Της Βένης Παπαδημητρίου
Θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε ότι θα έρθει η ώρα, που θα παράγουν κρασί οι Άγγλοι και όχι οι Γάλλοι, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα; Όσο κι αν αυτό ακούγεται παράξενο, είναι μέσα στα σενάρια της τροποποίησης των ζωνών βλάστησης, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Και δεν είναι μόνο αυτό. Ακολουθούν νέες ασθένειες, άγνωστες μέχρι χθες, νέα είδη εντόμων και άλλων ξένων εισβολέων.
Με την πάροδο των ετών και καθώς η θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξάνει, οι ζώνες βλάστησης αναμένεται σιγά – σιγά να μετατοπίζονται προς τα βόρεια.Όπως και τα ζώα. Στις θάλασσές μας θα δούμε καινούργια είδη ψαριών ή άλλων έμβιων οργανισμών, ενώ διάφορα “τσιμπούρια”, – όπως αυτό που εμφανίστηκε στον Έβρο προ ετών- θα εισβάλλουν στο νέο κλίμα που θα δημιουργείται λόγω των αλλαγών στις κλιματολογικές συνθήκες
Στο μεγάλες αλλαγές που έρχονται αναφέρεται ο Λέκτορας Οικολογίας, του Τμήματος Επιστημών της Θάλασσας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, κ. Γεώργιος Κόκκορης.
“Δεν υπάρχει καμία πια αμφισβήτηση ότι η κλιματική αλλαγή συμβαίνει, και τα αποτελέσματά της σε διάφορα επίπεδα, είναι εδώ. Τα βλέπουμε. Αυτό μπορεί να σημαίνει , μετατόπιση, της κατανομής των ειδών, προς τα βόρεια,εφόσον αναφερόμαστε στο Βόρειο Ημισφαίριο. Εφόσον θερμαίνεται ο πλανήτης, τα είδη, για να βρουν το ίδιο θερμοκρασιακό εύρος στο οποίο, είναι συνηθισμένα να ζουν, πάνε λίγο προς τα πάνω. Η μετατόπιση αυτή, ισχύει για την πανίδα και τη χλωρίδα”, λέει ο κ. Κόκκορης. Όμως όπως ο ίδιος σημειώνει δεν θα μπορέσουν αυτό να το επιτύχουν όλα τα είδη, καθώς ορισμένα , δεν έχουν τη δυνατότητα, να διασπείρονται με ευκολία σε καινούργιους χώρους.
Παράλληλα με τη μετακίνηση της χλωρίδας προς τα Βόρεια, θα έχουμε και μια μετακίνηση της βλάστησης ακόμη πιο ψηλά στα βουνά. “Παρατηρούμε ήδημετακίνηση της βλάστησης προς υψηλότερα σημεία των ορέων . Το έχουμε καταγράψει ήδη, τα τελευταία 50-60 χρόνια. Αν μιλήσουμε για μια επίπεδη επιφάνεια, αυτό που λέω εγώ, αστειευόμενος όταν μιλάω γι αυτά τα πράγματα, είναι ότι θα έχουμε το τραγικό φαινόμενο μετά από μερικά χρόνια να… παράγουν κρασί, οι Άγγλοι και όχι οι Γάλλοι” σημειώνει παραστατικά ο Λέκτορας Οικολογίας.
Οι επιπτώσεις στην Ελλάδα…
Στη χώρα μας, έχουμε παρόμοια φαινόμενα. Όμως επειδή η έκτασή της είναι μικρή δεν έχουν ποσοτικοποιηθεί οι μετατοπίσεις. “ Μετρήσεις έχουμε κάνει μόνο σχετικά με την ανθοφορία των φυτών, την οποία ήδη παρατηρούμε, όπως και στην αναπαραγωγή των ζώων”
Στο ερώτημα μας πώς θα επηρεαστεί το κλίμα στην χώρα μας ξεκινώντας από την Κρήτη και την Πελοπόννησο μας λέει ο κ Κόκκορης:
-”Τα κλιματικά μοντέλα λένε ότι και η Κρήτη αλλά και η Πελοπόννησος θα μετατραπούν σε πιο άνυδρες περιοχές με αποτέλεσμα την αλλαγή της βλάστησης. Από την άλλη μεριά, αυτό δεν το έχουμε δει ακόμα τόσο έντονα, ώστε να το ποσοτικοποιήσουμε. Στην Ελλάδα όμως δεν υπάρχουν και πάρα πολλά χρήματα για την έρευνα και όλες αυτές οι καταστάσεις των αλλαγών λόγω της κλιματικής αλλαγής, απαιτούν αρκετή δουλειά . Πρέπει να βγεις έξω και να κάνεις τις μετρήσεις όπως και πολλά άλλα… “.
«Οι καλλιέργειες θα αλλάξουν;» τον ρωτάμε. “Οι καλλιέργειες δεν είναι φυσικό περιβάλλον, προφανώς όμως, θα έχουμε εξαφάνιση ορισμένων ειδών των καλλιεργειών, λόγω έλλειψης νερού. Στην Κύπρο, αυτό που περιμένουν είναι, η γεωργία σχεδόν να εκλείψει. Τα πράγματα είναι ακριβώς έτσι όπως τα λέω, δεν είναι υπερβολή. Κυρίως επειδή δεν θα υπάρχει νερό για άρδευση. Ήδη έχουμε μείωση στα υδάτινα αποθέματα, όπως στις λίμνες που υδρεύεται η Αθήνα και αλλού».
…Και στον κόσμο
“Προβλέπουμε αύξηση της θερμοκρασίας, μέχρι και 4 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100. Τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής στο φυσικό περιβάλλον, αναμένουμε να τα δούμε, σε περίπου 50 χρόνια. Σημαντικά αποτελέσματα άμεσα, δεν θα δούμε. Δηλαδή σε πέντε- δέκα χρόνια. Οι συνάδελφοι έχουν υπολογίσει, ότι για κάθε βαθμό Κελσίου που θα αυξάνεται η μέση θερμοκρασία, θα έχουμε μία μετατόπιση των ζωνών βλάστησης – π. χ. στο Βόρειο Ημισφαίριο, κατά περίπου 150 χιλιόμετρα, ή 150 μέτρα ψηλότερα στα βουνά. Σύμφωνα με τις μετρήσεις των τελευταίων πενήντα χρόνων, έχουμε μία μετατόπιση των κατανομών των χερσαίων φυτών και ζώων,προς το Βορρά, κατά περίπου 6 χιλιόμετρα την δεκαετία. Η μετατόπιση αυτή, είναι σχεδόν απαρατήρητη από τον κόσμο.
Επίσης, ανά δεκαετία έχουμε μετατόπιση της ανθοφορίας κατά περίπου 3 μέρες νωρίτερα. Έτσι στις Άλπεις, μαθαίνουμε από Ελβετούς συναδέλφους ότι πολλά είδη φυτών, πλέον εμφανίζονται σε πολύ ψηλότερο υψόμετρο”, επισημαίνει ο κ. Κόκκορης για να προσθέσει :“Δεν θα προσαρμοστούν όλα τα είδη στις νέες κλιματικές συνθήκες, καθώς κάποια από αυτά, δεν θα μπορέσουν να αποικήσουν στις νέες περιοχές, ούτε θα μεταβάλλουν τη φυσιολογία τους και τη συμπεριφορά τους. Κάποια θα εκλείψουν, γιατί δεν θα μπορέσουν να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον”.
Οι βιολογογικοί εισβολείς
Αυξημένες βιολογικές εισβολές, περιμένουν οι επιστήμονες, λόγω της αλλαγής του κλίματος. “Θα έχουμε περισσότερα “ξενικά είδη” στις περιοχές που ζούμε . Ήδη κάποια θαλάσσια είδη έρχονται στη Μεσόγειο από την Ερυθρά Θάλασσα, κάποια άλλα είδη έρχονται από το Γιβαλτάρ. Χωρίς να είναι απαραίτητο ότι θα είναι μόνο θαλάσσια αλλά και χωρίς να είμαστε σίγουροι ότι συμβαίνει τώρα λόγω της κλιματικής αλλαγής. Πιθανόν, η κλιματική αλλαγή να επηρεάσει και αυτό το γεγονός, να έχουμε περισσότερα είδη. Και τους “βιολογικούς εισβολείς”, που είναι τα λεγόμενα ξενικά είδη, όπως ο «λαγοκέφαλος»,το τοξικό ψάρι, που εμφανίστηκε σε Ελληνική θάλασσα, πριν μερικά χρόνια.. Πολλά είδη που δεν γνωρίζαμε στο παρελθόν, θα τα δούμε στις θάλασσές μας..
Νέες ασθένειες
Τέλος και ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το πιθανό ενδεχόμενο να έχουμε με την κλιματική αλλαγή, εμφάνιση ασθενειών, οι οποίες δεν υπήρχαν ποτέ στα δικά μας γεωγραφικά πλάτη. Θα μετακινηθούν από περιοχές τροπικές και ημιτροπικές προς τις βόρειες περιοχές του πλανήτη..
“Καθώς θα αποκτούμε και εμείς σιγά – σιγά τροπικό κλίμα, ποτέ δεν ξέρεις τι θα σου εμφανιστεί σε αυτή την περίπτωση. Θεωρώ ότι μια τέτοια έκφραση της αλλαγής στο κλίμα, είναι αυτό το πρόβλημα που είχε παρουσιαστεί με το τσιμπούρι στον Έβρο, το οποίο μετέφερε μία ασθένεια αρκετά σοβαρή” καταλήγει ο κ. Κόκκορης. ..
με Αριθμό Μητρώου 12691
