Δάσκαλε που δίδασκες… Καθηγητές δεν γνωρίζουν την προστακτική

Ἒχομε κατ᾽ἐπανάλειψη ἀναφερθεῖ σέ ἂρθρα μας στήν καθημερινή κακοποίηση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, πού ἀποτελεῖ ἀπαρχή πολλῶν δεινῶν γιά τήν χώρα μας καί ἀς μή τό συνειδητοποιοῦν πολλοί. Διότι καί σ᾽αὐτό ἒχει βάλλει τό χέρι της ἡ παγκοσμιοποίηση. Νά μή τά ξαναλέμε καί τά ἐπαναλαμβάνουμε.

Πολιτικοί, καθηγητές, δημοσιογράφοι, ἀξιωματοῦχοι καί πολλοί ἂλλοι πού ἀρθρώνουν δημόσιο λόγο, κακοποιοῦν συστηματικά τήν ἑλληνική γλῶσσα, μέ σολοικισμούς, ἀνορθογραφίες, ἀσυνταξίες, αὐθαιρέτους τονισμούς λέξεων κλπ., πού <<βγάζουν μάτι>>.

Καί οἱ… ἐθνικοί μας γλωσσολόγοι οὒτε κάν ἀσχολοῦνται μέ τό σοβαρό αὐτό πρόβλημα πού χειροτερεύει καθημερινά. Ἀφήνουν τούς δημοσίους ὑπονομευτές τῆς γλώσσας μας νά ἀσχημονοῦν ἀσυστόλως καί ἀκωλύτως.

Το πανό των καθηγητών

Κορωνίδα τῆς γλωσσοκαταστροφῆς ὑπῆρξε τό ἀναπεπταμένο πανώ διαμαρτυρίας στήν πλατεία Συντάγματος ἀπό ἀδιόριστους…καθηγητές, πού, ἐπί τέλους, ἐνώχλησε ἀκόμη καί τά ἠλεκτρονικά ΜΜΕ, πού αὐτά πρωτίστως εὐθύνονται μαζί μέ τίς τηλεοράσεις γιά τήν καταστροφή τῆς γλώσσας μας. Οἱ ἂνθρωποι πού φιλοδοξοῦν νά μορφώσουν τά παιδιά μας καί τά ἐγγόνια μας, δέν ξέρουν τί θά πεῖ προστακτική καί πῶς γράφεται. Ἒγραφαν φαρδειά, πλατειά μέ κόκκινα γράμματα στό πανώ:

ΑΠΕΣΥΡΕ ΤΩΡΑ τό Νομοσχέδιο (Ν)ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ

Ἀντί βέβαια τοῦ ὀρθοῦ ΑΠΟΣΥΡΕ.

Ἀλλά μήπως ξέρουν οἱ δημοσιογράφοι τήν προστακτική; Ἡ ἐφημερίδα <<ΜΑΚΕΛΕΙΟ>> στίς 15)3)20 ἒγραφε στό πρωτοσέλιδό της:

<<ΣΥΝΕΛΑΒΕ ΤΟΝ ΧΙΟ ΚΑΙ ΘΑ ΣΕ ΚΑΝΟΥΜΕ ΑΡΧΗΓΟ>>

Ἀντί βέβαια τοῦ σωστοῦ <<ΣΥΛΛΑΒΕ>>.

Ἀλλά ὃταν ὁ πρύτανις τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν λέει: <<Τῶν κύτταρων αὐτῶν…>>, ἀντί <<τῶν κυττάρων>> (STAR 7)4)20 στίς εἰδήδεις τῆς κας Μάρας Ζαχαρέα), ἢ ὁ πρώην ὑπουργός ἐξωτερικῶν κ. Κοτζιάς πού ὑπέγραψε τήν κατάπτυστη συμφωνία τῶν Πρεσπῶν ἒλεγε <<ἀσμενῶς>> ἀντί <<ἀσμένως>> (λέξη ὁμηρική πού σημαίνει <<εὐχαρίστως>>), τί νά περιμένει κανείς ἀπό τούς ἂλλους;

Μόλις προχθές (13)5)20) ὁ ὑπουργός Μεταναστευτικῆς Πολιτικῆς μιλῶντας στήν τηλεόραση του ΑΤΤΙΚΑ στήν ἐκπομπή τῶν κ.κ. Καλόγερου καί Βλάχου, εἶπε: <<Δέν μποροῦμε εἰσαεί νά φροντίζουμε τούς ἀλλοδαπούς>>, ἀντί τοῦ ὀρθοῦ <<ἐσαεί>>.

Κι ἀκόμη ὁ κ. Κ. Καραμανλής τζούνιορ, πού πῆρε ἀμέσως ὑπουργικό ἀξίωμα, ἐκστομίζει: <<Μίλησα μέ τόν διευθύνων σύμβουλο…>> ἀντί τοῦ ὀρθοῦ <<διευθύνοντα>>, ἢ ὃταν ὁ ΠΟΕΣ σέ ἀνακοίνωσή του πρός τόν περιφερειάρχη Β. Αἰγαίου (27)2)20 <<Προνιούς>>) γράφει: <<Οἱ Ἓλληνες στρατιωτικοί <<ἀνεξαρτήτου>> βαθμοῦ, ὡς δημόσιοι λειτουργοί, ἐκτελοῦν ἐντολές>>, ἀντί τοῦ ὀρθοῦ <<ἀνεξαρτήτως>> (λάθος πού κάνουν κατ᾽ ἐπανάλειψη πολλοί πολιτικοί καί δημοσιογράφοι), τότε τί νά περιμένουμε ἀπό τούς ρεπόρτερ, πού ξαφνικά, μιμούμενοι ὁ ἓνας τόν ἂλλον, κόβουν ὃλα τά τελικά σῖγμα ἀπό τίς λέξεις: Ἡ ὁδό (ἀντί ἡ ὁδός), ἡ λεωφόρο (ἀντί ἡ λεωφόρος).

Τα… «κουφά» αυτών που έχουν δημόσιο λόγο

Κι ἒτσι ἀκοῦμε καθημερινά διάφορα <<κουφά>> ἀπό τούς ἀγραμμάτους πού ἒχουν ἓνα μικρόφωνο στό χέρι καί παράγουν δημόσιο λόγο. Πρώην στρατιωτικός, μετέπειτα δημοσιογράφος πού ἒψαλε τά…ἐξ ἁμάξης στίς φωτογρφίες τῶν πολιτικῶν ἀρχίζοντας μέ τό <<ρέ>>, τώρα βουλευτής ὦν λέει συχνά: Ὁ <<ἐπικεφαλή>> ἀντί <<ἐπί κεφαλῆς>>. Ἒτσι τό ἒλεγε καί ὁ κ. Σημίτης.

Ἂλλος λέει: Εἶχε <<πυρετῶδες>> διαβουλεύσεις, ἀντί <<πυρετώδεις>>.

Τρίτος λέει: Εἶχε <<συνεχής>> ἐπικοινωνία…, ἀντί <<συνεχῆ>>.

Τέταρτος δέν φοβᾶται νά προφέρει εἰς ἀκήκοον ὃλου τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ: Τά δύο μεγάλα <<κυβερνῶν>> κόμματα, ἀντί <<κυβερνῶντα>>.

•  Ἂμα δέν πληρώσετε καί τά <<τρέχων>> (ἀντί <<τρέχοντα>>).
• Εἲχαμε ἀντλήσεις <<ὑδατῶν>>.
• Ὁ ἠθοποιός ἒκανε φοβερές…<<ἀπομιμήσεις>>.
• Τά ροῦχα εἶναι…<<φορέσιμα>>.
• Νά καλέσουμε καί τόν πάτερ.
• Τοῦ <<αὒξων>> ἀριθμοῦ, ἀντί τοῦ <<αὒξοντος>>.
• Οἱ <<προλαλήσαντες>> κυρίες (αὐτή πού τό εἶπε σέ ἐκπομπή ἦταν δασκάλα).
• Τό κλαπέν αὐτοκίνητο <<ἂνηκε>>, ἀντί <<ἀνῆκε>>.
• <<Αὐταπαγγέλτως>> ἀντί <<αὐτεπαγγέλτως>>.

Στόν κ. Χαρδαλιά ἀρέσει ἡ ἀνύπαρκτη λέξη <<ἐξαιρεσιμότητα>> Ἡ λέξη <<ἐξαίρετη>> δέν τοῦ ἀρέσει.

Οι λέξεις μας διαστρεβλώνονται

Ἒτσι λοιπόν, ἀντιστάσεως μή οὒσης, οἱ λέξεις μας παίρνουν πιά ἂλλες καταλήξεις ἢ δημιουργοῦνται ἂλλες, σόλοικες, ὃπως <<εὐαλωτότητα>>, <<ἐπισκεψιμότητα>>, <<διακοψιμότητα>> κ.τ.τ. Αὐτή ἡ κατάληξη <<-ότητα>>, πού εἶναι ἡ αἰτιατική τῶν τριτοκλίτων κυρίως ὀνομάτων (ἱκανότης ἱκανότητα, προτεραιότης προτεραιότητα, δυνατότης δυνατότητα κλπ.) κολλᾶνε (γιά νά μή πῶ <<προσάπτονται>> διότι λίγοι θά καταλάβουν) σέ λέξεις σόλοικες, ὃπως κανονικότητα, διαστημικότητα, ἐμπιστευτικότητα, ἀναπνευστικότητα, ποιοτικότητα, καί ἂλλες τέτοιες γλωσσικές νεοπλασίες, πού ἐκφωνοῦνται καθημερινά ἀπό τά κανάλια καί μολύνουν τήν ἀκοή καί τό πνεῦμα.

Ἒπειτα, παίρνουν τήν κατάληξη <<-ποίηση>> καί σκαρώνουν ἓνα σωρό ἀνύπαρκτες λέξεις. Δέν ξέρουν ὃτι πολλά ἐπίθετα προκύπτουν ἀπό κάθε ρῆμα: Γελῶ γελοιοποίηση, ἰσχύω ἰχυροποίηση, ποιῶ ποίηση κλπ., ἢ ἀπό ἐπίθετα: Θεός θεοποίηση, ἀρχαῖος ἀρχαιοποίηση, λιμήν λιμενοποίηση κλπ. Ἀλλά δέν μπορεῖς νά πεῖς στίλβω στιλβοποίηση, ἀλλά στιλπνότητα, οὒτε πειθαρχῶ πειθαρχοποίηση, ἀλλά πειθαρχία.

Ἐδῶ οἱ δικοί μας νεογλωσσοπλάστες ἒχουν πάρει σχοινί γαϊτάνι τήν κατάληξη <<-ποίηση>>

καί λένε λέξεις ὃπως αὐστηροποίηση ἀντί αὐστηρότητα, ἐπαναπαραμετροποίηση, λέξη τέρας μέ 20 γράμματα πού δέν ξέρω τί μπορεῖ νά σημαίνει, ἐπικοινωνικοποίηση, ἐργαλειοποίηση, ἐργατοποίηση καί ἂλλες τέτοιες σόλοικες λέξεις.

Μέ τήν εὐκαιρία τοῦ κορωναϊοῦ, τά θύματα τοῦ θανατηφόρου ἰοῦ Φρανκεστάϊν, τά θύματα ἒλαβαν ἐπί τέλους τήν σωστή τους θλιβερή ὀνομασία, ἐλέω Τσιόδρα. Ἒγιναν νεκροί. Ὃμως οἱ νεκροί τῆς ἀσφάλτου ἐξακολουθοῦν νά λέγονται…σοροί, δηλαδή φέρετρα.

Τό ἐπίρρημα <<ἓως>> ἐξακολουθεῖ νά τονίζεται λανθασμένα ἀπό πολλούς τηλεπαρουσιαστές: <<Ἑώς>>. Ὃπως δέν μπορεῖ νά πεῖ κανείς <<τεώς ὑπουργός>>, ἀλλά <<τέως>>, ἒτσι δέν μπορεῖ νά πεῖ <<ἑώς>>, καθώς τά δύο ἐπιρρήματα συνάπτονται μεταξύ του ριζικά καί ἐτυμολογικά: <<Ἓως-τέως>>. Τό <<ἓως>> σημαίνει μέχρις ὃτου, ἓως ὃτου, ἓως νά, τό <<τέως>> σημαίνει ἓως τότε, μέχρι τοῦδε, γιά κάποιο χρόνο.

Μήπως λοιπόν οἱ ἒχοντες δημόσιο λόγο καί διαμορφώνοντες στρεβλά τό σύγχρονο γλωσσικό ἰδίωμα τῶν Ἑλλήνων θά πρέπει νά ξαναδιαβάσουν τήν γραμματική τοῦ σπουδαίου Σαρακατσάνου γλωσσολόγου Ἀχιλλέως Τζαρτζάνου, πού ἒμαθε γράμματα σέ τρεῖς γενεές;

Διότι, ἂν περιμένουμε νά μᾶς τά μάθουν οἱ ἐθνικοί μας γλωσσολόγοι, πού ἐρίζουν ἂν ὁ COVID-19 λέγεται κορωναϊός (πού εἶναι ἡ σωστή λέξη τοῦ Ὁμήρου) ἢ κορονοϊός (πού εἶναι ἡ λανθασμένη λέξη ἀλλά τήν ὑποστηρίζουν μανιωδῶς), θά ἀπογοητευθοῦμε. Γιατί αὐτοί ἀσχολοῦνται μέ τό νά διϋλίζουν τόν κώνωπα καί νά καταπίνουν τήν κάμηλον.

*Ο κύριος Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος ( μέλος της ΕΣΗΕΑ) ερευνητής και συγγραφέας ( μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών) και ασχολείται επί 40ετία με την Ομηρική γραμματεία.

Έχει μεταφράσει ΙΛΙΑΔΑ και ΟΔΥΣΣΕΙΑ σέ πεζό και, τελευταία, σε έμμετρο λόγο, μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.