ΥΠΕΝ: Ανοίγει ο δρόμος για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην Κρήτη

Τι κι αν σε ολόκληρο τον πλανήτη επιστήμονες, πολίτες και συλλογικότητες παρακολουθούν με αγωνία τα σχεδιαζόμενα πετρελαϊκά έργα που απειλούν τις θάλασσές μας.

Τι κι αν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής καθώς και η ολοένα μεγαλύτερη ενεργειακή εξάρτηση έχουν ενισχύσει την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μετατραπεί σε οικονομία χαμηλής ενέργειας, μιας ενέργειας που θα είναι ταυτόχρονα «εγγυημένη, ασφαλής, ανταγωνιστική, τοπικά παραγόμενη και αειφόρος».

Στη χώρα μας, στον εν δυνάμει παράδεισο για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι πανηγυρισμοί περιορίζονται στα εγκαίνια νέων λιγνιτικών μονάδων και πιο πρόσφατα στις υπογραφές συμβάσεων παραχώρησης του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων…

Ξεκινούν οι έρευνες στην Κρήτη

Ο λόγος για τη σημερινή υπογραφή, παρουσία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, των σχετικών συμβάσεων για τις θαλάσσιες περιοχές «Δυτικά Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά Κρήτης».

Πρόκειται για θαλάσσιες περιοχές έκτασης 20.058,4 τετρ. χλμ. δυτικά και 19.868,37 τετρ. χλμ. νοτιοδυτικά της Κρήτης, οι οποίες προκηρύχθηκαν το 2017, ύστερα από ενδιαφέρον που εκδήλωσαν οι ίδιες οι εταιρείες.

Στην ανάδοχο κοινοπραξία μετέχουν οι Total (40%), ExxonMobil (40%) και Ελληνικά Πετρέλαια (20%), εκπρόσωποι των οποίων υπέγραψαν σήμερα, ενώ από την πλευρά του Δημοσίου οι υπογράφοντες ήταν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) Γιάννης Μπασιάς.

Η ερευνητική περίοδος διαρκεί 8 χρόνια (με δυνατότητα παράτασης), διάστημα στο οποίο προβλέπεται υποχρεωτικά η διεξαγωγή σεισμικών και γεωχημικών ερευνών καθώς και μιας γεώτρησης βάθους 4.000 μέτρων (συμπεριλαμβανομένου του βάθους νερού).

Η περίοδος αυτή θα έχει 3 διαδοχικές ερευνητικές φάσεις:

• Πρώτη Φάση: 3 έτη
• Δεύτερη Φάση: 3 έτη
• Τρίτη Φάση: 2 έτη

Μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας

• Υποβολή μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε κάθε φάση.
• Προβλέπεται η δημιουργία διακριτής Μονάδας Περιβάλλοντος η οποία λειτουργεί με ευθύνη των εταιρειών. Στόχος της είναι η ολοκληρωμένη μέριμνα για την πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στο περιβάλλον κάθε περιοχής. Επιπλέον, η Μονάδα Περιβάλλοντος θα αποτελεί το σύνδεσμο επί όλων των περιβαλλοντικών θεμάτων με τις τοπικές κοινωνίες, με τα σχετικά με τους υδρογονάνθρακες και το περιβάλλον τα παρατηρητήρια και με τις αρμόδιες υπηρεσίες της δημόσιας διοίκησης.
• Οι σεισμικές έρευνες, θα διεξάγονται υπό λεπτομερές πλέγμα μέτρων προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος το οποίο θα περιγραφεί σε κατάλληλο περιβαλλοντικό σχέδιο δράσης (ΠΣΔ ή Environmental Action Plan – EAP). Η αποδοχή του ΠΣΔ, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή του και κατά συνέπεια για την έναρξη των ερευνών πραγματοποιείται κατόπιν σύμφωνης γνώμης της διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
• Απαιτείται πλήρης ανταπόκριση σε δεσμεύσεις και κατευθύνσεις διακρατικών συμβάσεων που έχει συνυπογράψει η Ελλάδα, όπως ιδίως η ACCOBAMS (Μεγάλα Κητώδη).
• Συντάσσεται περιβαλλοντική έκθεση βάσης η οποία συνυποβάλλεται μαζί με το ετήσιο πρόγραμμα εργασιών.
• Σε κάθε εκμετάλλευση προβλέπεται η ύπαρξη του Παρατηρητηρίου Υδρογονανθράκων στο οποίο συμμετέχουν άτομα από την τοπική αυτοδιοίκηση και τοπικούς παράγοντες.

Α. Τσίπρας: Ιστορική ημέρα

Ως «ιστορική» χαρακτήρισε τη σημερινή ημέρα ο πρωθυπουργός κατά τον χαιρετισμό του στην τελετή υπογραφής της σύμβασης μίσθωσης του Ελληνικού Δημοσίου με την κοινοπραξία «Exxon Mobil – Total – ΕΛΠΕ».

Η Ελλάδα κάνει ένα μεγάλο και αποφασιστικό βήμα για να αξιοποιήσει τον ενεργειακό της πλούτο, είπε χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας ότι η χώρα ξεκινά να υλοποιήσει ένα σχέδιο που εκτός από εκτός από ενεργειακό κόμβο στη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων, θα τη μετατρέψει και σε παραγωγό ενέργειας.

«Η εξέλιξη αυτή δίνει άλλον ορίζοντα και άλλο βάρος στο γεωπολιτικό ρόλο της πατρίδας μας, αλλά, ταυτόχρονα, και άλλη αναπτυξιακή και οικονομική προοπτική στην Ελλάδα, που πριν από 4 μόλις χρόνια ήταν μια χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας και τώρα είναι μια χώρα αυτοδύναμη» τόνισε επίσης ο κ. Τσίπρας.

Σημείωσε δε, πως η επένδυση για την έρευνα και αξιοποίηση πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης στις δυνατότητες της Ελλάδας και της ελληνικής οικονομίας και έδωσε έμφαση στη γεωπολιτική σημασία της σύμβασης καθότι   πρόκειται για μία επένδυση εθνικής σημασίας, που ανοίγει ένα μεγάλο κύκλο για την έρευνα κι εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.

Γ. Σταθάκης: Η πιο σημαντική σύμβαση

Για «μεγάλη ημέρα» μίλησε από την πλευρά του ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης καθώς με την υπογραφή των συμβάσεων όπως είπε «έκλεισε ένας μεγάλος κύκλος όσον αφορά στην έρευνα και την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων, ίσως με την πιο σημαντική από όλες τις συμβάσεις, αυτή που υπογράφουμε σήμερα».

«Όλοι αναγνωρίζουμε ότι η σημερινή υπογραφή ενισχύει την παρουσία της Ελλάδας στον ευρύτερο χώρο της ανατολικής Μεσογείου μετά τα ευρήματα σε Κύπρο, Ισραήλ και Αίγυπτο έχει ήδη διαμορφωθεί, μαζί με την Ελλάδα ένας ισχυρός πόλος. Συμμετέχουμε ισότιμα μαζί με άλλες χώρες, Ιορδανία, Παλαιστινιακή Αρχή, Ιταλία, προκειμένου να υπάρχει ένα μόνιμο πεδίο συνεργασίας, ανταλλαγής απόψεων και κοινών πρωτοβουλιών για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου» επισήμανε, διευκρινίζοντας ότι: «Η ανάπτυξη αυτή είναι ακόμα απολύτως συμβατή με το ελληνικό σχέδιο για το κλίμα και την ενέργεια που έχει η χώρα για το 2030 και προβλέπει διπλασιασμό των ΑΠΕ που έχουμε σήμερα στη χώρα από 29% σε 60% σχεδόν της ενέργειας να παράγεται από ΑΠΕ. Ένα αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της μεγάλης μετάβασης σε ΑΠΕ είναι η δυνατότητα, η πρόσβαση και χρήση φυσικού αερίου ως το μεταβατικό καύσιμο με το οποίο σταθεροποιείται το σύστημα».

Οικονομικά οφέλη

Υπολογίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα εισπράξει σε κάθε περιοχή:

• κατά τη φάση έρευνας:
  • 500.000 ευρώ με την υπογραφή της Σύμβασης (Signature Bonus)
  • στρεμματικές αποζημιώσεις (surface fees) περί τα 2.500.000 ευρώ κατά τις τρεις φάσεις έρευνας (σε διάρκεια 8 ετών)
• κατά τη φάση εκμετάλλευσης:
  • καθ’ όλη τη διάρκεια αποδίδονται στο Δημόσιο μισθώματα (royalties)
  • καταβάλλονται 200 ευρώ / km² της περιοχής εκμετάλλευσης ανά έτος
  • επιπλέον ποσά ανάλογα με την παραγωγή μετρούμενη σε βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου (μπόνους παραγωγής)

Γ. Μανιάτης: Υποκρισία και θράσος

«Η υπογραφή της σημερινής σύμβασης είναι η έμπρακτη καταδίκη σας από την ιστορία και τη ζωή, για τις χυδαιότητες με τις οποίες μας κατηγορούσατε ως αρχηγός της Αντιπολίτευσης την περίοδο 2010-2014 για τις κορυφαίες πατριωτικές πρωτοβουλίες του ΠΑΣΟΚ. Καταψηφίσατε το ν.4001/2011 για την κατοχύρωση της ελληνικής ΑΟΖ» δήλωσε σχετικά με τη σημερινή υπογραφή ο υπ. Βουλευτής Αργολίδας, καθ. Γιάννης Μανιάτης και συνέχισε: «Καταψηφίσατε τους 3 Νόμους για τις συμβάσεις Υδρογονανθράκων, που φέραμε στη Βουλή το 2014. Πολεμήσατε και υπονομεύσατε την πατριωτική πρωτοβουλία μας για το διεθνή διαγωνισμό θαλάσσιων οικοπέδων στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης. Διατυμπανίζατε ότι θα τα ακυρώσετε όλα αυτά αμέσως μόλις γίνετε πρωθυπουργός».

Περιβαλλοντικές ΜΚΟ: Να δράσουμε μαζί και τώρα

Δεκατρείς πρωτοβουλίες και συλλογικότητες πολιτών από όλη την Ελλάδα ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων συναντήθηκαν στο πλοίο σύμβολο της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace στο λιμάνι της Κέρκυρας για να μοιραστούν την εμπειρία τους και να συζητήσουν τα επόμενα βήματα για κοινή δράση.

«Η κλιματική κρίση δεν αναγνωρίζει κανένα σύνορο, καμία πολιτική δικαιοδοσία, φυλή ή κοινωνική τάξη… Ό,τι αφήσουμε να συμβεί εδώ επηρεάζει κάποιον άλλο στις Φιλιππίνες και τον υπόλοιπο κόσμο και αντίστροφα. Πρέπει να δράσουμε μαζί και πρέπει να δράσουμε τώρα. Ο χρόνος τελειώνει και η ευθύνη που αναλογεί στον καθένα από εμάς μεγαλώνει» δήλωσε ο Υπεύθυνος Κλιματικής Δικαιοσύνης της Greenpeace Κωστής Γριμάνης.

«Η μάχη που δίνουμε για να μη γεμίσει με γεωτρύπανα και πλατφόρμες εξόρυξης ορυκτών υδρογονανθράκων η δυτική πλευρά της Ελλάδας, από τα βουνά της Ηπείρου μέχρι τις θάλασσες του Ιονίου και της Νότιας Κρήτης, θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες να είναι αγώνας για την κλιματική αλλαγή και μόνο. Θα έπρεπε να εστιάζει στο μεγάλο ρυπαντικό φορτίο και το βαρύ κλιματικό αποτύπωμα των υδρογονανθράκων, από την εξόρυξη μέχρι την καύση τους. Αυτή θα έπρεπε να ήταν η μάχη με απώτερο στόχο να κατακτήσουμε για τη χώρα μας ένα καθαρό και περιβαλλοντικά ασφαλές μέλλον» γράφει η Επικεφαλής Περιβαλλοντικής Πολιτικής του WWF Ελλάς Θεοδότα Νάντσου.