Τις σοβαρές ελλείψεις στον τομέα της ανακύκλωσης και ευρύτερα στη διαχείριση των αποβλήτων που έχουν επιπτώσεις περιβαλλοντικές και οικονομικές, αναγνώρισε χθες ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ, κ. Καλαφάτης, με αφορμή τη τελετή βράβευσης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τις καλύτερες κατά κεφαλήν επιδόσεις στην ανακύκλωση αλλά και ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος.
Δίνοντας ένα στίγμα των επερχόμενων παρεμβάσεων ο κ. Καλαφάτης αναφέρθηκε στο παρόν, λέγοντας ότι:
• Προχωράει και θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2013 η εκπόνηση του νέου εθνικού σχεδίου αποβλήτων με βάση τις κατευθύνσεις της σχετικής Οδηγίας.
• Εντός του 2013 προγραμματίζεται και η ολοκλήρωση της σύνταξης του εθνικού προγράμματος πρόληψης παραγωγής αποβλήτων
• Ενόψει και του σχεδιασμού της νέας προγραμματικής περιόδου, έχει ζητηθεί η αξιολόγηση των περιφερειακών σχεδίων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, προκειμένου να προωθηθεί η προσαρμογή τους σύμφωνα με την Οδηγία – πλαίσιο 2008/98/ΕΚ, ενώ θα επανεξεταστεί το συνολικό κόστος των υπηρεσιών διαχείρισης των απορριμμάτων σε σχέση με τα εφαρμοζόμενα τέλη.
Το κρίσιμο ζήτημα των ΧΑΔΑ
Σύμφωνα με τον κ. Καλαφάτη «τρεις περιφέρειες της χώρας, η Δυτική Μακεδονία, η Θεσσαλία, η Ήπειρος έχουν οριστικά αντιμετωπίσει το θέμα της ανεξέλεγκτης διάθεσης. Στο αμέσως προσεχές διάστημα, θα διακοπεί η λειτουργία όλων των ενεργών ΧΑΔΑ και στην Κεντρική Μακεδονία».
Για την υλοποίηση του προγράμματος αποκατάστασης των ΧΑΔΑ έχουν διασφαλιστεί από το ΕΣΠΑ πόροι ύψους άνω των 200 εκατομμυρίων.
Συνοπτικά:
• Μέσα στο τελευταίο 5μηνο ο συνολικός αριθμός ενεργών ΧΑΔΑ μειώθηκε σε 73, ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση 18 ΧΑΔΑ και προχώρησε η εκτέλεση έργων αποκατάστασης άλλων 75 ΧΑΔΑ.
Έτσι, από τους συνολικά 396 προς αποκατάσταση ΧΑΔΑ (78 ενεργοί και 318 ανενεργοί) που μνημονεύονται στην απόφαση της 20ης Φεβρουαρίου για παραπομπή στο ΔΕΚ, αποκαταστάθηκαν 18 ΧΑΔΑ (5%) και είναι σε εξέλιξη η εκτέλεση έργων αποκατάστασης με εγκατεστημένο εργολάβο σε 75 ΧΑΔΑ (19%). Επιπλέον, 84 ΧΑΔΑ (21%) έχουν δημοπρατηθεί και αναμένουν ανάδοχο με ορίζοντα αποκατάστασης το τέλος του 2013. Για 50 ΧΑΔΑ προετοιμάζονται τα τεύχη δημοπράτησης, με χρονικό ορίζοντα αποκατάστασης τα μέσα 2014 και για τους υπόλοιπους τα έργα μελετώνται, με χρονικό ορίζοντα αποκατάστασης το τέλος 2014.
• Έχει ενταχθεί το 90% των έργων αποκατάστασης ΧΑΔΑ σε προγράμματα του ΕΣΠΑ, 5% των έργων θα εκτελεσθεί με ίδια μέσα, εκδόθηκε νέα πρόσκληση από το ΕΠΠΕΡΑΑ για την αποκατάσταση των υπολοίπων. Ήδη υπάρχει σημαντική πρόοδος στην υλοποίηση των έργων και αναμένεται εντός του 2013 και 2014, να μειωθούν δραματικά και οι συνολικοί αριθμοί των ΧΑΔΑ.
• Προχωρούν οι διαδικασίες υλοποίησης των έργων διάθεσης και μεταφόρτωσης των Περιφερειακών Σχεδιασμών και παρατηρείται σημαντική δυναμική ως προς την ενεργοποίηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων.
Το ΥΠΕΚΑ έχει θέσει ως βασική προτεραιότητα να προωθήσει την ανακύκλωση και στόχος είναι η εναλλακτική διαχείριση να φτάσει το 27% μέχρι το 2015.
Σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν 17 συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης για την διαχείριση των αποβλήτων συσκευασιών, ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, λιπαντικών ελαίων, ελαστικών, ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, αυτοκινήτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους και αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), στον τομέα των υποδομών λειτουργούν σήμερα:
• 27 Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ)
• 8 εγκαταστάσεις επεξεργασίας Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΕΕ)
• 115 εγκαταστάσεις επεξεργασίας και συλλογήςΟχημάτων στο Τέλος του Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ)
• 7 εγκαταστάσεις ανακύκλωσης συσσωρευτών μολύβδου-οξέως
• 6 μονάδες αναγέννησης αποβλήτων λιπαντικών ελαίων
• 5 μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων ελαστικών οχημάτων
• 35 μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων
Επιπρόσθετα στον τομέα της ανακύκλωσης και εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων υπολογίζεται ότι έχουν δημιουργηθεί περισσότερες από 4.000 θέσεις εργασίας.
Όσον αφορά την ανακύκλωση ανά υλικό για το 2012 , με βάση τα στοιχεία των εγκεκριμένων συστημάτων, προκύπτει ότι ανακυκλώνεται:
• Το 50% των συσκευασιών
• Το 35% των ΑΗΗΕ
• Το 50% των φορητών ηλεκτρικών στηλών
• Το 36% των συσσωρευτών
• Το 94% των αποβλήτων ελαστικών
• Το 54% των αποβλήτων λιπαντικών ελαίων
Η ανακύκλωση των παραπάνω υλικών αποτρέπει ετήσια ποσότητα ίση περίπου με 5 εκ. m3 αποβλήτων να οδηγηθεί προς ταφή. Από τη χρήση των ανακτώμενων υλικών μειώνονται οι εκπομπές CO2 κατά περίπου 400.000 τόνους ενώ η εξοικονόμηση ενέργειας υπολογίζεται σε 2,5εκ. GJoule.