ΤΕΕ: Επτά μέτρα για την αντισεισμική προστασία

Μέτρα για την αντισεισμική προστασία κτιρίων και υποδομών παρουσίασε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός κατά την ομιλία του στο 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αντισεισμικής Μηχανικής & Τεχνικής Σεισμολογίας.

Σ’ αυτά περιλαμβάνονται:

• ο έλεγχος όλων των δημοσίων κτιρίων με άμεσο πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο δομικής τρωτότητας,
• η έκδοση ταυτότητας Κτιρίου και ο προσεισμικός έλεγχος των ιδιωτικών κτιρίων,
• η προσφορά μόνιμων οικονομικών κινήτρων για την ενίσχυση των ιδιωτικών κτιρίων που διατρέχουν κίνδυνο βλαβών από σεισμό,
• η σύνδεση των προγραμμάτων σεισμικής ενίσχυσης και ενεργειακής εξοικονόμησης
• η ανακατασκευή κενών, παλαιών και διατηρητέων κτιρίων,
• η δημιουργία ψηφιακής Τράπεζας Γης και μηχανισμός ανακατασκευής των προσόψεων διατηρητέων κτηρίων
• η δημιουργία ηλεκτρονικού Μητρώου Έργων Υποδομής.

«Το ΤΕΕ διαθέτει την επιστημονική επάρκεια και τις ψηφιακές υποδομές υλοποίησης των μέτρων σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα», επισήμανε ο κ. Στασινός προσθέτοντας ότι το Τεχνικό Επιμελητήριο αναλαμβάνει με νομοθετική ρύθμιση, που ψηφίζεται στη Βουλή, τη δημιουργία του νέου Ειδικού Χωρικού Σχεδίου για το Μάτι και την Ανατολική Αττική και κάνοντας τα αδύνατα δυνατά θα το ολοκληρώσει σε διάστημα 9 μηνών, όταν ο μέσος χρόνος, που ισχύει για ένα τέτοιο έργο είναι 17 χρόνια.

Χωρίς συντήρηση και προγραμματισμό

Όπως επισήμανε o κ. Στασινός, σήμερα κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά στοιχεία για τη συντήρηση των υποδομών, ενώ τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει τακτική συντήρηση. «Δεν γνωρίζουμε πότε έχει συντηρηθεί μια γέφυρα για παράδειγμα. Το είδαμε και πάλι στην Καβάλα, στην Κρήτη και αλλού τους τελευταίους μήνες. Δεν υπάρχει προγραμματισμός. Δεν υπάρχει τακτικός προληπτικός έλεγχος της στατικότητας, της αντοχής τους» συμπλήρωσε ο κ. Στασινός. Σήμερα, είπε χαρακτηριστικά, δεν υπάρχει ούτε μητρώο υποδομών, ούτε μητρώο συντήρησης και κανείς δεν ξέρει ποιος έχει την ευθύνη για κάθε έργο. «Έτσι οι ευθύνες συγχέονται και διαχέονται, όπως συμβαίνει σε πολλά πράγματα σε αυτή τη χώρα. Και αυτό δεν αφορά μόνο τον αντισεισμικό έλεγχο. Αφορά το σύνολο των παραγόντων που πρέπει να ελέγχονται και που διασφαλίζουν την ανθεκτικότητα των κατασκευών. Ιδίως λόγω της κλιματικής αλλαγής και των καιρικών φαινομένων που τη συνοδεύουν».

Οικονομικά κίνητρα

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Επιμελητηρίου, η πρώτη προτεραιότητα, δηλαδή η προσφορά μόνιμων οικονομικών κινήτρων για την ενίσχυση των ιδιωτικών κτιρίων, βρίσκεται ήδη σε προσχέδιο που έχει ετοιμάσει η κυβέρνηση και θα προωθηθεί νομοθετικά άμεσα, όπως επίσης ότι έχει ωριμάσει στο Υπουργείο Υποδομών η διαπίστωση ότι είναι αναγκαίο τόσο το Μητρώο Υποδομών, όσο και ο κατά το δυνατόν αντικειμενικός προγραμματισμός των έργων, επίσης σύμφωνα με τις προτάσεις του ΤΕΕ.

Τα 7 μέτρα αναλυτικά

1. Έλεγχος όλων των δημοσίων κτιρίων με άμεσο πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο δομικής τρωτότητας: Ενώ θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος για το σύνολο των δημοσίων κτιρίων, μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιηθεί για λιγότερο από το 25% των δημοσίων κτιρίων. Το μοναδικό θετικό είναι ότι έχουν ελεγχθεί όλες οι σχολικές μονάδες που κατασκευάστηκαν μέχρι το 1959, περίοδο κατά την οποία δεν υπήρχε κανένας αντισεισμικός κανονισμός. Είναι αναγκαίο όμως, να γίνουν έλεγχοι άμεσα για σχολεία, νοσοκομεία και γενικά  χώρους συνάθροισης κοινού  που κατασκευάστηκαν μέχρι το 1985, χρονική στιγμή που αρχίζει να εφαρμόζεται ο αντισεισμικός κανονισμός.
2. Ταυτότητα Κτιρίου και προσεισμικός έλεγχος ιδιωτικών κτιρίων: Για τα ιδιωτικά κτίρια, η λύση του αναγκαίου ελέγχου μπορεί να έρθει μέσα από την Ταυτότητα Κτιρίου. Ένας νέος θεσμός, που το ΤΕΕ προσπαθεί εδώ και 25 χρόνια να καθιερώσει. Προτεραιότητα πρέπει να είναι όσα κτίρια έχουν κατασκευαστεί με προηγούμενους αντισεισμικούς κανονισμούς – ή χωρίς καθόλου αντισεισμικές προδιαγραφές. Ο έλεγχος πρέπει να ξεκινήσει από το 1985 μέχρι το 1995 και κατόπιν μέχρι σήμερα. Με συγκεκριμένο, δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα, που θα αναλάβει συγκεκριμένος δημόσιος φορέας να παρακολουθεί και να ενημερώνει.
3. Μόνιμα οικονομικά κίνητρα για την ενίσχυση ιδιωτικών κτιρίων που διατρέχουν κίνδυνο βλαβών από σεισμό: κατά το πρότυπο της Ιταλίας να εφαρμοστεί έκπτωση φόρου 50% για τις δαπάνες επεμβάσεων με συγκεκριμένο μέγιστο φορολογικό όφελος – στην Ιταλία το όριο είναι 96.000 ευρώ ανά κτήριο. Δεδομένων των δημοσιονομικών περιορισμών, ακόμη και ένα ποσοστό 40% θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρό κίνητρο.
4. Σύνδεση προγραμμάτων σεισμικής ενίσχυσης και ενεργειακής εξοικονόμησης:  Σύνδεση του Εξοικονομώ κατ’ οίκον και όλων των προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας με ελέγχους και εργασίες στατικής επάρκειας. Πρέπει όλα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων που ενισχύουν αποκατάσταση ή ανακαίνιση κτιρίων να προβλέπουν τις δαπάνες που χρειάζονται για τη σεισμική τους θωράκιση.
5. Ανακατασκευή κενών, παλαιών και διατηρητέων κτιρίων: Η πρόταση αφορά ειδικά τα κενά κτίρια ή τα παλαιά ή διατηρητέα, που έχουν αυξηθεί ιδίως στα κέντρα των πόλεων τα τελευταία χρόνια. Γι αυτά προτείνεται ανακατασκευή, η οποία διαχωρίζεται από την αποκατάσταση, η οποία είναι πολλές φορές αδύνατη και εξαιρετικά κοστοβόρα. Ειδικά για τα εγκαταλελειμμένα κτίρια και κενά κτίρια, ο τρόπος υλοποίησης τέτοιων παρεμβάσεων θα μπορούσε να περνά μέσα από τους δήμους, αρκεί να τους δοθούν τα θεσμικά εργαλεία.
6. Δημιουργία Ψηφιακής Τράπεζας Γης και μηχανισμού ανακατασκευής των προσόψεων διατηρητέων κτηρίων: Ειδικά των προσόψεων, τόσο για λόγους αισθητικής όσο και ασφάλειας, με χρηματοδότηση μέσα από τη λειτουργία της Ψηφιακής Τράπεζας Γης.
7. Εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Μητρώου Έργων Υποδομής: Είναι άμεση ανάγκη η δημιουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Έργων Υποδομής για την καταγραφή και συντήρησή τους, τον προγραμματισμό των εργασιών και το ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων.