Το σώμα μας σχηματίζει “πεδίο οξείδωσης” που αλλάζει την ατμόσφαιρα

Υπάρχουν όλων των ειδών οι ρύποι στον αέρα γύρω μας. Στην ύπαιθρο, αυτοί μπορούν να παρασυρθούν από τη βροχή και την οξείδωση που συμβαίνει μετά την αλληλεπίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας του ήλιου με το όζον και τους υδρατμούς.

Τι συμβαίνει όμως στους εσωτερικούς χώρους;

Υπολογίζεται ότι περνάμε περίπου το 90% του χρόνου μας σε εσωτερικούς χώρους και τα ευρήματα μιας νέας έρευνας δείχνουν ότι οι ρύποι που παράγονται σε αυτούς έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία μας.

Ενώ πάντα γνωρίζαμε ότι οι διαδικασίες οξείδωσης συμβαίνουν σε εσωτερικούς χώρους, φαίνεται ότι σε ορισμένες συνθήκες, οι αντιδράσεις που δημιουργούνται από τον άνθρωπο είναι οι κυρίαρχες.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε αυτές τις διεργασίες, τόσο μεμονωμένα όσο και σε σχέση με άλλες χημικές ουσίες εσωτερικού χώρου που μπορεί να προκύψουν από οικοδομικά υλικά, έπιπλα και αρωματικά προϊόντα, επειδή οι αντιδράσεις θα μπορούσαν να παράγουν ερεθιστικά προϊόντα για το αναπνευστικό σύστημα καθώς και να απομακρύνουν τους ρύπους.

Όπως δείχνει μια νέα μελέτη, υπάρχει επίσης κάποια οξείδωση σε εσωτερικούς χώρους: ο χημικός καθαρισμός που συμβαίνει μέσω αυτών των ριζών υδροξυλίου (ΟΗ) – βραχύβια αντιδραστικά είδη των οποίων η δουλειά είναι να οξειδώνουν άλλα μόρια – συμβαίνει μέσω ενός συνδυασμού όζοντος που διαρρέει από το εξωτερικό και από τα πεδία οξείδωσης που δημιουργεί το ανθρώπινο σώμα γύρω του.

Σε ορισμένα σενάρια, τα επίπεδα των ριζών ΟΗ σε εσωτερικούς χώρους είναι συγκρίσιμα με τα ημερήσια εξωτερικά επίπεδα, όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες.

Με άλλα λόγια, είμαστε μηχανές χημικών αντιδράσεων που περπατούν, αναπνέουν, γεγονός που έχει επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα εσωτερικών χώρων και στην ανθρώπινη υγεία.

“Η ανακάλυψη ότι εμείς οι άνθρωποι δεν είμαστε μόνο μια πηγή αντιδραστικών χημικών ουσιών, αλλά είμαστε επίσης σε θέση να μετασχηματίζουμε εμείς οι ίδιοι αυτές τις χημικές ουσίες μας εξέπληξε πολύ”, λέει η χημικός της ατμόσφαιρας Nora Zannoni από το Ινστιτούτο Επιστημών της Ατμόσφαιρας και του Κλίματος στην Ιταλία.

Τα πειράματα

Η ομάδα διεξήγαγε πειράματα με τρεις διαφορετικές ομάδες τεσσάρων ατόμων σε έναν ειδικό θάλαμο ελεγχόμενου κλίματος, με επίπεδα όζοντος που αντιστοιχούσαν στο ανώτερο άκρο αυτού που συνήθως συναντά κανείς σε εσωτερικούς χώρους. Καταγράφηκαν οι τιμές των ΟΗ τόσο με όσο και χωρίς την παρουσία όζοντος, καθώς και πριν και μετά την είσοδο των ανθρώπων στο δωμάτιο.

Μέσω ενός συνδυασμού μοντέλων υπολογιστικής ρευστοδυναμικής και πραγματικών μετρήσεων στον αέρα (εν μέρει με τεχνικές φασματομετρίας μάζας), κατέστη σαφές ότι οι ρίζες ΟΗ ήταν παρούσες, άφθονες – και σχηματίζονταν γύρω από τα ανθρώπινα όντα.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα προσωπικά μας πεδία οξείδωσης δημιουργούνται καθώς το όζον αντιδρά στα έλαια και τα λίπη του δέρματός μας – ιδιαίτερα στην ακόρεστη τριτερπενική ένωση σκουαλένιο που αποτελεί περίπου το 10 τοις εκατό των λιπιδίων που προστατεύουν το δέρμα και το κρατούν ελαστικό.

“Η ισχύς και το σχήμα του πεδίου οξείδωσης καθορίζεται από το πόσο όζον υπάρχει, πού διεισδύει και πώς είναι διαμορφωμένος ο αερισμός του εσωτερικού χώρου”, λέει η Zannoni.

Υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει: οι επιστήμονες επιθυμούν να κατανοήσουν πώς τα επίπεδα υγρασίας επηρεάζουν τις αντιδράσεις, για παράδειγμα, και πώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι μέσα σε ένα δωμάτιο θα μπορούσαν να αλλάξουν την εικόνα.

Επιπλέον, υπάρχει η πιθανότητα τα πεδία οξείδωσης που παράγουν οι άνθρωποι να επηρεάζουν ακόμη και την αντίληψή μας για την οσμή.

“Πρέπει να επανεξετάσουμε τη χημεία εσωτερικών χώρων σε κατοικημένους χώρους, επειδή το πεδίο οξείδωσης που δημιουργούμε θα μετασχηματίσει πολλές από τις χημικές ουσίες που βρίσκονται στο άμεσο περιβάλλον μας”, λέει ο ατμοσφαιρικός χημικός Jonathan Williams, από το Ινστιτούτο Χημείας Max Planck στη Γερμανία.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Science.