COP25: Οι ηγέτες δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων

Με 40 ώρες καθυστέρηση, αλλά κάθε άλλο παρά αισίως, έληξε τελικά χθες η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, COP25, στη Μαδρίτη.

Το αποτέλεσμα, σύμφωνα τουλάχιστον με τις δηλώσεις των συμμετεχόντων, ήταν λίαν απογοητευτικό, και όχι στο ύψος που επιβάλλουν οι περιστάσεις.

«Είμαι απογοητευμένος από τα αποτελέσματα της COP25. Η διεθνής κοινότητα έχασε μια σημαντική ευκαιρία να δείξει ότι έχει αυξημένες φιλοδοξίες στον τομέα της μείωσης των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου, στην προσαρμογή και στη χρηματοδότηση των τρόπων αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης», είπε χαρακτηριστικά ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες λίγο μετά το τέλος της διάσκεψης και πρόσθεσε: «Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε, και δεν θα εγκαταλείψω.»

«Οι κύριοι δράστες από τους οποίους αναμενόταν πρόοδος δεν ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες», επισήμανε και η Λοράνς Τουμπιανά, αρχιτέκτονας της Συμφωνίας του Παρισιού, σημειώνοντας ωστόσο πως η συμμαχία των νησιωτικών ευρωπαϊκών, αφρικανικών και λατινοαμερικανικών χωρών επέτρεψε να «βγει το λιγότερο κακό δυνατό αποτέλεσμα, ενάντια στη βούληση των μεγάλων ρυπαντών».

Χωρίς ανταπόκριση

Μετά από έναν χρόνο που σημαδεύτηκε από κλιματικές καταστροφές, μετά από σωρεία διαδηλώσεων και επιστημονικών εκθέσεων, από τις τελικές αποφάσεις απείχε το αίτημα για ριζοσπαστικές και άμεσες ενέργειες.

«Αυτή η COP αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση», σχολίασε η Ισπανίδα υπουργός Περιβάλλοντος Τερέσα Ριμπέρα.

Το τελικό κείμενο καλεί πράγματι για «επείγουσες ενέργειες» προκειμένου να μειωθεί η απόσταση ανάμεσα στις δεσμεύσεις και τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού για τη μείωση της αύξησης της θερμοκρασίας στους +2 βαθμούς Κελσίου, ακόμη και στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Όμως το λεκτικό είναι «στρυφνό» και το αποτέλεσμα «μέτριο», υποστήριξε η Κατρίν Αμπρέ, από το Climate Action Network.

«Το αποτέλεσμα δεν βρίσκεται καθόλου κοντά σε εκείνο που θέλαμε. Είναι το αυστηρό ελάχιστο», δήλωσε η εκπρόσωπος των Νησιών Μάρσαλ Τίνα Στετζ.

«Οι συζητήσεις αυτές αντανακλούν την ασυμφωνία ανάμεσα στους ηγέτες από τη μια πλευρά και την επιτακτικότητα της κατάστασης που δείχνει η επιστήμη και τα αιτήματα των πολιτών στους δρόμους [από την άλλη]», συνοψίζει η Χέλεν Μάουντφορντ από το World Resources Institute, η οποία εκτιμά πως το πνεύμα της Συμφωνίας του Παρισιού δεν είναι παρά μια «μακρινή ανάμνηση».

Ανάγκη για μεγαλύτερες δεσμεύσεις

Δυστυχώς για μια ακόμη φορά οι μεγάλες χώρες-ρυπαντές, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ινδία, δεν έδειξαν πρόθυμες να αυξήσουν τους στόχους τους μέσα στο 2020. Οι δύο τελευταίες μάλιστα επέμειναν, χωρίς καν να αναφερθούν στις δικές τους αναθεωρημένες δεσμεύσεις, ότι είναι ευθύνη των αναπτυγμένων χωρών να τηρήσουν την υπόσχεσή τους για οικονομική βοήθεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Αντίστοιχα, η Σαουδική Αραβία, η Βραζιλία και η Αυστραλία, κατηγορήθηκαν ότι θέλουν να εισάγουν όρους στους κανονισμούς για τις αγορές άνθρακα, η υιοθέτηση των οποίων όμως αναβλήθηκε και πάλι.

Σε κάθε περίπτωση, όλα δείχνουν ότι με τον σημερινό ρυθμό εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ο υδράργυρος μπορεί να αυξηθεί μέχρι 4 ή και 5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα. Ακόμα κι αν οι περίπου 200 χώρες που υπέγραψαν τη Συμφωνία του Παρισιού τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους, η υπερθέρμανση μπορεί να ξεπεράσει τους τρεις βαθμούς Κελσίου. Ως εκ τούτου για να μειωθεί αυτή η απόκλιση όλες οι χώρες πρέπει να υποβάλουν, μέχρι την COP26 που θα διεξαχθεί στη Γλασκόβη το επόμενο έτος, μια αναθεωρημένη εκδοχή των σχεδίων τους για μειώσεις εκπομπών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε ηγετικό ρόλο

Παρόλο που και η ΕΕ φέρει αναμφισβήτητα ένα αρκετά μεγάλο μέρος της ευθύνης, δεν μπόρεσε να μην τονιστεί ο θετικός της ρόλος στην υποστήριξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050, κόντρα στις επιφυλάξεις της Πολωνίας.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ καλείται τώρα να αναλάβει ηγετικό ρόλο και να παρουσιάσει το 2020 μια αύξηση των δεσμεύσεών της για το 2030 και ταυτόχρονα να εργαστεί από κοινού με άλλους μεγάλους ρυπαντές όπως η Κίνα και η Ινδία ώστε να αυξήσουν και εκείνες τους στόχους τους.

Και κάποιοι “καλοί”

Ωστόσο, για να μην τα λέμε όλα μαύρα, εκτός από την ΕΕ, άλλες 73 χώρες ανακοίνωσαν ότι θα καταθέσουν ένα πιο φιλόδοξο σχέδιο για το κλίμα, ενώ 14 περιφέρειες, 398 πόλεις, 786 επιχειρήσεις και 16 επενδυτές δήλωσαν την πρόθεσή τους να μεταβούν σε μια πιο καθαρή οικονομία και να επιτύχουν μηδενικούς ρύπους έως το 2050.

Πηγές: BBC, news.un.org, ΑΠΕ-ΜΠΕ