Συνήγορος του Πολίτη: Πόρισμα-καταπέλτης για περιβαλλοντικές παραβάσεις στα Μετέωρα

Μια εικόνα που δεν συνάδει με το τοπίο και το καθεστώς προστασίας τους παρουσιάζουν σήμερα τα Μετέωρα. Έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη αποκαλύπτει πλήθος περιβαλλοντικών κυρίως παραβάσεων: αυθαίρετες οικοδομικές εργασίες σε Ιερές Μονές, εκχέρσωση εκτάσεων, εργασίες επί του οδικού δικτύου, διαρροή λυμάτων και απόρριψη αποβλήτων.

Το καθεστώς προστασίας

Με δυο λόγια μια κατάσταση που συνιστά σχεδόν δυσφήμιση για μια περιοχή που έχει κηρυχθεί ως Τοπίο Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους και έχει χαρακτηρισθεί ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας, ενώ έχει θεσπισθεί και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για τα πουλιά.

Σημειώνεται επίσης ότι με το ΒΔ του 1921 οι Ιερές Μονές των Μετεώρων είχαν κηρυχθεί ως προέχοντα βυζαντινά μνημεία και ακολούθως με Υ.Α. ως ιστορικά μνημεία, συμπεριλαμβανομένης και της ευρύτερης περιοχής τους. Το 1995 πραγματοποιήθηκε η οριοθέτηση αδόμητης ζώνης Α στον αρχαιολογικό χώρο των Μετεώρων. Τέλος, τα Μετέωρα έχουν χαρακτηρισθεί ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO το 1988.

Η έρευνα

Η Ανεξάρτητη Αρχή εξέτασε σχετικές αναφορές πολιτών και απευθύνθηκε στη διοίκηση, ζητώντας την τήρηση των νόμιμων διαδικασιών. Αντίστοιχα, διερεύνησε το νομικό καθεστώς που διέπει την περιοχή των Μετεώρων σε συνδυασμό με τις ειδικότερες διατάξεις προστασίας του περιβάλλοντος, οργάνωσε συσκέψεις με τις αρμόδιες υπηρεσίες και πραγματοποίησε αυτοψία.

Οι προτάσεις

Στα σχετικά έγγραφα που απηύθυνε στη διοίκηση ζήτησε τη λήψη των κατάλληλων μέτρων για την προστασία του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος της περιοχής. Η διοίκηση ανταποκρίθηκε, χωρίς όμως να προβεί σε όλες οι νόμιμες ενέργειες για την ολοκληρωμένη προστασία του χώρου.

Εξού και ο Συνήγορος του Πολίτη συνέταξε και απέστειλε προς τους αρμοδίους Υπουργούς και τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες πόρισμα με τις ακόλουθες προτάσεις:

• Έλεγχο των αρμοδίων υπαλλήλων του ΥΠΠΟΑ σχετικά με την πλημμελή άσκηση των καθηκόντων τους.
• Παραπομπή των υπαιτίων στον αρμόδιο εισαγγελέα για βλάβη και αλλοίωση μνημείου.
• Αυστηρή τήρηση των όρων των ΥΑ που εγκρίνουν τις αρχιτεκτονικές μελέτες των Ιερών Μονών.
• Ενίσχυση του προσωπικού της Εφορείας Αρχαιοτήτων Τρικάλων με αρχαιοφύλακες που θα απασχολούνται στον αρχαιολογικό χώρο των Μετεώρων.
• Ενίσχυση του προσωπικού της ΥΔΟΜ Καλαμπάκας, προκειμένου να καταστεί δυνατή η πραγματοποίηση των απαιτούμενων ελέγχων.
• Έλεγχο της επαρκούς άσκησης των καθηκόντων του Δημάρχου Καλαμπάκας και των υπηρεσιών του Δήμου.
• Καταγραφή του συνόλου των κτισμάτων και της αρχιτεκτονικής δομής των Ιερών Μονών των Μετεώρων.
• Κατάθεση στις αρμόδιες υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ μελέτης ασφαλτόστρωσης της αγροτικής οδοποιίας στο ΤΔ Καστρακίου.
• Κατάθεση μελέτης επισκευής – συντήρησης του συνολικού αποχετευτικού δικτύου του αρχαιολογικού χώρου των Μετεώρων στις συναρμόδιες υπηρεσίες.