«Περιβαλλοντικά εγκλήματα» γίνονται σύμφωνα με αποκαλυπτική έκθεση της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον ΧΥΤΑ του Γραμματικού, ενώ «μνημείο περιβαλλοντικού χάους, αρρώστιας και ανθρώπινου πόνου» χαρακτηρίζει τον ΧΥΤΑ Φυλής.
Η χώρα πλέον καλείται να προχωρήσει άμεσα σε τοξικολογικές και επιδημιολογικές μελέτες, από ανεξάρτητους διεθνείς οίκους, καθώς η υγεία των ανθρώπων της ευρύτερης περιοχής απειλείται μέχρι για τις τρεις επόμενες γενιές.
Εκτός από τους ΧΥΤΑ της Αττικής η έκθεση διατυπώνει αυστηρές συστάσεις για κακή χωροθέτηση, κατασκευαστικά λάθη και κακή λειτουργία σε χώρους διαχείρισης αποβλήτων σε Μεγαλόπολη, Καρβουνάρι Θεσπρωτίας και Λευκίμμη Κέρκυρας.
Στο στόχαστρο της συγκεκριμένης επιτροπής δεν βρίσκεται μόνο η ελληνική Πολιτεία, το ΥΠΕΚΑ και οι εργολάβοι, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία καλείται «να παρεμβαίνει σύμφωνα με την υποχρέωση που έχει, όταν υπάρχουν ενδείξεις για πρόδηλα σφάλματα στη μελέτη και κατασκευή συγχρηματοδοτούμενων έργων, πριν η υλοποίησή τους βλάψει το περιβάλλον και συμβάλει στην κατασπατάληση πόρων».
Αναλυτικότερα, η έκθεση της επιτροπής αναφέρει για καθεμιά από τις προαναφερθείσες χωματερές:
-Γραμματικό: διαπιστώνεται κακή διαχείριση και ακατάλληλη χωροθέτηση, που συνεπάγεται κινδύνους ρύπανσης των υδάτων (υπόγειων και επιφανειακών, σε κοιλάδες, ποτάμια και θάλασσα), εξαιτίας της αστάθειας και της υδατοπερατότητας του εδάφους.
Η έκθεση προτείνει τη διακοπή της χρηματοδότησης του ΧΥΤΑ και των συνοδών έργων, αν δεν αναθεωρηθεί η άδεια κατασκευής με τις πλέον αυστηρές προδιαγραφές (της κοινοτικής Οδηγίας 2008/1/ΕΚ-IPPC), απαιτώντας τον επανέλεγχο του έργου από μηδενική βάση, με αυστηρότατους όρους της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και κατ’ επέκταση της Απόφασης Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων, που ισοδυναμεί με τον όρο άδειας κατασκευής.
Σημειώνεται ότι το έργο στο Γραμματικό έχει προϋπολογισμό 25 εκατομμυρίων ευρώ και βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής.
– ΧΥΤΑ Φυλής: «Η κατάσταση του περιβάλλοντος στη Φυλή είναι ένα μνημείο περιβαλλοντικού χάους, αρρώστιας και ανθρώπινου πόνου, τουλάχιστον για τις επόμενες τρεις γενιές. Στο μεταξύ, ζητάμε από τις ελληνικές αρχές και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσουν άμεσα την πραγματοποίηση Τοξικολογικής, Επιδημιολογικής μελέτης, από ανεξάρτητους διεθνείς φορείς στον πληθυσμό του Δήμου Φυλής» αναφέρει η έκθεση.
-ΧΥΤΑ Λευκίμμης Κερκύρας: «Λαμβάνοντας υπόψη -αναφέρει η έκθεση- τις σοβαρές ανησυχίες που εκφράστηκαν από ειδικευμένα γεωλογικά ινστιτούτα, για τον κίνδυνο ρύπανσης του υδροφόρου ορίζοντα από τη λειτουργία του ΧΥΤΑ Λευκίμμης, και λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα στο πεδίο, επικαλούμαστε την αρχή της πρόληψης και ζητάμε να διεξαχθεί κατάλληλη τεχνική μελέτη στο πεδίο, από ανεξάρτητους ειδικευμένους επιστήμονες, πριν γίνει οποιαδήποτε άλλη ενέργεια»… «Σε σχέση με τη Λευκίμμη, που είναι επίσης τοποθετημένη στη μέση μιας αγροτικής περιοχής και συγκεκριμένα σε περιοχή με ελαιόδεντρα, και λαμβάνοντας υπόψη τις σοβαρές δυσλειτουργίες σε εν λειτουργία ΧΥΤΑ και τον κίνδυνο για σοβαρά περιστατικά και τους κινδύνους που περιγράφονται σε μελέτη γεωλογικού ινστιτούτου, προτείνουμε την εφαρμογή της αρχής της πρόληψης και τη μη λειτουργία του έργου».
– ΧΥΤΑ Καρβουναρίου: «Στο Γραμματικό και στο Καρβουνάρι γεωτρήσεις για τη συλλογή δειγμάτων υδάτων πρέπει να διανοιχτούν -σημειώνει η έκθεση- για να προσδιοριστεί αν υπάρχουν διαρροές στα υπόγεια ύδατα και άρα κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Τα αποτελέσματα των δειγμάτων πρέπει να γίνουν διαθέσιμα στο κοινό. Πρέπει να γίνει παύση και να προσδιοριστεί η έκταση της ρύπανσης των υπογείων υδάτων. Σε περίπτωση που ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία γίνει φανερός, τα έργα θα πρέπει να κλείσουν αμέσως».
– Μεγαλόπολη: “Η δημόσια διαβούλευση και οι μη αξιόπιστες εξηγήσεις δεν ήταν αρκετές για να πείσουν τους πολίτες να εγκαταλείψουν τις αμφιβολίες τους. Αυτό φυσικά μπορεί να αποδοθεί και στην αδιαφανή προσέγγιση των προηγούμενων δεκαετιών από τις κρατικές αρχές και τις πρακτικές που λήφθηκαν κεκλεισμένων των θυρών με Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων copy- paste, αφήνοντας το κοινό απληροφόρητο…».
Μαζί με τον ΧΥΤΑ κινδυνεύουν με διακοπή χρηματοδότησης και οι εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων προϋπολογισμού 130 εκατομμυρίων ευρώ, που αποτελούν μέρος του περιφερειακού σχεδιασμού, μαζί με τα αντίστοιχα έργα ΣΔΙΤ διαχείρισης απορριμμάτων σε Κερατέα, Λιόσια και Φυλή.
ΥΠΕΚΑ
Πάντως, από το ΥΠΕΚΑ διεμήνυαν ότι «αυτό που πρέπει να συνυπολογίζεται είναι εντέλει οι συνέπειες στο περιβαλλοντικό ισοζύγιο από την πιθανή ακύρωση υποδομών (π.χ. Γραμματικό, που θα αποσυμφορήσει τη Φυλή) που έχουν σχεδιαστεί να εξυπηρετήσουν υπαρκτές και επείγουσες ανάγκες στην αλυσίδα διαχείρισης των αποβλήτων των εξυπηρετούμενων περιοχών. Η ακύρωση αυτή επιδιώχθηκε αλλά δεν υιοθετήθηκε από την επιτροπή, που επίσης επικρίνει την πολιτική εκμετάλλευση τέτοιων ουσιωδών ζητημάτων. Δυστυχώς κάποιοι, με τη μηδενιστική αυτή λογική, καταστρέφουν κάθε υγιή προσπάθεια και την υπονομεύουν».
Επιπλέον, σημειώνουν ότι «η ελληνική διοίκηση δεν είναι δυνατόν να σύρεται αενάως στην ανακύκλωση έωλων και ατεκμηρίωτων επιχειρημάτων συνεχούς αμφισβήτησης των πράξεών της, που υλοποιούνται με αυστηρή εφαρμογή όλων των προβλεπόμενων εθνικών και κοινοτικών κανονισμών και προϋποθέσεων. Όπου τα στοιχεία καταδεικνύουν αδιαμφισβήτητα προβλήματα, αυτά αντιμετωπίζονται, και υπάρχουν οι τρόποι, τα μέσα και η βούληση».
Το ΥΠΕΚΑ επέρριψε ευθύνες στην αυτοδιοίκηση, τονίζοντας ότι «και στις πέντε αναφερόμενες περιπτώσεις ΧΥΤΑ, είναι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς οι υπεύθυνοι για την κατασκευή, λειτουργία, παρακολούθηση, διαχείριση».
με Αριθμό Μητρώου 12691
