Έναν ολοκληρωμένο «Σεισμοτεκτονικό Άτλαντα της Ελλάδας», που θα αποτελέσει το υπόβαθρο για τη ρεαλιστική εκτίμηση του σεισμικού κινδύνου σε όλη τη χώρα, ετοιμάζουν Έλληνες γεωεπιστήμονες.
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, στόχος είναι η αποτύπωση του δυναμικού της εδαφικής παραμόρφωσης στον ελλαδικό χώρο, ενημερωμένου με τα νεότερα στοιχεία.
Μετά από 31 χρόνια
Ο πρώτος «Σεισμοτεκτονικός Χάρτης της Ελλάδας» είχε εκδοθεί από το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) το 1989, όμως έκτοτε, εξηγεί ο συντονιστής του έργου, Ιωάννης Κασσάρας, επίκουρος καθηγητής του Τομέα Γεωφυσικής-Γεωθερμίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπήρξε «αλματώδης πρόοδος των γεωεπιστημών”, τόσο διεθνώς όσο και σε εθνικό επίπεδο, δεδομένης της ανάπτυξης της ψηφιακής τεχνολογίας, των δορυφορικών εφαρμογών, των πιο εξελιγμένων μεθοδολογιών, ενός πλήθους υπολογιστικών εργαλείων, καθώς και της διαθεσιμότητας μεγάλου όγκου και υψηλής ευκρίνειας ενόργανων παρατηρήσεων.
Επιπλέον, διάφορα φυσικά φαινόμενα, όπως οι σεισμοί της Κοζάνης (1995), της Αθήνας (1999) και της Ανδραβίδας (2008), καθώς και η περαιτέρω έρευνα σε φαινομενικά ασεισμικές περιοχές (π.χ., Έβρος), «ανέδειξαν περιοχές αυξημένης σεισμικής επικινδυνότητας, οι οποίες δεν ήσαν γνωστές στο πρόσφατο παρελθόν, ενώ νέες υποδομές ζωτικής σημασίας έχουν κατασκευαστεί και άλλες βρίσκονται υπό κατασκευή ή σχεδιάζονται βάσει γενικών εκτιμήσεων σεισμικής επικινδυνότητας της προηγούμενης 15ετίας».
Ο Άτλας
Ο «Σεισμοτεκτονικός Άτλας της Ελλάδας» θα είναι μια εφαρμογή χωρικής αποτύπωσης του δυναμικού της εδαφικής παραμόρφωσης στον ελλαδικό χώρο, που ενσωματώνει μεθοδολογίες αιχμής, σύγχρονα και αξιόπιστα γεωχωρικά δεδομένα. Για την κατασκευή του συνδυάζονται τα πλέον πρόσφατα γεωλογικά, τεκτονικά, σεισμολογικά, γεωφυσικά και γεωδαιτικά στοιχεία, τα οποία προβάλλονται σε υπόβαθρα, που περιλαμβάνουν δορυφορικές εικόνες του τοπογραφικού ανάγλυφου, πολιτικούς χάρτες, καθώς και χάρτες κρίσιμων υποδομών.
Χρήσιμο εργαλείο
«Ο νέος Άτλας θα είναι πρακτικά χρήσιμος σε γεωεπιστήμονες, πολιτικούς μηχανικούς και φορείς της πολιτείας που είναι επιφορτισμένοι με την ασφάλεια των υποδομών και την αντιμετώπιση και διαχείριση των σεισμικών καταστροφών και κρίσεων» τονίζει ο κ. Κασσάρας.
Μελλοντικός στόχος των επιστημόνων είναι η δημιουργία απλουστευμένων εκπαιδευτικών εκδόσεων, προσιτών σε μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε απλούς πολίτες.
Η ερευνητική ομάδα
Ο φορέας υλοποίησης του εγχειρήματος είναι ο Τομέας Γεωφυσικής-Γεωθερμίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ.
Πρόκειται για μια δυναμική επιστημονική δράση, η βάση δεδομένων της οποίας απαιτεί διαρκή ανανέωση και αναθεώρηση από την ερευνητική ομάδα. Η πρώτη έκδοσή του Άτλαντα (v1.0) θα παρουσιαστεί στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Γεωφυσικής Ένωσης (EGU) το Μάιο του 2020.
Την ερευνητική ομάδα, πλην του κυρίου Κασσάρα, απαρτίζουν οι Παναγιώτης Παπαδημητρίου (καθηγητής ΕΚΠΑ και διευθυντής Τομέα Γεωφυσικής – Γεωθερμίας), Ανδρέας Τζάνης (αναπληρωτής καθηγητής Τομέα Γεωφυσικής – Γεωθερμίας ΕΚΠΑ), Βασιλική Κουσκουνά (αναπληρώτρια καθηγήτρια Τομέα Γεωφυσικής – Γεωθερμίας ΕΚΠΑ), Αθανάσιος Γκανάς (διευθυντής ερευνών Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών), Βασίλειος Καπετανίδης (δρ σεισμολόγος), Ανδρέας Καρακωνσταντής (δρ σεισμολόγος), Σωτήριος Βαλκανιώτης (δρ γεωλόγος), Στυλιανός Χάιλας (γεωφυσικός) και Χρυσάνθη Κοσμά (φυσικός).
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ