Κομισιόν-ΕΤΕπ: Δάνεια για τη δίκαιη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή

Πρόταση για μηχανισμό δανειοδότησης του δημόσιου τομέα στο πλαίσιο του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η δανειοδότηση θα υλοποιηθεί με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και θα ενθαρρύνει τις επενδύσεις που στηρίζουν τη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία από τις δημόσιες αρχές προς όφελος των περιφερειών υψηλής έντασης άνθρακα και ανθρακούχων εκπομπών.

Η πρόταση θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με σκοπό την ταχεία έγκρισή της.

Κλιματικά ουδέτερη οικονομία

Θα περιλαμβάνει 1,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και έως 10 δισ. ευρώ σε δάνεια από τους ίδιους πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Θα κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους μεταξύ 25 και 30 δισ. ευρώ με σκοπό την παροχή βοήθειας στα εδάφη και τις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο από τη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, δίνοντας προτεραιότητα στις περιοχές και τα εδάφη με περιορισμένη ικανότητα αντιμετώπισης του κόστους της μετάβασης.

Κριτήρια για τα έργα

Ο μηχανισμός δανειοδότησης θα είναι προσβάσιμος από όλα τα κράτη μέλη, αρχικά με βάση εθνικά κονδύλια, μέσω προσκλήσεων υποβολής προτάσεων που πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:

• έργα που ωφελούν εδάφη προσδιοριζόμενα σε εγκεκριμένο εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης·
• έργα που λαμβάνουν δάνειο από την ΕΤΕπ στο πλαίσιο του μηχανισμού δανειοδότησης· και
• έργα που δεν παράγουν επαρκείς ροές εσόδων από την αγορά.

Οι επενδυτικοί τομείς

Στους επενδυτικούς τομείς θα περιλαμβάνονται οι υποδομές ενέργειας και μεταφορών, τα δίκτυα τηλεθέρμανσης, οι δημόσιες μεταφορές, τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης και οι κοινωνικές υποδομές, καθώς και άλλα έργα που μπορούν να ωφελήσουν άμεσα τις κοινότητες στις περιοχές που πλήττονται και να μειώσουν το κοινωνικοοικονομικό κόστος της μετάβασης προς μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη έως το 2050.

Οι πυλώνες της δίκαιης μετάβασης

Τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης καταρτίζονται επί του παρόντος από τα κράτη μέλη και θα εγκριθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Θα παράσχουν το πλαίσιο στήριξης από τους τρεις πυλώνες του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης: ένα Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το οποίο θα παρέχει επιχορηγήσεις, ένα ειδικό καθεστώς στο πλαίσιο του InvestEU για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, και τον μηχανισμό δανειοδότησης του δημόσιου τομέα που προτείνεται τώρα. Η Επιτροπή παρέχει τεχνική υποστήριξη και στα 18 κράτη μέλη που το ζήτησαν για την ανάπτυξη των εδαφικών σχεδίων τους δίκαιης μετάβασης.

Απαραίτητο εργαλείο για την επόμενη ημέρα

“Ο εν λόγω μηχανισμός δανειοδότησης θα επικεντρωθεί στην ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων που μπορούν να συμβάλουν στην πράσινη μετάβαση σε περιοχές της Ευρώπης που είναι μεγαλύτερης έντασης άνθρακα και αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις — επενδύσεις που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν” δήλωσε ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων Βάλντις Ντομπρόβσκις, καλώντας τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να στηρίξουν την πρόταση καθώς και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, “ως μέρος των προσπαθειών μας για να διασφαλίσουμε ότι η ευρωπαϊκή οικονομία θα καταστεί πιο πράσινη και πιο ανθεκτική”.

“Παρόλο που έχουμε επικεντρωθεί στο να ξεπεράσουμε την κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού, δεν πρέπει να ξεχνάμε τη ζημιά που προκαλεί στον πλανήτη μας η κλιματική αλλαγή” τόνισε η Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, Ελίζα Φερέιρα, χαρακτηρίζοντας την πρόταση αποτελεί ως “απαραίτητο εργαλείο για να διασφαλιστεί η δίκαιη μεταχείριση, καθώς συμπληρώνει τις προσπάθειες της πολιτικής συνοχής για τη στήριξη των περιφερειών και των πολιτών που είναι πιο ευάλωτοι απέναντι στις προσαρμογές οι οποίες αποσκοπούν σε μια κλιματικά ουδέτερη Ένωση“.

ΕΤΕπ: 50% των δανείων για το κλίμα

“Ως κλιματική τράπεζα της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει δεσμευτεί να διαθέσει τουλάχιστον το 50% της δανειοδότησής της σε δράσεις για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα έως το 2025 και να ευθυγραμμίσει όλη τη χρηματοδότησή της με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού έως το τέλος του έτους. Ο προτεινόμενος Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης, τον οποίο η ΕΤΕπ προτίθεται στηρίξει με τη χρηματοδότησή της, θα είναι καίριας σημασίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η μετατροπή των οικονομιών μας προς ένα ουδέτερο ισοζύγιο του άνθρακα θα πραγματοποιηθεί με κοινά οφέλη και χωρίς δυσανάλογο κόστος μεταξύ των περιφερειών” πρόσθεσε η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Λιλιάνα Πάβλοβα.

Περισσότερα: 

• ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ: Προϋπολογισμός της ΕΕ για την ανάκαμψη: Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης
• Δελτίο Τύπου: Χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης: Το επενδυτικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης