Σκανδιναβία: Ρουνική λίθος πιθανώς περιέχει το αρχαιότερο δείγμα γραφής

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν την «αρχαιότερη ρουνική λίθο του κόσμου», ένα κοντόχοντρο κομμάτι από ψαμμίτη με γράμματα και ρούνους χαραγμένα στην επίπεδη επιφάνειά του.

Η αρχαία πέτρα, την οποία ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι στη Νορβηγία, θα μπορούσε να περιέχει το αρχαιότερο δείγμα «λέξεων που έχουν καταγραφεί γραπτώς στη Σκανδιναβία». Το εύρημα ήρθε στο φως στα τέλη του 2021 κατά τη διάρκεια ανασκαφής ενός τάφου στο Tyrifjorden, μια πόλη δυτικά του Όσλο.

Η χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα των αντικειμένων που συλλέχθηκαν στην τοποθεσία, συμπεριλαμβανομένων των απανθρακωμένων οστών και του ξυλάνθρακα, προσδιόρισε ότι η ρουνική λίθος πιθανότατα σκαλίστηκε κάποια στιγμή μεταξύ 1 και 250 μ.Χ.

Με διαστάσεις 31 επί 32 εκατοστά, η ρουνική λίθος έχει πολλαπλές επιγραφές που περιέχουν ρούνους, γράμματα που σχετίζονται με το γερμανικό αλφάβητο. Οκτώ ρούνοι στο μπροστινό μέρος της πέτρας έγραφαν «idiberug», το οποίο οι ερευνητές πιστεύουν ότι θα μπορούσε να αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο άτομο ή οικογένεια.

Ωστόσο, οι ειδικοί εξακολουθούν να αποκρυπτογραφούν πολλά από τα χαρακτικά, καθώς ορισμένα δεν φαίνεται να «έχουν γλωσσικό νόημα», σύμφωνα με το Associated Press.

«Χωρίς αμφιβολία, θα αποκτήσουμε πολύτιμες γνώσεις σχετικά με την πρώιμη ιστορία της ρουνικής γραφής», είπε η Kristel Zilmer, ρουνολόγος και καθηγήτρια στο Μουσείο Πολιτιστικής Ιστορίας, το οποίο ανήκει στο Πανεπιστήμιο του Όσλο.

Η πέτρα έχει ονομαστεί Svingerudsteinen (ή «Svingerud Stone») από τον τάφο όπου ανακαλύφθηκε.

Οι ρούνοι

«Αυτό το εύρημα θα μας δώσει πολλές γνώσεις για τη χρήση των ρούνων στην πρώιμη εποχή του σιδήρου», είπε η Zilmer στο Associated Press.

«Αυτή μπορεί να είναι μια από τις πρώτες απόπειρες χρήσης ρούνων στη Νορβηγία και τη Σκανδιναβία σε πέτρα», πρόσθεσε.

Οι ρούνοι είναι η παλαιότερη γνωστή μορφή γραφής στη Σκανδιναβία και το αλφάβητο χρησιμοποιήθηκε ευρέως από την αρχή της Κοινής Εποχής (Common Era) και σε όλη την Εποχή των Βίκινγκ μέχρι τον ύστερο Μεσαίωνα, σύμφωνα με το πανεπιστήμιο.

Η Σκανδιναβία έχει αρκετές χιλιάδες λίθους με ρούνους από την εποχή των Βίκινγκ, δηλαδή μεταξύ 793 και 1066 μ.Χ., αλλά υπάρχουν λιγότερα στοιχεία για ρούνους από παλαιότερες εποχές.

Από τις λίθους με ρούνους που βρέθηκαν στη Νορβηγία, μόνο περίπου 30 πιστεύεται ότι χρονολογούνται νωρίτερα από περίπου το 550 μ.Χ. Το Svingerudsteinen είναι η μόνη πέτρα που βρέθηκε από τους αρχαιολόγους που χρονολογείται πριν από το 300 μ.Χ.

Η λίθος Svingerud εκτίθεται για ένα μήνα από τις 21 Ιανουαρίου στο Μουσείο Πολιτιστικής Ιστορίας στο Όσλο.