στηρίζονται οι ψηφιακές συστάσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Αυτό θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να στοχεύσουν και να ιεραρχήσουν τις μεταρρυθμιστικές και επενδυτικές ανάγκες τους, διευκολύνοντας έτσι την πρόσβαση στον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους 560 δισ. ευρώ. Ο μηχανισμός θα παράσχει στα κράτη μέλη τα κονδύλια που θα καταστήσουν τις οικονομίες τους πιο ανθεκτικές και θα διασφαλίσει ότι οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις θα στηρίξουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.

Τα πορίσματα

• Η Φινλανδία, η Σουηδία, η Δανία και οι Κάτω Χώρες κατέχουν ηγετική θέση όσον αφορά τις συνολικές ψηφιακές επιδόσεις στην ΕΕ.
• Η Μάλτα, η Ιρλανδία και η Εσθονία ακολουθούν αμέσως μετά.
• Ο Διεθνής Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (I-DESI) δείχνει ότι οι χώρες της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις πρωτοπορούν επίσης σε παγκόσμιο επίπεδο.
• Οι μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ δεν είναι πρωτοπόροι στον ψηφιακό τομέα, γεγονός που δείχνει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρέπει να επιταχυνθεί προκειμένου η ΕΕ να υλοποιήσει επιτυχώς τον διττό ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό.
• Τα τελευταία 5 χρόνια, η Ιρλανδία έχει σημειώσει τη σημαντικότερη πρόοδο, ακολουθούμενη από τις Κάτω Χώρες, τη Μάλτα και την Ισπανία. Οι χώρες αυτές σημειώνουν επίσης επιδόσεις πολύ υψηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ, όπως μετράται με βάση τη βαθμολογία DESI.

5 ψηφιακοί τομείς

Ο Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας παρακολουθεί την πρόοδο που σημείωσαν τα κράτη μέλη σε 5 βασικούς τομείς πολιτικής, συγκεκριμένα τη συνδεσιμότητα, τις ψηφιακές δεξιότητες, τη χρήση του διαδικτύου από ιδιώτες, την ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις και τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες.

Η συνδεσιμότητα έχει βελτιωθεί, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα για να καλυφθούν οι ταχέως αυξανόμενες ανάγκες. Τα κράτη μέλη εργάζονται για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των νέων κανόνων της ΕΕ που θεσπίστηκαν το 2018, με σκοπό την προώθηση των επενδύσεων στα δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, τόσο σταθερών όσο και κινητών επικοινωνιών.

Το 2019, το 78% των νοικοκυριών είχε συνδρομή σε σταθερή ευρυζωνική σύνδεση, έναντι 70 % πριν από 5 χρόνια, και τα δίκτυα 4G καλύπτουν σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της Ευρώπης. Ωστόσο, μόνο 17 κράτη μέλη έχουν ήδη εκχωρήσει φάσμα στις πρωτοπόρες ζώνες 5G (5 χώρες περισσότερες σε σύγκριση με πέρσι). Η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ουγγαρία και η Ιταλία είναι οι πλέον προηγμένες όσον αφορά την ετοιμότητα για τα δίκτυα 5G. Σταθερά ευρυζωνικά δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας διατίθενται στο 44 % των νοικοκυριών της ΕΕ.

Μεγαλύτερη πρόοδος απαιτείται όσον αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες, ιδίως δεδομένου ότι η κρίση του κορωνοϊού κατέδειξε ότι οι επαρκείς ψηφιακές δεξιότητες είναι κρίσιμης σημασίας για να μπορούν οι πολίτες να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες.

Μεγάλο μέρος του πληθυσμού της ΕΕ, το 42%, εξακολουθεί να μην διαθέτει ούτε καν βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Το 2018, σε ολόκληρη την ΕΕ εργάζονταν περίπου 9,1 εκατομμύρια άνθρωποι ως ειδικοί ΤΠΕ, 1,6 εκατομμύρια περισσότεροι σε σύγκριση με 4 χρόνια νωρίτερα. Το 64 % των μεγάλων επιχειρήσεων και το 56 % των ΜΜΕ που προσέλαβαν ειδικούς ΤΠΕ κατά τη διάρκεια του 2018 ανέφεραν ότι οι κενές θέσεις για ειδικούς ΤΠΕ ήταν δύσκολο να πληρωθούν.

Παρότι η πανδημία προκάλεσε κατακόρυφη αύξηση στη χρήση του διαδικτύου, η τάση αυτή ήταν παρούσα ήδη πριν από την κρίση, καθώς το 85% των ατόμων χρησιμοποιούν το διαδίκτυο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα (έναντι 75% το 2014). Μεγαλύτερη αύξηση σημείωσε η χρήση βιντεοκλήσεων, από 49% των χρηστών του διαδικτύου το 2018 σε 60 % το 2019. Οι τραπεζικές συναλλαγές και οι αγορές μέσω διαδικτύου είναι επίσης πιο δημοφιλείς σε σύγκριση με το παρελθόν, καθώς χρησιμοποιούνται από το 66% και το 71 % των χρηστών του διαδικτύου, αντίστοιχα.

Οι επιχειρήσεις

Οι επιχειρήσεις ψηφιοποιούνται όλο και περισσότερο, με πρωτοπόρες τις μεγάλες επιχειρήσεις. Το 38,5% των μεγάλων επιχειρήσεων βασίζονται ήδη σε προηγμένες υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους και το 32,7% ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν αναλύσεις μαζικών δεδομένων. Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα των ΜΜΕ δεν αξιοποιούν ακόμη πλήρως αυτές τις ψηφιακές τεχνολογίες, καθώς μόλις το 17% εξ αυτών χρησιμοποιούν υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους και μόλις το 12% την ανάλυση μαζικών δεδομένων. Όσον αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο, μόλις το 17,5% των ΜΜΕ πραγματοποίησαν πωλήσεις προϊόντων ή υπηρεσιών στο διαδίκτυο το 2019, μετά από πολύ μικρή αύξηση 1,4 ποσοστιαίων μονάδων σε σύγκριση με το 2016. Αντίθετα, το 39 % των μεγάλων επιχειρήσεων πραγματοποίησαν διαδικτυακές πωλήσεις το 2019.

Το ηλεκτρονικό εμπόριο

Προκειμένου να τονωθεί το ηλεκτρονικό εμπόριο, η ΕΕ συμφώνησε στη λήψη μιας σειράς μέτρων, από την κατάργηση των αδικαιολόγητων διασυνοριακών φραγμών και τη διευκόλυνση της φθηνότερης διασυνοριακής παράδοσης δεμάτων έως την εξασφάλιση της προστασίας των δικαιωμάτων των επιγραμμικών πελατών και την προώθηση της διασυνοριακής πρόσβασης σε επιγραμμικό περιεχόμενο. Από τον Δεκέμβριο του 2018, οι καταναλωτές και οι εταιρείες μπορούν να βρίσκουν τις καλύτερες ευκαιρίες στο διαδίκτυο σε ολόκληρη την ΕΕ, χωρίς να υφίστανται διακρίσεις λόγω της ιθαγένειας ή του τόπου διαμονής τους.

Οι δημόσιες υπηρεσίες

Τέλος, παρατηρείται αυξητική τάση όσον αφορά τη χρήση ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών στους τομείς της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της ηλεκτρονικής υγείας, γεγονός που επιτρέπει την αύξηση της αποδοτικότητας και της εξοικονόμησης για τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις, τη βελτίωση της διαφάνειας και τη μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών στην πολιτική ζωή. Το 67% των χρηστών του διαδικτύου που υπέβαλαν έντυπα στη δημόσια διοίκηση το 2019 χρησιμοποιούν πλέον διαδικτυακούς διαύλους, έναντι 57% το 2014, γεγονός που καταδεικνύει την ευκολία χρήσης των υπηρεσιών που χρησιμοποιούν ΤΠΕ σε σύγκριση με τις έγχαρτες υπηρεσίες. Οι χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις στον εν λόγω τομέα είναι η Εσθονία, η Ισπανία, η Δανία, η Φινλανδία και η Λετονία.