Η συζήτηση για τη «μικρή ΔΕΗ» αφήνει απέξω τα πιο σημαντικά. Και κυρίως πόσο πραγματικά μας κοστίζει ο ηλεκτρισμός που θα παράγουν η μικρή και η μεγάλη ΔΕΗ, είτε ως οικονομική επιβάρυνση στους καταναλωτές είτε ως επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον.
Οι κατευθύνσεις της κυβερνητικής πολιτικής είναι εδώ και καιρό σαφείς και εκδηλώνονται μέσα από ένα σ/ν, που “δένει” ακόμα σφιχτότερα την ενεργειακή προοπτική της χώρας με το λιγνίτη. Από την άλλη, η αντιπολίτευση δίνει “παλλαϊκή” μάχη, για το αν το ακριβό και βρώμικο ρεύμα, θα το παράγουν ιδιωτικοί ή δημόσιοι φορείς.
Στην Ευρώπη Οικολογία πιστεύουμε ότι τα ζητήματα, που οφείλουμε να συζητήσουμε και τα οποία απουσιάζουν από τη διαμάχη μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, είναι:
-Τι δεσμεύσεις αναλαμβάνει το κράτος έναντι των μελλοντικών ιδιοκτητών της μικρής ΔΕΗ για μακροχρόνια συνέχιση της παρούσας ενεργειακής στρατηγικής, που βασίζεται στο λιγνίτη;
– Θα ακολουθήσουν το χρονοδιάγραμμα της Κομισιόν για απόσυρση των λιγνιτικών σταθμών η «μικρή» ιδιωτική ΔΕΗ και η «μεγάλη»;
– Που θα κατευθύνει η ΔΕΗ τα έσοδα από την πώληση της μικρής; Στην καθαρή και φτηνή ενέργεια ή στη διαιώνιση του σημερινού μοντέλου;
Tέτοιες προσδοκίες διαλύονται από τις δηλώσεις του Υπουργού ΠΕΚΑ ότι θα πάνε στη «νέα (σσ. λιγνιτική) μονάδα, την Πτολεμαΐδα V, που απαιτεί σημαντικά κονδύλια, αλλά στην αναβάθμιση και βελτίωση και όλων των υπολοίπων (σσ. επίσης βρώμικων) μονάδων της»
– Θα εφαρμοστούν μέτρα για την εξοικονόμηση και την ορθολογική χρήση της ενέργειας, όπως το πρόγραμμα για τους «έξυπνους» μετρητές, η υλοποίηση του οποίου καθυστερεί ανεπίτρεπτα εδώ και χρόνια;
– Ποια θα είναι η ενεργειακή στρατηγική της χώρας μας και ιδιαίτερα οι κλιματικοί και ενεργειακοί στόχοι για το 2030; Πώς θα ενταχθούν σε αυτούς οι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς της αγοράς ενέργειας; Στην Ευρώπη -Οικολογία θεωρούμε απαράδεκτο η σχετική επιτροπή του ΥΠΕΚΑ να συνεδριάζει μυστικά επι μακρόν, χωρίς διάλογο με την κοινωνία και ανενόχλητη από τα κόμματα.
Εκτιμούμε ότι ο δημόσιος διάλογος για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας έχει αργήσει. Τώρα γίνεται μάλλον προσχηματικά για την ΕΕ, που εδώ και χρόνια μας πιέζει να διαλύσουμε το κρατικό μονοπώλιο της ΔΕΗ. Κυριαρχείται δε από ιδεοληπτικές απολυτότητες με άξονα την “ιδιωτικοποίηση”: η κυβέρνηση το παρουσιάζει ως σωτήριο μονόδρομο, η αντιπολίτευση ως εξορισμού εθνική καταστροφή.
Η ΔΕΗ είναι επιχειρηματικά ένας “δεινόσαυρος”. Αδυνατεί να προσαρμοστεί στο εξελισσόμενο περιβάλλον και έχει αρχίσει να βουλιάζει στα χρέη. Ένας ουσιαστικός δημόσιος διάλογος θα έπρεπε να εξετάζει θέματα όπως:
– Αν το σπάσιμο της ΔΕΗ σε 2 μικρότερες και η πώληση της μιας είναι η καλύτερη λύση ή αν υπάρχουν κι άλλες εναλλακτικές.
– Αν η μοιρασιά των σταθμών παραγωγής γίνεται με τρόπο ώστε η μεν μικρή ΔΕΗ να είναι ελκυστική επενδυτικά, αλλά και η εναπομείνουσα μεγάλη να έχει προοπτικές.
– Αν διάφορα καταχρηστικά πλέον προνόμια της ΔΕΗ, όπως η “προσωρινή ενιαία άδεια λειτουργίας” ή η μηδαμινή αποζημίωση των τοπικών κοινωνιών στις λιγνιτικές περιοχές θα μεταβιβαστούν και στους ιδιώτες μελλοντικούς ιδιοκτήτες της μικρής ΔΕΗ.
– Αν θα λειτουργήσουν οι συνθήκες ανταγωνισμού, καθώς στην Ελλάδα οι ίδιοι άνθρωποι μοιράζουν μεταξύ τους τις ιδιωτικοποιήσεις, θέτουν απαγορευτικούς όρους στους ξένους επενδυτές και στη συνέχεια λειτουργούν ως «καρτέλ».
Ιδιαίτερα η συζήτηση για το θέμα των τιμών, όπου η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι θα πέσουν μέσω του ανταγωνισμού και η αντιπολίτευση ότι θα ανέβουν λόγω μεγιστοποίησης κερδών των ιδιωτών μοιάζει μάλλον με κοροϊδία. Και οι δύο οφείλουν να γνωρίζουν – από την πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – ότι το κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού θα αυξηθεί ανεξαρτήτως ιδιωτικοποίησης λόγω των αυξανόμενων τιμών των ορυκτών καυσίμων και των αναγκαίων επενδύσεων σε υποδομές και παραγωγικές μονάδες.
Το μέλλον μας θα κριθεί κυρίως από την ενεργειακή στροφή προς ένα βιώσιμο περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά μοντέλο και λιγότερο από το αν τους σταθμούς παραγωγής θα τους ελέγχει ένας υπουργός ή ένας ιδιώτης.
με Αριθμό Μητρώου 12691
