Σχέδιο ανάκαμψης Κομισιόν: 750 δισ. για ένα “πράσινο, ψηφιακό και ανθεκτικό μέλλον”

Έμφαση στην πράσινη και την ψηφιακή οικονομία δίνει το πολυαναμενόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της περιόδου 2021-2027, που παρουσιάστηκε χθες στο Κολέγιο των Επιτρόπων και στους Μονίμους Αντιπροσώπους των «27» από την Πρόεδρο της Κομισιόν Ursula von der Leyen.

Το συνολικό ποσό ανέρχεται στα 750 δισεκατομμύρια ευρώ με την Ελλάδα να λαμβάνει 32 δισεκατομμύρια από επιχορηγήσεις και δάνεια.

Όλοι μαζί μπορούμε

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η ομιλία της Ursula von der Leyen ήταν ένας ύμνος για την Ευρώπη και τα επιτεύγματά της. Μετά από μια σύντομη ιστορική αναδρομή για τη δημιουργία της Ένωσης, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μίλησε για την ανάγκη επανένωσης της «ευρωπαϊκής οικογένειας», κάλεσε σε κοινή επανεκκίνηση «με όραμα, φιλοδοξία και προς την ίδια κατεύθυνση», ενώ τόνισε ότι «για την Ευρώπη, τα πιο τολμηρά μέτρα θα είναι πάντα τα ασφαλέστερα».

«Το μοναδικό μας οικοδόμημα, που χτίζεται εδώ και 70 χρόνια, δοκιμάζεται τώρα όσο ποτέ άλλοτε στη ζωή μας ή στην ιστορία της Ένωσής μας. Πλήττονται τα κοινά ευρωπαϊκά αγαθά που έχουμε οικοδομήσει μαζί. Τίθενται υπό αμφισβήτηση πράγματα που θεωρούμε δεδομένα: η ενιαία αγορά, η οποία πρέπει να ανακάμψει· οι όροι ανταγωνισμού, οι οποίοι πρέπει να γίνουν πάλι ισότιμοι· και οι τέσσερις ελευθερίες, οι οποίες πρέπει να αποκατασταθούν πλήρως· η κρίση έχει τεράστιες εξωγενείς επιδράσεις και δευτερογενείς επιπτώσεις μεταξύ των χωρών» είπε χαρακτηριστικά προσθέτοντας ότι τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί μια χώρα να διορθώσει από μόνη της.

«Για εμένα, η επιλογή είναι απλή. Θέλω να κάνουμε ένα νέο τολμηρό βήμα μαζί. Η Ευρώπη βρίσκεται στη μοναδική θέση να μπορεί να επενδύσει σε μια συλλογική ανάκαμψη και ένα κοινό μέλλον. Στην Ένωσή μας οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και οι οικονομίες αλληλοεξαρτώνται και αλληλοϋποστηρίζονται».

Οι προτάσεις της Κομισιόν

Στο πλαίσιο αυτό η Επιτροπή πρότεινε ένα νέο μέσο ανάκαμψης με την ονομασία Next Generation EU, ύψους 750 δισ. ευρώ. Το μέσο αυτό θα έρθει να προστεθεί σε έναν ανανεωμένο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους 1,1 τρισ. ευρώ. Το συνολικό ποσό για το μέσο Next Generation EU -μαζί με το βασικό ΠΔΠ- ανέρχεται σε 1,85 τρισ. ευρώ. Συμπληρώνει τα τρία δίχτυα ασφαλείας των 540 δισ. ευρώ σε δάνεια, τα οποία έχουν ήδη εγκριθεί από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Εν ολίγοις, με αυτό η προσπάθεια ανάκαμψής μας ανέρχεται συνολικά σε 2,4 τρισ. ευρώ.

Τι θα κάνει το Next Generation EU

• θα επενδύσει στην αποκατάσταση του κοινωνικού ιστού,
• θα προστατεύσει την ενιαία αγορά,
• θα συμβάλει στην επανεξισορρόπηση των ισολογισμών σε όλη την Ευρώπη.

“Και, όσο κάνουμε τα παραπάνω, πρέπει ταυτόχρονα να προχωρούμε με ταχείς ρυθμούς προς ένα πράσινο, ψηφιακό και ανθεκτικό μέλλον” συμπλήρωσε η von der Leyen. “Επενδύσεις που όχι μόνο θα διατηρήσουν τα εξαιρετικά επιτεύγματα των τελευταίων 70 ετών, αλλά θα διασφαλίσουν ότι η Ένωσή μας είναι κλιματικά ουδέτερη, ψηφιακή, κοινωνική και επίσης στο μέλλον ισχυρός παγκόσμιος παράγοντας“.

Στήριξη της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας

Το μέσο Next Generation EU ενισχύει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», ενώ θα επενδύσει σε βασικές υποδομές από το 5G έως την ανακαίνιση κατοικιών. Ταυτόχρονα, πρέπει να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία δεν θα αφήσει κανέναν πίσω. Ως εκ τούτου, το μέσο Next Generation EU θα πολλαπλασιάσει τη χρηματοδότηση για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.

Κατάρτιση και ενίσχυση των επιχειρήσεων

• Όσον αφορά τους νέους, το μέσο Next Generation EU, αυξάνει τη στήριξη προς το Erasmus και την απασχόληση των νέων.
• Διασφαλίζει ότι οι άνθρωποι θα αποκτήσουν τις δεξιότητες και την κατάρτιση και την εκπαίδευση που χρειάζονται για να προσαρμοστούν σε αυτόν τον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο.
• Για τις επιχειρήσεις, το μέσο θα βοηθήσει τις απολύτως υγιείς επιχειρήσεις που έχουν λάβει τις ορθές αποφάσεις και έχουν πραγματοποιήσει τις ορθές επενδύσεις εδώ και δεκαετίες, αλλά οι οποίες βρίσκονται τώρα σε κίνδυνο.
• Θα επενδύσει σε κομβικής σημασίας ευρωπαϊκές βιομηχανίες και τεχνολογίες ώστε να καταστούν ανθεκτικότερες οι κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού.
• Θα διασφαλίσει ότι η Ευρώπη παραμένει πρωτοπόρος σε κομβικούς τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η γεωργία ακριβείας ή η πράσινη μηχανική.
• Θα συμβάλει ώστε τα συστήματα υγείας μας να καταστούν ανθεκτικότερα σε μελλοντικές κρίσεις.

Χωρίς πράσινες δικλείδες ασφαλείας

Σε γενικές γραμμές οι ανακοινώσεις της Κομισιόν επιδοκιμάστηκαν από τον πολιτικό κόσμο και την κοινή γνώμη εν γένει.

Ωστόσο, δεν έλειψαν και κάποιες πιο επιφυλακτικές φωνές. Ειδικά όσον αφορά το περιβαλλοντικό κομμάτι, η οργάνωση WWF αναγνώρισε μεν τη δέσμευση της Κομισιόν να επιτύχει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τόνισε δε ότι από το όλο σχέδιο απουσιάζει η διάσταση της προστασίας της φύσης, αφήνοντας ανοιχτή τη δυνατότητα επενδύσεων που βλάπτουν το περιβάλλον.

“Οι ανακοινώσεις αποτελούν μια προσπάθεια της von der Leyen να τηρήσει τη δέσμευσή της να αποτελέσει η Πράσινη Συμφωνία την ‘ατμομηχανή’ της οικονομικής ανάκαμψης. Δυστυχώς η μισή ατμομηχανή λείπει ακόμη, οπότε η ανάκαμψη είναι καταδικασμένη να καθυστερήσει”, επισήμανε η Ester Asin, Διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Γραφείου του WWF.  “Ειδικότερα, λείπουν οι σαφείς μηχανισμοί για την εφαρμογή και ενίσχυση των πράσινων προϋποθέσεων που θα εξασφαλίσουν ότι ούτε μια δεκάρα από το ποσό που θα δοθεί στις χώρες μέλη δεν θα τοποθετηθεί σε βλαβερές δραστηριότητες όπως τα ορυκτά καύσιμα ή την κατασκευή νέων αεροδρομίων και αυτοκινητοδρόμων”.

Σύμφωνα με το WWF, το ΠΔΔ απέτυχε επίσης αναφορικά με τις επενδύσεις σε δράσεις για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον, καθώς δεν αύξησε τελικά τον στόχο του 25% του προϋπολογισμού, σε 30% και πλέον, όπως είχε ζητήσει και το Κοινοβούλιο.