Εργατική Πρωτομαγιά: Μία ημέρα ορόσημο για τους αγώνες του εργάτη

Στηρίζουμε τους εργαζόμενους στα δίκαια αιτήματά τους για αξιοπρεπή αμοιβή, διαβίωση και συμβολή τους στην οικονομία και στην κοινωνία καθώς με τη σειρά τους αυτοί αποτελούν το στήριγμα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας. Αν διαταραχθεί αυτός ο κύκλος, ελλοχεύει η κρίση και μπορεί να απειληθεί η κοινωνική συνοχή.

Από την αυγή του νέου ελληνικού κράτους, όταν υπήρχαν μόνο μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι εργαζόμενοι και οι τότε εργοδότες δημιούργησαν τα κοινά, μεικτά σωματεία αλληλεγγύης λόγω της αδυναμίας του κράτους να διασφαλίσει τα ελάχιστα για τα μέλη τους, σε περίπτωση ατυχήματος και αδυναμίας.

Αλλά και στη νέα εποχή του 20^ου αιώνα οι μικρομεσαίοι ήταν οι εργαζόμενοι που τόλμησαν να δημιουργήσουν επιχειρήσεις και ένοιωθαν σα σάρκα από τη σάρκα τους. Ακόμη και τα πρώτα συνδικαλιστικά στελέχη οργανώσεων εργαζομένων και μικρομεσαίων ήταν άνθρωποι με  κοινούς αγώνες και προσωπικές σχέσεις συνεργασίας.

Η αλληλεγγύη εργαζομένων και μικρομεσαίων ήταν συχνή. Κάποιες φορές έφτασε σε επίπεδο αυτοθυσίας.  Αρκεί εδώ να αναφέρουμε ότι στην μεγάλη απεργία των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων, στις 10 Μαρτίου 1927, οι εργάτες που κάθε πρωί είχαν στέκι εύρεσης εργασίας την πλατεία Κοτζιά, όταν είδαν την μεγάλη συγκέντρωση των μικρομεσαίων, αποφάσισαν να απεργήσουν επί τόπου και να προσχωρήσουν στους συγκεντρωμένους σε ένδειξη αλληλεγγύης!

Στην αλληλεγγύη κατατάσσουμε και την έκφραση συμπαράστασης σε αιτήματα της εργατικής τάξης στον μεσοπόλεμο. Το κράτος τιμώρησε με εξορία (!) τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Καβάλας γιατί στήριξε τα αιτήματα των καπνεργατών της πόλης, εξόρισε τη διοίκηση της ομοσπονδίας επαγγελματοβιοτεχνών Βόλου γιατί στήριξαν τους εργάτες απεργούς της Θεσσαλονίκης, τον Μάη του ’36, και εδώ, στη Γλυφάδα, όργανα του κράτους χτύπησαν βάναυσα επαγγελματίες που απέργησαν σε ένδειξη συμπαράστασης αλλά και και διαμαρτυρίας για τις δολοφονίες εργατών στη Θεσσαλονίκη στις 9 Μαΐου 1936!

 Πηγή: ΜΕΛΛΟΝ Επαγγελματιών 21-5-1936

Ο Επαγγελματίες της Γλυφάδας που ξυλοκοπήθηκαν από όργανα του κράτους επειδή απήργησαν σε ένδειξη αλληλεγγύης και διαμαρτυρίας για τις δολοφονίες εργατών στη Θεσσαλονίκη στις 9 του Μάη 1936!

Και στη σύγχρονη εποχή όμως οι ΕΒΕ βρίσκονται τακτικά σε κοινούς αγώνες αλληλεγγύης απέναντι σε μέτρα που θίγουν και τις δύο τάξεις.

Μέλη και στελέχη του Ε.Ε.Α. με στελέχη της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΣΕΕ σε κοινή πορεία με τους εργαζόμενους κατά του πρώτου μνημονίου – 2010

 

Το Ε.Ε.Α.

Πάγια θέση του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών απέναντι στους εργαζόμενους ήταν, όπως διαβάζουμε στον απολογισμό δράσης του Ε.Ε.Α. 2018-2024, ότι οι εργαζόμενοι, παρά τη διαφορετική θέση τους από τους εργοδότες, ήταν εξίσου συστατικό στοιχείο στην επιχείρηση και τους ενδιέφερε εξ ίσου η καλή πορεία της και γενικότερα η καλή πορεία της οικονομίας.
Η θέση αυτή παρήγαγε σειρά από ανάλογες θέσεις των επαγγελματιών, και των μικρομεσαίων, απέναντι στους εργαζόμενους, οι οποίες αφορούσαν στην αρμονική συνεργασία, στον αξιοπρεπή και δίκαιο εργατικό μισθό, στην κοινωνική ασφάλιση, στην προστασία των εργαζομένων με μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, στην εκπαίδευση, στο ανθρώπινο ωράριο εργασίας κ.α.

Σε όλη την περίοδο της οικονομικής κρίσης, της πανδημίας και σήμερα της ακρίβειας, το Ε.Ε.Α. θεωρούσε ότι το κόστος εργασίας δεν είναι το κύριο που πρέ­πει να κτυπηθεί και ότι οι πολιτικές πρέπει να εστιάσουν στη βελτίωση χρόνιων παθογενειών που οδηγούν στη στρέβλωση της οικονομίας, της φορολογίας, της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς και σε συνέχεια να αξιολογηθεί το εργατικό κόστος με παράλληλη σύνδεση με τη λειτουργία των επιχειρήσεων.

Ιστορία: Η Εργατική Πρωτομαγιά

Η πρώτη Μαΐου καθιερώθηκε ως η μέρα των εργατών. Είναι στην πραγματικότητα η καθιερωμένη γιορτή της εξέγερσης των εργατών του Σικάγου, η οποία αποτέλεσε μια από τις κορυφαίες στιγμές της εργατικής τάξης. Τον Μάιο του 1886 τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας ωράριο εργασίας στις 8 ώρες και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η Εργατική πρωτομαγιά είναι η ημέρα που έχει θεσπιστεί ως εργατική απεργία και όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές.

Πρωτομαγιά: Η πρώτη Μαΐου είναι μέρα ορόσημο για τους αγώνες του εργάτη.

Την 1η Μαΐου του 1886, μετά από απόφαση της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας, 600.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη τη χώρα, και πάνω από 80.000 στο Σικάγο. Αυτό το Σάββατο του 1886, μια εργάσιμη μέρα, οι εργάτες ξεκίνησαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους για να διαδηλώσουν ειρηνικά στον χώρο της συγκέντρωσης, στην πλατεία Haymarket. Στη γύρω περιοχή είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις αποτελούμενες από 1350 άτομα, οπλισμένα με οπλοπολυβόλα και περίστροφα. Κι ενώ το πλήθος παρακολουθούσε τις ομιλίες, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης διατάσσει να διαλυθεί η συγκέντρωση. Μια χειροβομβίδα εκτοξεύτηκε από την πλευρά των διαδηλωτών εναντίον των ένστολων και επί τόπου σκοτώθηκαν 7 αστυνομικοί. Στη συνέχεια, οι αστυνομικοί άρχισαν να πυροβολούν αδιακρίτως. Είναι ακόμα άγνωστος ο αριθμός των θυμάτων αφού πολλοί τραυματισμένοι κατέληξαν τις επόμενες ημέρες. Επίσημα 16 νεκροί αστυνομικοί και τέσσερις διαδηλωτές έχουν επαληθευτεί.

Οκτώ συλληφθέντες διαδηλωτές δικάστηκαν, τέσσερις εξ αυτών καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλος ένας αφαίρεσε μόνος του τη ζωή του στη φυλακή. Η διεθνής προβολή αυτής της δίκης δημιούργησε τα θεμέλια της Εργατικής Πρωτομαγιάς ως Εργατικής Γιορτής.

Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα

Τα πρώτα εργατικά κινήματα στον ελλαδικό χώρο δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα με την ανάπτυξη της καπνοκαλλιέργειας τον 19ο αιώνα. Η πρώτη απεργία στον, τότε υπό οθωμανική διοίκηση, ελλαδικό χώρο ξέσπασε την Πρωτομαγιά του 1888 στην πόλη της Δράμας. Οι καπνεργάτες είχαν ως κύριο αίτημα τις δέκα ώρες εργασίας, καθώς εκείνη την εποχή οι εργάτες απασχολούνταν από δώδεκα έως και δεκατρείς ώρες ημερησίως.^[2]

Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στο νεοελληνικό κράτος, από το Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Το 1893, 2.000 εργάτες διαδήλωσαν ζητώντας οκτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική περίθαλψη στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Το 1894 γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση, με τα ίδια αιτήματα, που λήγει με 10 συλλήψεις. Τον Αύγουστο ακολουθεί η σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.

Το 1936 κορυφώνονται οι διαδηλώσεις από τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στον Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών. Αυτή γνώρισε τη συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης.

Οι εργατικές κινητοποιήσεις στην πόλη κορυφώθηκαν τον Μάιο του 1936, με τη μεγάλη απεργία και διαδήλωση των καπνεργατών που πνίγηκε στο αίμα. Υπήρξαν συνολικά δώδεκα νεκροί, ανάμεσα στους οποίους και ο 25χρονος αυτοκινητιστής, Τάσος Τούσης, στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου. Η φωτογραφία που απαθανάτισε τη μητέρα του να τον θρηνεί μόνη στο μέσον του δρόμου δημοσιεύθηκε στον Τύπο και αποτέλεσε την έμπνευση του Γιάννη Ρίτσου για τη συγγραφή της συλλογής «Επιτάφιος» που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.

9 Μαΐου 1936: Η μητέρα του Τάσου Τούση θρηνεί τον γιο της, τον πρώτο νεκρό της αιματηρής καταστολής της διαδήλωσης των καπνεργατών της Θεσσαλονίκης.

Την Πρωτομαγιά του 2010, υπήρξαν μεγάλες διαδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα, κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και υπήρξαν ορισμένες βίαιες συγκρούσεις με τα ΜΑΤ, τα οποία στάλθηκαν για να περιορίσουν τους διαδηλωτές. Οι διαδηλωτές αντιτάχθηκαν στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, στο τέλος των απωλειών θέσεων εργασίας και στις περικοπές μισθών ενόψει των προτάσεων της κυβέρνησης για μαζικές περικοπές των δημοσίων δαπανών. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις επρόκειτο να ευθυγραμμιστούν με τις προτάσεις των ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ, οι οποίες απαιτούσαν από την Ελλάδα να απελευθερώσει την οικονομία της και να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες και τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, κάτι που πολλοί πίστευαν ότι θα μειώσει το βιοτικό επίπεδο, όπως και έγινε στην πραγματικότητα με συνέπεια σήμερα, 2025, να μην έχει φτάσει στο αγοραστικό ύψος του 2009.