Οκτώ Ιουνίου. Άλλη μία παγκόσμια ημέρα. Των Ωκεανών αυτή τη φορά.
Μα τι ωφελούν οι παγκόσμιες ημέρες, θα πείτε. Είναι υποκρισία, θα προσθέσετε. Το περιβάλλον, η θάλασσα, τα ζώα (για να μην αναφερθούμε στον πατέρα, τη γυναίκα κ.λπ.) πρέπει να «γιορτάζουν» κάθε ημέρα. Πράγματι. Όμως ας το δούμε κάπως αλλιώς: ως ευκαιρία να επαναλάβουμε τα αυτονόητα, να αναζητήσουμε λύσεις, να δεσμευτούμε ότι θα αναλάβουμε δράση, ότι θα προσπαθήσουμε να γυρίσουμε την κατάσταση, αν όχι για μας, τότε για τα παιδιά μας.
Οπότε ναι, σήμερα 8 Ιουνίου ας ενώσουμε τη φωνή μας με χιλιάδες οργανώσεις, φορείς, μουσεία και πανεπιστήμια, με εκατομμύρια πολίτες σε ολόκληρο τον κόσμο για να σκεφτούμε τη θάλασσα, για τον ρόλο της στη ζωή μας, για το πώς ο καθένας χωριστά μπορεί να την προστατεύσει, για τους τρόπους που θα βοηθήσουμε τις επόμενες γενιές να την αγαπήσουν.
Ειδικά στην Ελλάδα, με τα 16.000 χιλιόμετρα ακτών, η θάλασσα έχει διαμορφώσει την προσωπικότητά μας, οπότε ένας λόγος παραπάνω να την τιμήσουμε.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών
Η ιδέα της θέσπισης μιας ημέρας αφιερωμένης στους ωκεανούς ανήκει στην κυβέρνηση του Καναδά, η οποία την πρότεινε κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη του Ρίο ντε Τζανέιρο το 1992.
Έκτοτε, και μετά την υιοθέτηση της ημέρας από τον ΟΗΕ, η κινητοποίηση έχει ενταθεί με περισσότερες πλέον από 120 χώρες να φιλοξενούν πλήθος εκδηλώσεων και δράσεων συμμετοχής και πάνω από 2.000 περιβαλλοντικές οργανώσεις να διοργανώνουν εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
Ισότητα των φύλων
Φέτος, το κεντρικό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας των Ωκεανών είναι η ισότητα των φύλων, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την διατήρηση και προστασία της υγείας των ωκεανών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, σήμερα οι γυναίκες καταλαμβάνουν μόλις το 27% των κοινοβουλίων παγκοσμίως, ενώ επιστημονικά, με τον τομέα της θαλάσσιας έρευνας ασχολείται μόνο το 38% των γυναικών του πλανήτη.
Οι 5 εχθροί της θάλασσας
1. Η επέλαση του πλαστικού
Είναι γνωστό ότι κάθε χρόνο εισβάλουν στους ωκεανούς του πλανήτη 8 εκατ. μετρικοί τόνοι πλαστικού. Ωστόσο, νέα έρευνα έδειξε επίσης ότι τα τελευταία 60 χρόνια τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την συλλογή πλαγκτόν έχουν καταστραφεί σε μεγάλο ποσοστό από τα πλαστικά. «Το μήνυμα είναι ότι τα πλαστικά στη θάλασσα έχουν κυριολεκτικά καταλάβει τους ωκεανούς και έχουν φτάσει ακόμη και σε περιοχές δεν φανταζόμασταν, όπως το Βορειοδυτικό Πέρασμα ή άλλες περιοχές της Αρκτικής», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian» η θαλάσσια βιολόγος Κλερ Όστλ.
2. Έλλειψη οξυγόνου
Τα πλαστικά που επιπλέουν στους ωκεανούς έχουν τη δύναμη να εξολοθρεύσουν σε ετήσια βάση ένα εκατομμύριο πουλιά και περισσότερα από 100.000 θαλάσσια θηλαστικά. Σύμφωνα με βρετανική έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Μάιο, ανάλογες επιπτώσεις μπορεί να έχουν και σε μικρότερες μορφές ζωής: Οι επιστήμονες εξέθεσαν φωτοσυνθετικά βακτήρια των ωκεανών σε χημικές ουσίες που εμπεριέχουν τα πλαστικά για να διαπιστώσουν ότι είναι πολύ δύσκολο για τα βακτήρια να αναπτυχθούν και να παράγουν οξυγόνο. Γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό καθώς αυτά τα βακτήρια είναι υπεύθυνα για το 10% του άερα που αναπνέουμε!
3. Η υπερθέρμανση «καίει» τα θαλάσσια είδη
Οι ωκεανοί και τα πλάσματα που ζουν σε αυτούς απειλούνται από την κλιματική αλλαγή. Η άνοδος της θερμοκρασίας όμως αποδεκατίζει τους πληθυσμούς των ψαριών, συμπεραίνει έρευνα του Πανεπιστημίου του Rutgers. Μάλιστα σε υγιείς πληθυσμούς ψαριών καταγράφεται μείωση κατά 4,1% τα τελευταία 80 χρόνια. Και αν αυτό το ποσοστό φαντάζει μικρό, αρκεί να υπολογίσουμε ότι αντιστοιχεί σε 1,4 εκατομμύρια μετρικούς τόνους ψαριών τα οποία έχουν εξαφανιστεί στο διάστημα από το 1930 έως το 2010. Σε κάποιες περιοχές η κατάσταση έχει ξεπεράσει κάθε όριο: Οι πληθυσμοί των ψαριών μειώθηκαν κατά θ34% στον βόρειοανατολικό Ατλαντικό και κατά 35% στη Θάλασσα της Ιαπωνίας.
4. Τα κύματα καύσωνα για τους ωκεανούς είναι όπως οι πυρκαγιές για τα δάση
Η θέρμανση των ωκεανών δεν καταστρέφει μόνο τα θαλάσσια είδη. Καταστρέφει ολόκληρα οικοσυστήματα. Όπως συμβαίνει με τις δασικές πυρκαγιές εξαιτίας των κυμάτων καύσωνα στην ξηρά η υπερθέρμανση της θάλασσας έχει καταστροφικές επιπτώσεις. Ειδικά αν σκεφτούμε ότι τα τελευταία 29 χρόνια οι …υποθαλάσσιοι καύσωνες έχουν αυξηθεί κατά 50%. Το γεγονός αυτό έχει συμβάλλει στην καταστροφή του κοραλλιογενή υφάλου της Καραϊβικής, καθώς και των δασών Ποσειδωνίας της Αυστραλίας και της Καλιφόρνιας.
5. Όξυνση των ωκεανών
Οι καύσωνες στη θάλασσα απειλούν τα κοράλλια με λεύκανση, δηλαδή τα οδηγούν στο να απωλέσουν όχι μόνο το χρώμα τους αλλά και τα θρεπτικά συστατικά που έχουν τόσο ανάγκη. Τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπουμε στην ατμόσφαιρα προκαλούν όξυνση των ωκεανών με αποτέλεσμα να αλλάζουν τη χημική τους σύσταση. Έτσι μειώνεται το ποσοστό ανθρακικού ασβεστίου που χρειάζονται οι θαλάσσιοι οργανισμοί, όπως το κοράλια, για ανακάμψουν, με κίνδυνο να αλλάξει δραματικά η σύσταση των υφάλων.
με Αριθμό Μητρώου 12691
