Κινδυνεύουμε από το βακτήριο C.difficile όταν δεν πλένουμε τα χέρια μας!

Πρόσφατα εορτάστηκε η Παγκόσμια Ημέρα Πλυσίματος Χεριών (Global Handwashing Day) για 6ησυνεχόμενη χρονιά. Παρά το γεγονός ότι η Παγκόσμια Ημέρα Πλυσίματος Χεριών αρχικά εστιάστηκε σε παιδιά και πληθυσμούς αναπτυσσόμενων χωρών, χρησιμοποιείται και ως μέσο ευαισθητοποίησης για την πρόληψη σοβαρών λοιμώξεων στα ανεπτυγμένα κράτη.

Για παράδειγμα, η λοίμωξη από C.difficile (CDI), η οποία αποτελεί σημαντικό πρόβλημα εντός των νοσοκομείων, οίκων ευγηρίας και άλλων ιδρυμάτων μακροχρόνιας φροντίδας ασθενών. Η CDI χαρακτηρίζεται από σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα σε ενήλικες, ενώ από πρόσφατες μελέτες φαίνεται ότι τo C.difficile αναδεικνύεται ως αίτιο διάρροιας και σε νεογνά και παιδιά.

To C.difficile αποτελεί το βασικότερο αίτιο νοσοκομειακής διάρροιας στις βιομηχανοποιημένες χώρες, ενώ φαίνεται ότι η επίπτωση και η βαρύτητά της CDI αυξάνονται. Το C.difficile είναι (gram+ αναερόβιο) βακτήριο που σχηματίζει σπόρους, οι οποίοι μπορούν να παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα τόσο στο φυσικό περιβάλλον, όσο και στον ασθενή, διευκολύνοντας τη μετάδοσή του, αλλά και την υποτροπή ης CDI.

Για την εκρίζωση των σπόρων του βακτηρίου απαιτείται καλό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι ή εναλλακτικά φαρμακευτικά σαπούνια (που περιέχουν χλωρεξιδίνη), ενώ τα αλκοολούχα διαλύματα καθαρισμού χεριών δεν είναι αποτελεσματικά.

Αν οι σπόροι καταφέρουν να εισχωρήσουν στον οργανισμό, υπό τις κατάλληλες συνθήκες προκαλούν τη λοίμωξη. Τοξίνες Α και Β που παράγονται από παθογόνα στελέχη του C.difficile τραυματίζουν το βλεννογόνο του παχέος εντέρου και προκαλούν φλεγμονή, οδηγώντας σε διάρροια ή κολίτιδα. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να υπάρχουν επιπλοκές, όπως εντερική διάτρηση, ειλεός, μεγάκολο-όπου η χειρουργική επέμβαση σε κάποιους ασθενείς μπορεί να είναι σωτήρια για τη ζωή -ή ακόμα και θάνατος. Κατά συνέπεια, η ελλιπής υγιεινή των χεριών αυξάνει τον κίνδυνο λοίμωξης από CD, με δυνητικά ολέθρια αποτελέσματα.

Οι ασθενείς τυπικά αναπτύσσουν CDI μετά από τη χρήση ευρέως φάσματος αντιβιοτικών που διαταράσσουν τη φυσιολογική εντερική χλωρίδα, επιτρέποντας την ανάπτυξη του C.difficile. Ειδικά σε ασθενείς ηλικίας 65 ετών και άνω, ο κίνδυνος λοίμωξης από C.difficile (CDI) και υποτροπής της νόσου είναι ιδιαίτερα υψηλός¹².

Η CDI αυξάνει σημαντικά το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης, εξαιτίας της παρατεταμένης νοσηλείας των ασθενών που κυμαίνεται σε 1-3 εβδομάδες επιπλέον στο νοσοκομείο σε σύγκριση με εκείνους χωρίς CDI, επιβαρύνοντας το σύστημα υγείας με πρόσθετο κόστος από €4.067 – €9.276 ανά επεισόδιο ασθενούς.

Σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της CDI, η τυπική διαθέσιμη μέχρι σήμερα θεραπεία συνίσταται στη χορήγηση μετρονιδαζόλης ή βανκομυκίνης. Με τις τρέχουσες θεραπείες, μέχρι και 25% των ασθενών παρουσιάζει υποτροπή της CDI εντός τριάντα ημερών από την αρχική αγωγή.

Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε άδεια κυκλοφορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση μιας νέας, αποτελεσματικής ουσίας στην αντιμετώπιση της λοίμωξης CDΙ στους ενήλικες, της φινταξομυκίνης.

Η έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ουσία βασίστηκε στα αποτελέσματα δύο κλινικών μελετών φάσης ΙΙΙ, οι οποίες διεξήχθησαν σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική σε ενήλικες με CDI και συνέκριναν την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της φινταξομυκίνης σε δοσολογία 400mg/ημέρα από του στόματος έναντι βανκομυκίνης σε δοσολογία 500mg/ημέρα από του στόματος για μια περίοδο θεραπείας διάρκειας 10 ημερών.

Τα αποτελέσματα των μελετών επέδειξαν μη κατωτερότητα ως προς τη βανκομυκίνη (πρωτεύον τελικό σημείο) καθώς οι δύο θεραπείες πέτυχαν κλινική ίαση σε παρόμοιο ποσοστό ασθενών, αλλά και πιθανή υπεροχή της φινταξομυκίνης ως προς τη βανκομυκίνη.

Στους ασθενείς που έλαβαν φινταξομυκίνη μειώθηκε σημαντικά το ποσοστό υποτροπής της CDI, και είχαν σημαντικά μεγαλύτερη πιθανότητα υποχώρησης της διάρροιας χωρίς υποτροπή εντός 30 ημερών από την ολοκλήρωση θεραπείας, έναντι της θεραπείας με βανκομυκίνη. Επιπροσθέτως, η φινταξομυκίνη επηρέασε ελάχιστα τη φυσιολογική εντερική χλωρίδα και επέδειξε παρόμοιο προφίλ ασφάλειας με την από του στόματος βανκομυκίνη.

Η φινταξομυκίνη αποτελεί ερευνητικό προϊόν των φαρμακευτικών εταιριών Astellas Pharma Europe Ltd., Ευρωπαϊκή θυγατρική της Ιαπωνικής φαρμακευτικής εταιρίας Astellas Pharma Inc., με έδρα το Τόκυο της Ιαπωνίας, και της Optimer Pharmaceuticals Inc.

Σημείωση: Στις δύο μελέτες φάσης ΙΙΙ, η κλινική ίαση ορίστηκε ως υποχώρηση της διάρροιας κατά τη διάρκεια της θεραπείας χωρίς περαιτέρω ανάγκη για θεραπεία της CDI,δυο μέρες μετά την ολοκλήρωση χορήγησης του ερευνητικού φάρμακο.