Αρχική Special Topics - 2 Ε.Φλόκα:Κλιματική κρίση: Αλλαγές στο κλίμα διεθνώς-Πώς επηρεάστηκε ο Μάϊος 

Ε.Φλόκα:Κλιματική κρίση: Αλλαγές στο κλίμα διεθνώς-Πώς επηρεάστηκε ο Μάϊος 

Ένα νέο κλίμα διαμορφώνεται σε παγκόσμια κλίμακα, διαφορετικό από το σημερινό ή αυτό των προηγούμενων δεκαετιών, περισσότερο ασταθές.Πώς το βιώνουμε;

0
kerkinh!!!!!!!!
Διαφήμιση

Έλενα Φλοκα

 

 

 

 

Της Έλενας Φλόκα*
 Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών, Τομέας Φυσικής Περιβάλλοντος-Μετεωρολογίας

Η πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών (2021) αποτυπώνει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο την ανθρώπινη συμβολή στην κλιματική αλλαγή. Συγκεκριμένα έχει βρεθεί ότι η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 1.09 °C στη δεκαετία 2011–2020 σε σχέση με την περίοδο 1850–1900 και οφείλεται κύρια στον ανθρωπογενή παράγοντα (Σχήμα 1).

Νεο σχημα 1 ΦΛΟΚΑΑΑΑΑ

 

Συγκεκριμένα:

  • η πιθανότερη συμβολή των αερίων θερμοκηπίου σε αυτή την αύξηση αυτή εκτιμάται απόC σε 2.0°C,
  • άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες (κυρίως aerosols) συνέβαλαν σε μείωση 0.0°C εως 0.8°C,
  • φυσικοί παράγοντες μετέβαλαν τη θερμοκρασία από –0.1°C έως +0.1°C, και
  • η φυσική μεταβλητότητα από –0.2°C έως +0.2°C.

Έρχονται νέες κλιματικές συνθήκες

Ένα νέο κλίμα διαμορφώνεται σε παγκόσμια κλίμακα, διαφορετικό από το σημερινό ή αυτό των προηγούμενων δεκαετιών, περισσότερο ασταθές και με εντονότερες επιπτώσεις για τη φύση, τους παραγωγικούς τομείς, την οικονομία και τις κοινωνία. Η κλιματική αλλαγή είναι πλέον μία κρίση, που εξελίσσεται μεν με αργό ρυθμό, πλην όμως είναι συνεχής και σταδιακά επιδεινώνεται.

καιρός βροχή φύση

Η πρόβλεψη των κλιματικών μεταβολών στο μέλλον αποτελούν αντικείμενο σημαντικής επιστημονικής έρευνας, αλλά δεν ανταποκρίνεται στη στενή έννοια του όρου που ξέρουμε από τη μετεωρολογία, αλλά ουσιαστικά εκφράζει την «προβολή» του κλίματος στο μέλλον. Οι κλιματικές προβολές πραγματοποιούνται με τη βοήθεια κλιματικών μοντέλων, και εμπεριέχουν μεγάλη αβεβαιότητα, λόγω πολλών συνεργατικών αιτιών που σχετίζονται με ελλιπείς φυσικές διαδικασίες που προσομοιώνουν τα κλιματικά μοντέλα, με αδυναμία κατανόησης της ανάδρασης βασικών παραγόντων στην αναμενόμενη θέρμανση του πλανήτη, όπως τα νέφη, τα αιωρούμενα σωματίδια, οι ωκεανοί, καθώς μπορούν να αμβλύνουν ή να εξισορροπήσουν το φαινόμενο θερμοκηπίου, την εξέλιξη του πληθυσμού και την κοινωνικο-οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη,  αλλά και με φυσική μεταβλητότητα του κλίματος.

Παρά την αβεβαιότητα των αποτελεσμάτων τους, τα κλιματικά μοντέλα αποτελούν ένα πολύ χρήσιμο ερευνητικό εργαλείο προκειμένου να παρακινηθούν οι υπεύθυνοι στην λήψη μέτρων για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την αντιμετώπιση των επιπτώσεών της σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Όσο νωρίτερα εντοπιστούν και δρομολογηθούν οι αναγκαίες παρεμβάσεις, τόσο ηπιότερες θα είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τόσο ισχυρότερες οι αντοχές της κοινωνίας και της εθνικής οικονομίας.

Η Μεσόγειος είναι μια περιοχή που θα δεχθεί εντονότερα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς αποκτά σταδιακά θερμότερο και ξηρότερο κλίμα, με ακραία καιρικά φαινόμενα που στο μέλλον θα είναι εντονότερα, συχνότερα και με μεγαλύτερη διάρκεια. Η κλιματική αλλαγή ευθύνεται ήδη για τον περιορισμό ή την απουσία των μεταβατικών εποχών του φθινοπώρου και της άνοιξης τα τελευταία χρόνια.

Ο …περίεργος μήνας Μάϊος

Ο Μάιος του 2023 χαρακτηρίζεται από συνεχιζόμενες ισχυρές βροχοπτώσεις και καταιγίδες με σχετική πτώση της θερμοκρασίας, ιδιαίτερα στη Δυτική Ελλάδα, Μακεδονία και νησιά Αιγαίου. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, η μέση θερμοκρασία του μήνα είναι περίπου 1,5 °C χαμηλότερη από την μηνιαία κλιματολογική τιμή της περιόδου 1981-2010 σε όλη την Ελλάδα.

ΒΡΟΧΉ ΛΟΥΛΟΥΔΙ

Η μέση μηνιαία βροχόπτωση του φετινού Μαΐου είναι:

  • 2 φορές μεγαλύτερη της αντίστοιχης κλιματολογικής τιμής στη Δυτική Ελλάδα,
  • 1,5 φορά μεγαλύτερη στη Μακεδονία,
  • στα ίδια επίπεδα στη Θεσσαλία και Αττική και
  • στα νησιά του Αιγαίου κατά τόπους τα ύψη βροχόπτωσης ήταν πολύ μεγαλύτερα, όπως πχ στη Σούδα που είναι 10 φορές μεγαλύτερη (ρεκόρ αύξησης) και στη Ρόδο 5-6 φορές μεγαλύτερη.

Κλιματική αστάθεια

Τα φαινόμενα αυτά δεν σχετίζονται μόνο με την αστάθεια που γενικά παρατηρείται στην ατμόσφαιρα τον μήνα αυτό κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και στη παράλληλη διέλευση κυκλωνικών συστημάτων πάνω από την χώρα μας που έρχονται είτε από την κεντρική Ευρώπη, είτε από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής. Η διέλευση αυτών των συστημάτων δεν είναι αναμενόμενη, όμως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ακραία. Οπότε, στο ερώτημα αν τα φαινόμενα αυτά μπορεί να σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, δεν μπορεί να αποδειχθεί τόσο εύκολα και αβίαστα.

 Εξάλλου υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η κυκλοφορία αυτή που ευνοεί τη διέλευση συστημάτων από την Ανατολική Μεσόγειο τον φετινό Μάϊο σχετίζεται σε έναν τύπο τηλεσύνδεσης (teleconnection), το North Atlantic Oscillation (ΝΑΟ), που αποτελεί συνιστώσα της φυσικής μεταβλητότητας του κλίματος.

Το ΝΑΟ είναι μια ταλάντωση στον Ατλαντικό (Σχήμα 2) με θετική και αρνητική φάση που καθορίζεται από τη σχετική θέση και ένταση του χαμηλού της Ισλανδίας και του αντικυκλώνα των Αζορών και επηρεάζει το κλίμα της Μεσογείου. Φαίνεται ότι το ΝΑΟ βρίσκεται στην αρνητική του φάση και ευνοεί τη ζωνική τροχιά των υφέσεων πάνω από τη Μεσόγειο, προκαλώντας αυξημένες βροχοπτώσεις. Η τάση αυτή δείχνει να διατηρείται και το επόμενο δεκαπενθήμερο. Τέτοια φαινόμενα παρατηρήθηκαν και παλιότερα, όπως τον Μάιο του 1991 όταν σημειώθηκαν χιονοπτώσεις στη Πίνδο και στο Μιτσικέλι ακόμα και στο τέλος του μήνα ή του 2007 όταν συνέβησαν πλημμυρικά φαινόμενα λόγω ισχυρών καταιγίδων με εκτεταμένες επιπτώσεις.

Σχήμα 2. Σχηματικό διάγραμμα των δυο φάσεων της τηλεσύνδεσης Νorth Atlantic Oscillation (NAO)

Συμβολή στη θέρμανση του πλανήτη για την περίοδο 2010-2019 σε σχέση με την περίοδο 1850-1900 (πηγή IPCC, 2021)

IPCC, 2021: Summary for Policymakers. In: Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change

Έλενα Φλοκα

Έλενα Φλόκα είναι πτυχιούχος Φυσικής από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης (βαθμός πτυχίου Άριστα 9.06), κάτοχος  Master of Science στη Μετεωρολογία, University of Reading, UK και Διδακτορικού διπλώματος, Τομέας Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης

Τομείς επιστημονικού και επαγγελματικού ενδιαφέροντος :

  • Συνοπτική και Δυναμική Μετεωρολογία
  • Εφαρμοσμένη και Δυναμική Κλιματολογία-Κλιματικές αλλαγές
  • Βιομετεωρολογία
  • Δομή του Ατμοσφαιρικού Οριακού Στρώματος
  • Ποιότητα αέρα και μεταφορά αέριων ρύπων

Συμμετείχε σε σε 60 ερευνητικά προγράμματα (15 εκ των οποίων χρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε) και σε 7 ήταν επιστημονική υπεύθυνη.

Διαφήμιση