Σε διακρατική συμφωνία για τον αγωγό East Med κατέληξαν σήμερα στη διάρκεια της 5ης Τριμερούς Συνόδου Κορυφής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ στην ισραηλινή πόλη Μπερ Σεβά ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας και ο ομόλογός του του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Οι τελικές υπογραφές αναμένεται να μπουν κατά το πρώτο τρίμηνο του 2019, αφού η συμφωνία πρέπει πρώτα να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κάτι που θεωρείται σχεδόν βέβαιο εφόσον ο εν λόγω αγωγός κουμπώνει πάνω στα σχέδια της Κομισιόν για ενεργειακή διαφοροποίηση σε ότι αφορά τις πηγές και τις διελεύσεις καυσίμου προς τα κράτη μέλη της Ενωσης.
Το κείμενο της συμφωνίας περιέχονται επίσης αναφορές και για το θέμα της ασφάλειας των υποδομών, και ιδίως των ενεργειακών. Θέμα όπου πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι Ενοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας, με συνεχείς το τελευταίο διάστημα συνεκπαιδεύσεις των αρμόδιων μονάδων των τριών κρατών.
Παράλληλα, από 1ης Ιουλίου αναμένεται να ξεκινήσει η λειτουργία της μόνιμης γραμματείας συντονισμού του τριμερούς μηχανισμού συνεργασίας. Η έδρα της γραμματείας θα είναι στη Λευκωσία.
Παρουσία του Αμερικανού Πρέσβη
Σημειωτέον η τριμερής έγινε παρουσία του Αμερικανού Πρέσβη στο Ισραήλ, Ντείβιντ Φρίντμαν, επιβεβαιώνοντας τη στήριξη που οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν – θεσμικά πλέον – στην πρωτοβουλία, σε ένα σχήμα «3 συν 1» όπως το περιέγραφε πρόσφατα ο αν. υπουργός Εξωτερικών Γ. Κατρούγκαλος.
Οπως αναφέρει, εξάλλου, σε ανάλυσή της η «Καθημερινή» (http://www.kathimerini.gr/1001132/article/k-blogs/security-bulletin/amesh-analysh-h-trimerhs-synodos-ths-mper-seva), «η αμερικανική υποστήριξη για την κατασκευή του αγωγού East Med μπορεί να αποδειχθεί καταλυτική. Αν και το έργο είναι τεχνικά δύσκολο και κοστίζει περισσότερο συγκριτικά με άλλες λύσεις μεταφοράς φυσικού αερίου από τη Λεκάνη της Λεβαντίνης στην Ευρώπη, ο παράγων της ασφάλειας δε μπορεί να παραγνωρίζεται.
Η ενίσχυση της μοναδικής συμμαχίας δημοκρατικών κρατών στην Ανατολική Μεσόγειο πρέπει να αποτελέσει πολιτική επιλογή. Είναι θετικό ότι ο Πρέσβης Φρίντμαν ενθάρρυνε τις ενδιαφερόμενες πλευρές να προχωρήσουν με τον East Med στη συνέντευξη Τύπου. Αλλωστε, όσο το Κυπριακό δεν επιλύεται, είναι αδιανόητο ακόμα και να διατυπώνεται η σκέψη ότι μπορεί να προτιμηθεί η κατασκευή αγωγού που θα συνδέει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου με το λιμάνι του Τσεϊχάν της Τουρκίας».
«Πολύ σημαντική για να χαθεί»
Βέβαια, τα παραπάνω δεν σημαίνουν παράκαμψη της Τουρκίας. Η «Καθημερινή» αναφέρει χαρακτηριστικά: «Οι τελευταίες θετικές εξελίξεις δε σημαίνουν πως η Αγκυρα παύει να αποτελεί ισχυρό σύμμαχο για την Ουάσιγκτον. Μέσα στη βδομάδα το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ενέκρινε την πιθανή πώληση πυραύλων Πάτριοτ στην Τουρκία, μία συμφωνία που μπορεί να αγγίξει τα $3.5 δισεκατομμύρια δολάρια. Η αμερικανική ανησυχία για την αυξανόμενη στρατιωτική ρωσοτουρκική συνεργασία είναι έκδηλη. Ανοιχτό παραμένει αυτή τη στιγμή τι μπορεί να συμβεί με την πώληση πυραύλων S-400 στην Τουρκία, αν και επισήμως η ρωσική πλευρά δεν ανησυχεί.
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση του προέδρου Τραμπ για αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία όχι μόνο επιβεβαιώνει την επικράτηση της Ρωσίας αλλά μπορεί να δώσει στην Αγκυρα τη δυνατότητα να αναλάβει περισσότερες πρωτοβουλίες – ακόμα και στρατιωτικές – στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Η στενότερη αμερικανοτουρκική συνεργασία στη Συρία φαντάζει ως αναγκαστική λύση για τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Προς επίρρωση των παραπάνω, στελέχη του υπουργείου Αμυνας στην Αθήνα, με γνώση του τι συζητήθηκε στον εναρκτήριο Στρατηγικό Διάλογο Αθήνας Ουάσινγκτον, την προηγούμενη βδομάδα στην αμερικανική πρωτεύουσα, μεταξύ υψηλόβαθμων αντιπροσωπειών των δύο πλευρών, ανέφεραν στο «Ecozen», ότι έστω και οι σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας περνούν κρίση, «η Τουρκία έχει πολύ μεγάλη αξία για τους Αμερικανούς και κανείς Αμερικανός Πρόεδρος δε θα ‘θελε να τη χάσει».
Το ερώτημα βέβαια είναι πως θα αναγκαστεί η συμπεριφορά της Τουρκίας να παραμείνει εντός κάποιων σχετικών, έστω, ορίων.
Ανεβαίνει το θερμόμετρο
Αλλωστε σήμερα, ανήμερα της Συνόδου στο Ισραήλ, αλλά και μια μέρα μετά τις δηλώσεις του Ελληνα αρχηγού ΓΕΕΘΑ ναυάρχου Ευ. Αποστολάκη ότι αν Τούρκοι ανέβουν σε ελληνική βραχονησίδα οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις θα την εξαϋλώσουν, η Αγκυρα δήλωσε «παρών» στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, με σειρά υπερπτήσεων τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικά νησιά όπως η Μεγίστη, οι Οινούσσες και η Παναγιά.
Ο Ελληνας πρωθυποθργός Αλ. Τσίπρας, τόνισε σχετικά από το Ισραήλ «την ανάγκη να υπάρξει σεβασμός του διεθνούς δικαίου στην ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο».
Αύριο ΕΣΕΠ
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, και με όλα τα δεδομένα και τα ενδεχόμενα πάνω στο τραπέζει, συνεδριάζει αύριο στην Αθήνα το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής, υπό τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Κατρούγκαλο. Επισήμως κύριο αντικείμενο του Συμβουλίου θα αποτελέσει η ενημέρωση επί κρίσιμων θεμάτων Εξωτερικής Πολιτικής της επόμενης περιόδου, το Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά, ενώ δεν αποκελίεται να συζητηθεί και το Σκοπιανό.
Πηγές από το ΥΠΕΞ διαψεύδουν ότι το ΕΣΕΠ συνεκλήθη εκτάκτως, λέγοντας ότι ήταν προγραμματισμένο εδώ και μέρες. Σε κάθε περίπτωση, αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς οι εξελίξεις αναμένεται να επιταχυνθούν το αμέσως επόμενο διάστημα…
με Αριθμό Μητρώου 12691
