Με την Ευρώπη να είναι σαστισμένη και μπερδεμένη, ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι αλλάζει γραμμή πλεύσης, αναζητώντας σανίδα σωτηρίας στις ΗΠΑ, αναγνωρίζοντάς της την ισχύ και το πάνω χέρι που ο Ντόναλντ Τραμπ έθεσε ως προϋπόθεση για τη μεσολάβηση για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία.
Μετά το φιάσκο της συνάντησης των δύο αντρών στην Ουάσιγκτον, και τον πρόεδρο της Ουκρανίας να φεύγει κακήν κακώς από τον Λευκό Οίκο ο πρόεδρος της, Βολοντιμίρ Ζελένσκι δηλώνει έτοιμος να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μετά το «πάγωμα» της αμερικανικής βοήθειας προς τη χώρα του, δίνοντας ξεκάθαρα τη σκυτάλη και τα ηνία στον Ντόναλντ Τραμπ.
Με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα, ο ουκρανός πρόεδρος, Β. Ζελένσκι λέει πως είναι τώρα έτοιμος για ειρήνη καθώς και πως είναι πρόθυμος να εργαστεί για αυτό τον στόχο με τον Ντόναλντ Τραμπ.
«Θα ήθελα να επαναλάβω τη δέσμευση της Ουκρανίας στην ειρήνη. Κανείς μας δεν θέλει έναν αέναο πόλεμο. Η Ουκρανία είναι έτοιμη να κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό για να επισπευστεί μια διαρκής ειρήνη. Κανείς δεν θέλει την ειρήνη περισσότερο από τους Ουκρανούς. Η ομάδα μου κι εγώ είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε υπό την ισχυρή ηγεσία του προέδρου Τραμπ για να επιτύχουμε μια ειρήνη που θα έχει διάρκεια» τονίζει τώρα ο Β.Ζελένσκι.
Ο Ουκρανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι το Κίεβο είναι έτοιμο να υπογράψει μια συμφωνία για τα ορυκτά και την ασφάλεια της Ουκρανίας οποιαδήποτε στιγμή.
Παράλληλα ο κ. Ζελένσκι εξέφρασε τη λύπη του για την εκρηκτική κόντρα που είχε με τον Ντόναλντ Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο.
«Η συνάντησή μας στην Ουάσιγκτον, στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή, δεν πήγε όπως έπρεπε», γράφει σε ανάρτησή του στο X.
«Είναι λυπηρό που συνέβη με αυτόν τον τρόπο. Είναι καιρός να διορθωθούν τα πράγματα».
Μάλιστα, ο ουκρανός πρόεδρος περιγράφει και τα πρώτα στάδια των ειρηνευτικών συνομιλιών που θα μπορούσαν να είναι η απελευθέρωση αιχμαλώτων και η εκεχειρία στον ουρανό – απαγόρευση πυραύλων, drones μεγάλου βεληνεκούς, βόμβες σε υποδομές ενέργειας και άλλες μη στρατιωτικές υποδομές – και η εκεχειρία στη θάλασσα άμεσα, εάν η Ρωσία κάνει το ίδιο».
I would like to reiterate Ukraine’s commitment to peace.
None of us wants an endless war. Ukraine is ready to come to the negotiating table as soon as possible to bring lasting peace closer. Nobody wants peace more than Ukrainians. My team and I stand ready to work under…
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) March 4, 2025
Ντόναλντ Τραμπ-Οι σπάνιες Γαίες της Ουκρανίας και “ο καβγάς για το πάπλωμα”
Οι σπάνιες γαίες αποτελούν ένα κρίσιμο ζήτημα στη σύγχρονη τεχνολογική και γεωπολιτική σκηνή και επανέρχονται στο προσκήνιο εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτή η ομάδα 17 χημικών στοιχείων, όπως το λανθάνιο, το νεοδύμιο, το ευρώπιο και το υττρίο, είναι απαραίτητη για πολλές σύγχρονες τεχνολογίες, από ηλεκτρονικές συσκευές έως αμυντικά συστήματα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Παρά το όνομά τους, δεν είναι εξαιρετικά σπάνιες, αλλά η εξόρυξη και η επεξεργασία τους είναι πολύπλοκες διαδικασίες που απαιτούν προηγμένη τεχνολογία. Η Κίνα κυριαρχεί στον τομέα των σπάνιων γαιών, ελέγχοντας περίπου το 85% της παγκόσμιας παραγωγής και το 60% των συνολικών αποθεμάτων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Αυστραλία προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα, επενδύοντας σε νέες πηγές εξόρυξης και παραγωγής. Ωστόσο, η Κίνα εξακολουθεί να διατηρεί σημαντική επιρροή λόγω των ανεπτυγμένων υποδομών και της τεχνογνωσίας της στον τομέα.
Η χρήση των σπάνιων γαιών καλύπτει μια ευρεία γκάμα βιομηχανιών: Ηλεκτρονικά προϊόντα: Απαραίτητες για την κατασκευή κινητών τηλεφώνων, υπολογιστών, τηλεοράσεων και αισθητήρων. Ηλεκτρικά οχήματα (EVs): Χρησιμοποιούνται σε μπαταρίες ιόντων λιθίου και ισχυρούς μαγνήτες για κινητήρες EVs. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: Βασικά στοιχεία για ανεμογεννήτριες και ηλιακά πάνελ. Αμυντικές τεχνολογίες: Σημαντικές σε πυραυλικά συστήματα, ραντάρ και στρατιωτικά ηλεκτρονικά συστήματα. Ιατρικές εφαρμογές: Παίζουν ρόλο σε τεχνολογίες όπως οι μαγνητικοί τομογράφοι (MRI).
Η στρατηγική αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας
Ο έλεγχος των σπάνιων γαιών έχει μετατραπεί σε ένα από τα βασικά σημεία τριβής στον εμπορικό και γεωπολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Η Κίνα έχει χρησιμοποιήσει την κυριαρχία της στις σπάνιες γαίες ως εργαλείο πίεσης, περιορίζοντας τις εξαγωγές προς χώρες που θεωρεί ανταγωνιστικές. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν το 2010, όταν η Κίνα επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές προς την Ιαπωνία κατά τη διάρκεια μιας διπλωματικής κρίσης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, αντιλαμβανόμενες την εξάρτησή τους, έχουν επενδύσει σε εναλλακτικές πηγές προμήθειας, συνεργαζόμενες με χώρες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς και η Ουκρανία. Ειδικά στην Ουκρανία, η Ουάσιγκτον προσπαθεί να εξασφαλίσει πρόσβαση σε πολύτιμα αποθέματα, προσφέροντας σε αντάλλαγμα οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη. Αυτή η στρατηγική έχει προκαλέσει αντιδράσεις από άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, η οποία επίσης διεκδικεί ουκρανικές σπάνιες γαίες.
Ο αυξανόμενος ανταγωνισμός για τις σπάνιες γαίες αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια, καθώς η παγκόσμια ζήτηση για τεχνολογίες πράσινης ενέργειας και ηλεκτρικά οχήματα συνεχίζει να αυξάνεται. Οι δυτικές χώρες αναζητούν τρόπους να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα, επενδύοντας σε εξόρυξη και ανακύκλωση σπάνιων γαιών, αλλά η μετάβαση αυτή απαιτεί χρόνο και μεγάλες επενδύσεις. Η σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας για τις σπάνιες γαίες δεν είναι απλώς μια εμπορική διαμάχη, αλλά ένα στρατηγικό παιχνίδι επιρροής που επηρεάζει τη διεθνή οικονομία, την τεχνολογία και την ασφάλεια. Το αν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα καταφέρουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα θα εξαρτηθεί από τις μελλοντικές επενδύσεις και τις τεχνολογικές καινοτομίες στον τομέα της εξόρυξης και της επεξεργασίας των σπάνιων γαιών.
Ο ορυκτός πλούτος της Ουκρανίας
Η Ουκρανία διαθέτει σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών γεγονός που την καθιστά στρατηγικά σημαντική στον τομέα αυτό. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι η Ουκρανία θα πρέπει να προσφέρει στις ΗΠΑ σπάνιες γαίες αξίας 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων ως αντάλλαγμα για την οικονομική και στρατιωτική βοήθεια που έχει λάβει κατά τη διάρκεια του πολέμου με τη Ρωσία.
Η Ουκρανία διαθέτει κοιτάσματα 22 από τα 34 ορυκτά που χαρακτηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως κρίσιμα, συμπεριλαμβανομένων βιομηχανικών και κατασκευαστικών υλικών, σιδηροκραμάτων, πολύτιμων και μη σιδηρούχων μετάλλων, καθώς και ορισμένων στοιχείων σπάνιων γαιών. Παρά τις τεράστιες δυνατότητές της, η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω του πολέμου και της ρωσικής κατοχής σημαντικών περιοχών. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομίας της Ουκρανίας, η χώρα διαθέτει 22 από τα 34 ορυκτά που θεωρούνται κρίσιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα αποθέματα περιλαμβάνουν σπάνιες γαίες, τιτάνιο, ουράνιο, λίθιο, γραφίτη και νικέλιο.
Η Ουκρανία έχει μία από τις μεγαλύτερες επιβεβαιωμένες ποσότητες λιθίου στην Ευρώπη, με εκτιμώμενα 500.000 μετρικούς τόνους. Ωστόσο, δύο από τα βασικά κοιτάσματα λιθίου βρίσκονται πλέον υπό ρωσικό έλεγχο. Η κυβέρνηση της Ουκρανίας εργάζεται για την προσέλκυση επενδύσεων από δυτικούς συμμάχους, όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία και η Ιταλία. Το επενδυτικό δυναμικό του κλάδου εκτιμάται στα 12-15 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2033. Παρόλα αυτά, η γραφειοκρατία, η πολυπλοκότητα των κανονισμών και η δυσκολία πρόσβασης σε γεωλογικά δεδομένα αποτελούν εμπόδια στην ανάπτυξη των μεταλλείων. Ο πόλεμος έχει προκαλέσει εκτεταμένες ζημιές σε ολόκληρη την Ουκρανία και η Ρωσία ελέγχει πλέον περίπου το ένα πέμπτο της επικράτειάς της.
Το μεγαλύτερο μέρος των κοιτασμάτων άνθρακα της Ουκρανίας, που τροφοδοτούσαν τη χαλυβουργία της πριν από τον πόλεμο, είναι συγκεντρωμένο στα ανατολικά και έχει χαθεί. Περίπου το 40% των μεταλλευτικών πόρων της Ουκρανίας βρίσκεται πλέον υπό ρωσική κατοχή, σύμφωνα με εκτιμήσεις των ουκρανικών think-tanks We Build Ukraine και του Εθνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, που επικαλούνται στοιχεία έως το πρώτο εξάμηνο του 2024. Δεν παρείχαν λεπτομερή ανάλυση.Έκτοτε, τα ρωσικά στρατεύματα συνεχίζουν να προελαύνουν σταθερά στην ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ. Τον Ιανουάριο, η Ουκρανία έκλεισε το μοναδικό ορυχείο κοκκοποίησης άνθρακα έξω από την πόλη Ποκρόβσκ, το οποίο οι δυνάμεις της Μόσχας προσπαθούν να καταλάβουν.Η Ρωσία έχει καταλάβει τουλάχιστον δύο ουκρανικά κοιτάσματα λιθίου κατά τη διάρκεια του πολέμου – ένα στο Ντονέτσκ και ένα άλλο στην περιοχή Ζαπορίζια στα νοτιοανατολικά. Το Κίεβο εξακολουθεί να ελέγχει τα κοιτάσματα λιθίου στην κεντρική περιοχή Kyrovohrad. Αυτή η εξέλιξη υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία των ουκρανικών αποθεμάτων σπάνιων γαιών και τον ρόλο τους στις διεθνείς σχέσεις, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης σύγκρουσης με τη Ρωσία και της αναζήτησης υποστήριξης από τις ΗΠΑ.
