Ανησυχητικές διαστάσεις για τη δημόσια υγεία λαμβάνουν οι ατμοσφαιρικοί ρύποι στη χώρα μας και ιδιαίτερα τα μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, καθώς οι φετινές μετρήσεις των επιστημόνων στη διάρκεια του εφετινού χειμώνα, από τις 16 Δεκεμβρίου του 2013 έως και τις 24 Φεβρουαρίου του 2014 κατέδειξαν τη μονιμότητα δυσάρεστων δεδομένων που αλλάζουν άρδην προς το χειρότερο την ποιότητα της ζωής μας.
Συγκεκριμένα κατέγραψαν την υπέρβαση των PM2,5 (αιωρούμενα σωματίδια με διάμετρο 2,5 εκατομμυριοστά του μέτρου), από τα παγκοσμίως αποδεκτά ημερήσια όρια, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, το οποίο στην Αθήνα ξεπέρασε το 40% των προβλεπομένων ημερών
Μάλιστα, όσον αφορά τα PM 10 (αιωρούμενα σωματίδια με διάμετρο 10 εκατομμυριοστά του μέτρου) για 23 ημέρες, οι ωριαίες βραδινές τιμές ήταν μεγαλύτερες από 80 μg/m3, όταν το ημερήσιο όριο που έχει θέσει η EE ως ασφαλές για την υγεία είναι 50 μg/m3.
Αναλυτικότερα, στη διάρκεια καταγραφής της αιθαλομίχλης το 90% των μετρούμενων αιωρούμενων σωματιδίων εμφανίζονται με διάμετρο μικρότερη του ενός εκατομμυριοστού του μέτρου (PM1). Οι ρύποι αυτοί, εξαιτίας του μικρού τους μεγέθους, διεισδύουν ευκολότερο και προκαλούν μεγαλύτερες βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό.
Ως προς τη χημική τους σύσταση, τα συγκεκριμένα σωματίδια, σε συντριπτικό ποσοστό, αποτελούνται από οργανικές ενώσεις, όπως είναι οι ιδιαίτερα επικίνδυνοι πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες, γεγονός που καταδεικνύει την καύση ακατάλληλων υλικών όπως κατεργασμένα ξύλα, αλλά και πλαστικά. Η συμμετοχή των οργανικών ενώσεων στα PM1 είναι 50% κατά τη διάρκεια της ημέρας και φτάνει το 90% τις νύχτες με αιθαλομίχλη.
Όσον αφορά τους πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες και το βένζο(α)πυρένιο, το οποίο έχει ταξινομηθεί ως πιστοποιημένο καρκινογόνο από τη Διεθνή Επιτροπή Έρευνας για τον Καρκίνο, στην Αθήνα έφτασαν ακόμη και τα 40 ng/m3, όταν το ετήσιο όριο της ΕΕ είναι το 1 ng/m3.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θέτει ως όριο το 0.12 ng/m3 πάνω από το οποίο υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή. Όλα αυτά τα στοιχεία είναι που χαρακτηρίζουν την αιθαλομίχλη ως μία από τις πλέον επικίνδυνες μορφές ρύπανσης.
Τα ανησυχητικά δεδομένα παρουσίασαν οι ερευνητές όμως από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το Ε.ΚΕ.Φ.Ε. «Δημόκριτος», το Ινστιτούτο Επιστημών Χημικής Μηχανικής Πατρών και τα Πανεπιστήμια Αιγαίου, Κρήτης, Ιωαννίνων και Georgia Tech, (οι οποίοι συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Θαλής») σε ημερίδα που διοργάνωσε το Ecocity.
Επίσης, διαπιστώθηκε ότι η ποιότητα του αστικού αέρα στη Θεσσαλονίκη επιδεινώθηκε το 2013 σημαντικά, σε σύγκριση με αντίστοιχα δεδομένα της προηγούμενης χρονιάς, ενώ οι αναλύσεις των δεικτών καύσης βιομάζας επιβεβαιώνουν ότι το πρόβλημα επιδεινώθηκε από την υποκατάσταση των συμβατικών καυσίμων από βιομάζα και ξύλα, κατά περίπου 70%.
Μειώθηκε το προσδόκιμο όριο επιβίωσης
Τα αιωρούμενα ατμοσφαιρικά σωματίδια, έχουν σημαντικές βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες επιδράσεις στην υγεία. Ενδεικτικά, η αύξηση κατά 10μg/m3 στα ΡΜ10 συνδέεται με αύξηση κατά 0,5% στην ημερήσια ολική θνησιμότητα και κατά 1% στις εισαγωγές επειγόντων αναπνευστικών περιστατικών στα νοσοκομεία (περιλαμβανομένων και των εισαγωγών με κρίσεις άσθματος σε παιδιά).
Επίσης η έκθεση σε ρύπους ανάλογους με αυτούς που παρατηρούμε στην Αθήνα σχετίζεται με απώλεια ενός έτους στο προσδόκιμο επιβίωσης στην ηλικία των 30 ετών, σε σχέση με το προσδόκιμο του ίδιου πληθυσμού αν οι συγκεντρώσεις σωματιδίων ήταν σύμφωνα με τα νομοθετημένα επίπεδα.
Οι εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων άσκησαν σκληρή κριτική στην Πολιτεία, θέτοντας ως επιτακτική ανάγκη την εφαρμογή αποτελεσματικών στρατηγικών για τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο σύνολό της, καθώς οι επιβαρύνσεις της ποιότητα του αέρα στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας είναι σημαντικές
«Παρά τις προειδοποιήσεις και προτάσεις που έχουν κατατεθεί, είναι φανερή η πλήρης απουσία αξιολόγησης των επιπτώσεων των μέτρων από τις Κυβερνήσεις των τελευταίων τεσσάρων ετών και της ζημιάς που έχει προκληθεί από συγκεκριμένες αποφάσεις που εξυπηρέτησαν ειδικές και μεμονωμένες ανάγκες, χωρίς να συνεκτιμούν το κοινό συμφέρον. Αποτέλεσμα; Οι αποφάσεις να οδηγήσουν στην ανεξέλεγκτη καύση βιομάζας και στις απάνθρωπες συνέπειες που ζήσαμε με την απουσία σχεδιασμού και στρατηγικής, από την αύξησης της τιμής του πετρελαίου», ανέφερε ο κ. Θάνος Ζαφειρόπουλος από το Ecocity.
Οι επιλογές που έγιναν, όπως επεσήμανε ο κ. Ζαφειρόπουλος, δεν διακρίθηκαν για την σοβαρότητα αντιμετώπισης του προβλήματος και επιβεβαίωσαν την απουσία σεβασμού στο δικαίωμα του πολίτη σε θέρμανση και στην υποχρέωση των διοικούντων να μεριμνούν για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η άρση της απαγόρευσης της πετρελαιοκίνησης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, η άρση της απαγόρευσης χρήσης βιομάζας σε καυστήρες κεντρικής θέρμανσης, η απουσία ελέγχου στην παραγωγή και διακίνηση καυσίμων και βιομάζας και τέλος η εξίσωση του φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης με τον αντίστοιχο πετρελαίου κίνησης έφεραν τραγικά αποτελέσματα, όπως η αύξηση της αιθαλομίχλης, η καύση επικίνδυνης ξυλείας και βιομάζας, η αποψίλωση των δασών κλπ.».
με Αριθμό Μητρώου 12691
