Η τρύπα του όζοντος που σχηματίζεται στην ανώτερη ατμόσφαιρα πάνω από την Ανταρκτική κάθε Σεπτέμβριο, ήταν ελαφρώς πάνω από το μέσο όρο το 2018, σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν οι επιστήμονες της NOAA και της NASA.
Οι ψυχρότερες από τις μέσες θερμοκρασίες στη στρατόσφαιρα της Ανταρκτικής δημιούργησαν ιδανικές συνθήκες για την καταστροφή του όζοντος φέτος, αλλά τα φθίνοντα επίπεδα χημικών ουσιών που καταστρέφουν το όζον εμπόδισαν την τρύπα να είναι τόσο μεγάλη όσο θα ήταν πριν από 20 χρόνια.
“Τα επίπεδα χλωρίου στην στρατόσφαιρα της Ανταρκτικής έχουν πέσει περίπου 11% από το έτος αιχμής το 2000. Οι ψυχρότερες θερμοκρασίες του τρέχοντος έτους θα μας είχαν δώσει μια πολύ μεγαλύτερη τρύπα του όζοντος αν το χλώριο ήταν ακόμη στα επίπεδα που είδαμε το 2000”, δήλωσε ο Paul A. Newman, επικεφαλής επιστήμονας για τις επιστήμες της γης στο Goddard Space Flight Center της NASA στο Greenbelt του Maryland.
Σύμφωνα με τη NASA, η ετήσια τρύπα του όζοντος έφθανε σε μια μέση έκταση κάλυψης 8,83 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων το 2018, σχεδόν τριπλάσια του μεγέθους των παρακείμενων Ηνωμένων Πολιτειών.
Τα έθνη του κόσμου άρχισαν τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης ουσιών που καταστρέφουν το όζον το 1987, σύμφωνα με μια διεθνή συνθήκη γνωστή ως “Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ”.
Η τρύπα του όζοντος 2018 επηρεάστηκε έντονα από ένα σταθερό και κρύο Ανταρκτικό δελτίο – το στρατοσφαιρικό σύστημα χαμηλής πίεσης που ρέει δεξιόστροφα στην ατμόσφαιρα πάνω από την Ανταρκτική. Αυτές οι ψυχρότερες συνθήκες – μεταξύ των πιο ψυχρών από το 1979 – βοήθησαν να υποστηριχθεί ο σχηματισμός πιο πολικών στρατοσφαιρικών σύννεφων, των οποίων τα σωματίδια σύννεφων ενεργοποιούν τις μορφές χλωρίου και βρωμίου που καταστρέφουν το όζον.
Το 2016 και το 2017, οι θερμότερες θερμοκρασίες τον Σεπτέμβριο περιορίζουν τον σχηματισμό πολικών στρατοσφαιρικών νεφών και επιβραδύνουν την ανάπτυξη της τρύπας του όζοντος. Το 2017, η τρύπα του όζοντος έφτασε τα 7,6 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια (19,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα) πριν αρχίσει να ανακάμπτει. Το 2016, η τρύπα αυξήθηκε σε 8 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια (20,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα).
Ωστόσο, η σημερινή περιοχή της τρύπας του όζοντος εξακολουθεί να είναι μεγάλη σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1980, όταν εντοπίστηκε για πρώτη φορά η εξάντληση της στιβάδας του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική. Τα ατμοσφαιρικά επίπεδα ανθρωπογενών ουσιών που καταστρέφουν το όζον αυξήθηκαν μέχρι το έτος 2000. Έκτοτε, μειώθηκαν βραδέως, αλλά παραμένουν αρκετά υψηλές ώστε να προκαλέσουν σημαντική απώλεια όζοντος.
Οι επιστήμονες της NOAA δήλωσαν ότι οι ψυχρότερες θερμοκρασίες το 2018 επέτρεψαν σχεδόν πλήρη εξάλειψη του όζοντος σε βαθιά στρώση 3,1 χιλιομέτρων (5 χιλιόμετρα) πάνω από τον Νότιο Πόλο. Η ποσότητα του όζοντος πάνω από τον Νότιο Πόλο έφθασε στο ελάχιστο 104 Μονάδες Dobson στις 12 Οκτωβρίου, καθιστώντας το 12ο χαμηλότερο έτος από τα 33 χρόνια των μετρήσεων NOAA ozonesonde στο Νότιο Πόλο, σύμφωνα με τον επιστήμονα NOAA Bryan Johnson.
“Ακόμη και με τις βέλτιστες συνθήκες του έτους, η απώλεια όζοντος ήταν λιγότερο σοβαρή στα ανώτερα στρώματα υψομέτρου, κάτι που θα περίμενε κανείς δεδομένης της μειούμενης συγκέντρωσης χλωρίου που βλέπουμε στη στρατόσφαιρα”, δήλωσε ο Johnson.
Μια μονάδα Dobson είναι η τυποποιημένη μέτρηση της συνολικής ποσότητας όζοντος στην ατμόσφαιρα πάνω από ένα σημείο στην επιφάνεια της Γης και αντιπροσωπεύει τον αριθμό των μορίων όζοντος που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός στρώματος καθαρού όζοντος 0,01 χιλιοστών πάχους σε θερμοκρασία 32 βαθμών Φαρενάιτ ( 0 βαθμούς Κελσίου) σε ατμοσφαιρική πίεση ισοδύναμη με την επιφάνεια της Γης. Μια τιμή 104 μονάδων Dobson θα ήταν μια στρώση πάχους 1,04 χιλιοστών στην επιφάνεια, μικρότερη από το πάχος μιας δεκάδας.
Πριν από την εμφάνιση της τρύπας του όζοντος της Ανταρκτικής στη δεκαετία του 1970, η μέση ποσότητα όζοντος πάνω από το Νότιο Πόλο τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο κυμαινόταν από 250 έως 350 μονάδες Dobson.
Επιμέλεια Κειμένου: Κατερίνα Καλτσά
με Αριθμό Μητρώου 12691
