Η παράδοση λέει ότι «οι ουρανοί ανοίγουν», την παραμονή πριν τα Φώτα, ενώ η ημέρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον ήχο από τις παιδικές φωνές που λένε τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι και κάποτε ήταν πάρα πολλές, αλλά πλέον έχουν περιοριστεί κυρίως στην Περιφέρεια.
Σύνταξη: ecozen.gr
Τα Θεοφάνεια που γιορτάζονται κάθε χρόνο στις 6 Ιανουαρίου είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου, που ξεκινά με τα Χριστούγεννα. Λέγoνται, επίσης, Επιφάνια και Φώτα. Το όνομα της γιορτής προκύπτει από τη φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας, που σύμφωνα με τις Γραφές συνέβη κατά τη Βάπτιση του Ιησού από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή.
Τα Θεοφάνεια ή Φώτα, συνιστούν κοσμογονικό γεγονός σύμφωνα με τις διδαχές της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, σε αντίθεση με τον Δυτικό Χριστιανισμό που δίνει μεγαλύτερο βάρος στην προσκύνηση των Τριών Μάγων ή Τριών Βασιλέων ή Τριών Σοφών.
Όπως και τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά, έτσι και την παραμονή πριν τα Φώτα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον ήχο από τις παιδικές φωνές που λένε τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι.
Με την ευκαιρία της γιορτής οι μικροί «καλαντιστές» εύχονται στους κατοίκους του σπιτιού που επισκέπτονται να έχουν υγεία και χαρά και ο Θεός να τους ευλογήσει με όλα τα καλά.
Τα πιο διαδεδομένα κάλαντα των Φώτων σε όλη την Ελλάδα:
Σήμερα τα φώτα και ο φωτισμός
Κι χαρές μεγάλες κι ο αγιασμός.
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθετ’ η κυρά μας η Παναγιά.
Καλημέρα!
Καλησπέρα!
Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά!
Όργανo βαστάει, κερί κρατεί
και τον Αϊ-Γιάννη παρακαλεί.
Άϊ-Γιάννη αφέντη και βαπτιστή
βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί.
Ν’ ανεβώ, στον ουρανό
να μαζέψω ρόδα και λίβανό.
Καλημέρα!
Καλησπέρα!
Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά!
Στην παραλιακή Ερμιόνη της Αργολίδας, τηρείται την παραμονή και ανήμερα των Θεοφανείων το έθιμο του «Γιάλα – Γιάλα».
Συγκεκριμένα, την παραμονή οι νέοι συγκεντρώνονται στο λιμάνι και στολίζουν τις βάρκες με φύλλα φοίνικα. Ανήμερα των Θεοφανείων, φορώντας παραδοσιακές ναυτικές στολές, επισκέπτονται τα σπίτια, δέχονται κεράσματα και ευχές, ενώ τραγουδούν το «Γιάλα -Γιάλα», μέχρι την ώρα που θα βουτήξουν στην θάλασσα για να πιάσουν το σταυρό και την εικόνα της Παναγίας.
Βέβαια, υπάρχει και μια άλλη θεωρία σύμφωνα με την ελληνική παράδοση, με τους ουρανούς να ανοίγουν κάθε μέρα από τα μεσάνυχτα μέχρι τις 3 το πρωί. Αυτή η περίοδος θεωρείται ότι είναι η πιο ευνοϊκή για την προσευχή και την επικοινωνία με το Θεό. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Θεός είναι πιο κοντά στους ανθρώπους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και είναι πιο πιθανό να εισακούσει τις προσευχές τους.
«Από τα μεσάνυχτα μέχρι τις 3, οι ουρανοί είναι ανοιχτοί», λέει η παροιμία. Αυτή η παροιμία χρησιμοποιείται για να υπενθυμίσει στους πιστούς ότι αυτή είναι η καλύτερη ώρα για να προσευχηθούν και να ζητήσουν τη βοήθεια του Θεού.
Αυτή η περίοδος θεωρείται ότι είναι μια στιγμή γαλήνης και σιωπής, κατά την οποία οι πιστοί μπορούν να αφοσιωθούν στη προσευχή και την επικοινωνία με το Θεό.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η παράδοση αυτή είναι θρησκευτική και δεν βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα.
