Ο Άτλας του Άνθρακα

O Άτλας ήταν η μυθική μορφή που κρατούσε στους ώμους του το θόλο του Ουρανού πάνω από τη Γη. Οι αιώνες πέρασαν και σήμερα «κρατάει» το βάρος του παραγόμενου διοξείδιο του άνθρακα από την καύση των ορυκτών καυσίμων, που δυστυχώς παρόλες τις προωθούμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εξακολουθεί να αυξάνεται και μάλιστα σε επίπεδα ρεκόρ!

Αίσθηση προκαλεί μια νέα επιστημονική έκθεση από 49 ερευνητές δέκα χωρών, βάσει της οποίας προκύπτει ότι οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων (άνθρακα, πετρελαίου κλπ.) εκτιμάται ότι θα φθάσουν στο νέο επίπεδο ρεκόρ των 36 δισεκατομμυρίων μετρικών τόνων το 2013. Οι εκπομπές αερίων είναι αυξημένες κατά 2,1% έναντι του 2012 και κατά 61% έναντι του 1990 (έτους αναφοράς σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο).

Οι εκπομπές αερίων συνεχίζουν να αυξάνονται, επειδή η ισχυρή ανάπτυξη της κατανάλωσης άνθρακα υπεραντισταθμίζει τις όποιες μειώσεις έχει πετύχει η εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά τα τελευταία χρόνια ή η οικονομική κρίση. Το τελικό αρνητικό «ισοζύγιο» έχει ως συνέπεια ότι η ανθρωπότητα απέχει ακόμα πολύ από το να ικανοποιήσει τους αναγκαίους στόχους για την κλιματική αλλαγή.

Την μεγαλύτερη επιβάρυνση με εκπομπές παγκοσμίως, όπως αποκαλύπτει ο «Άτλας του Άνθρακα», που συνοδεύει την έκθεση, προκαλεί -και με διαφορά- η Κίνα (27%) και ακολουθούν οι ΗΠΑ (14%) και η Ευρωπαϊκή Ένωση (10%). Η μεγαλύτερη αύξηση στις εκπομπές διοξειδίου το 2012 προήλθε από την Ινδία (7,7%) και την Κίνα (5,9%), ενώ πιο μέτρια ήταν η αύξηση στις ΗΠΑ (3,7%) και στην ΕΕ (1,8%).

Τη μεγαλύτερη ρύπανση με εκπομπές ανά άτομο κάνουν ακόμα οι ΗΠΑ (16 τόνοι) και ακολουθούν η Κίνα και η Ευρώπη (από 7 τόνους ανά άτομο). Οι περισσότερες εκπομπές προέρχονται από την καύση άνθρακα όπως λιγνίτη κ.α. (43%), πετρελαίου (33%) και φυσικού αερίου (18%). Οι εκπομπές διοξειδίου από την αποψίλωση των δασών του πλανήτη και την αλλαγή χρήσης γης προσέθεσαν ένα 8% στις εκπομπές από την καύση ορυκτών καυσίμων.

Οι συνολικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από το 1870, εκτιμάται ότι θα φθάσουν τους 2.105 δισεκατομμύρια τόνους το 2013, με το 70% να προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων και το υπόλοιπο 30% από την αποψίλωση των δασών και τις λοιπές αλλαγές στην χρήση γης.

Η έκθεση του Παγκόσμιου Προγράμματος Άνθρακα (GlobalCarbonProject), που δημοσιεύθηκε στο περιβαλλοντικό περιοδικό «EarthSystemsDataDiscussions”, παρουσιάζοντας τα παραπάνω στοιχεία, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ και τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», έρχεται να συμπέσει με τη σύνοδο του ΟΗΕ στην Πολωνία αυτή την εβδομάδα, με στόχο τη σύναψη μιας νέας διεθνούς συμφωνίας, ώστε να τεθεί υπό έλεγχο η κλιματική αλλαγή.

«Οι κυβερνήσεις πρέπει να συμφωνήσουν για αναστρέψουν αυτή την τάση. Οι εκπομπές αερίων πρέπει να πέσουν δραστικά και γρήγορα, αν πρόκειται να περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας κάτω από τους δύο βαθμούς Κελσίου (σ.σ. σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα)» δήλωσε η επικεφαλής της νέας έκθεσης καθηγήτρια Κορίν Λε Κερ του Κέντρου Ερευνών Tyndall για την Κλιματική Αλλαγή του βρετανικού πανεπιστημίου EastAnglia.

Πάντως, η έκθεση επιβεβαιώνει μια τάση που έχουν καταγράψει και άλλοι επιστήμονες, ότι ο ρυθμός αύξησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα επιβραδύνεται πλέον ελαφρά, καθώς η φετινή αύξηση κατά 2,1% είναι οριακά μικρότερη από την περυσινή (2,2%) και κάπως χαμηλότερη από την μέση ετήσια αύξηση κατά την τελευταία δεκαετία (2,7%). Οι επιστήμονες του Παγκόσμιου Προγράμματος Άνθρακα εμφανίζονται αβέβαιοι κατά πόσο η πρόσφατη επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των εκπομπών διοξειδίου σηματοδοτεί μια πιο μόνιμη τάση ή θα αποδειχτεί παροδική.