Την τελευταία ημέρα των συνομιλιών στο COP26 στη Γλασκώβη του Ηνωμένου Βασιλείου, οι παγκόσμιοι ηγέτες κλήθηκαν να λάβουν δραστικά και φιλόδοξα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο η προγραμματισμένη ώρα για ολοκλήρωση της συνόδου (ήταν 18:00 τοπική ώρα) παρήλθε χωρίς να έχει υπάρξει συμφωνία. Όλα δείχνουν ότι θα τραβήξει ένα “μακρύ” Σαββατοkύριακο, παρά της διαβεβαιώσεις του προέδρου ότι θα γίνει προσπάθεια να υπάρξουν αποτελέσματα αργότερα σήμερα.
Πολλές δεσμεύσεις έχουν ληφθεί σε όλη τη διάρκεια της συνόδου κορυφής, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών για σταδιακή κατάργηση του άνθρακα,μείωση των εκπομπών μεθανίου και τερματισμό της αποψίλωσης των δασών. Ωστόσο ακτιβιστές κατηγόρησαν κυβερνητικούς υπουργούς και εταιρείες για το λεγόμενο greenwashing και ισχυρίστηκαν ότι οι συμφωνίες που προέκυψαν από το COP26 μέχρι στιγμής δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση της κλιματικής έκτακτης ανάγκης.
Η ώρα περνά χωρίς συμφωνία
Βάση του προγράμματος στις 6 το απόγευμα σήμερα (τοπική ώρα Ηνωμένου Βασιλείου, δηλαδή 20:00 Ελλάδος) θα ολοκληρώνονταν οι συνομιλίες στο Cop26, Ωστόσο η ώρα αυτή παρήλθε χωρίς να ανακοινωθεί συμφωνία.
Ο Alok Sharma, πρόεδρος της συνόδου είχε νωρίτερα σήμερα το απόγευμα επιβεβαιώσει ότι θα υπήρχε παράταση. Τόνισε όμως ότι εξακολουθούσε να ελπίζει σε ένα αναθεωρημένο κείμενο για αργότερα σήμερα. Είπε ότι θα υπάρξει άλλος ένας γύρος αργότερα απόψε, ωστόσο η ακριβή ώρα δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμη και όλα δείχνουν ότι θα υπάρξει παράταση για το Σαββατοκύριακο.
Οι διαφωνίες
Οι τρέχουσες δεσμεύσεις για το κλίμα που δίνουν οι χώρες είναι ανεπαρκείς για να κρατήσουν τον κόσμο στον 1,5 C παγκόσμιας θέρμανσης, λέει, Μάικλ Τζέικομπς, καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ. Προσθέτει δε ότι δεν γνωρίζουμε ακόμη εάν οι ΗΠΑ, η Κίνα και άλλες μεγάλες χώρες θα αντιταχθούν στις δεσμεύσεις ενίσχυσης το 2022. Ο
Τζέικομπς λέει ότι η ΕΕ, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία δεν θέλουν να δεσμεύσουν περισσότερα χρήματα , ειδικά για απώλειες και ζημιές. Η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία δεν επιθυμούν καμία αναφορά στα ορυκτά καύσιμα.
Το αγκάθι της “απώλειας και ζημίας”
Το θέμα της «απώλειας και ζημίας» γίνεται το ζήτημα το οποίο μπλοκάρει μια συμφωνία στη Γλασκώβη. Το θέμα είναι η οικονομική ενίσχυση για τα φτωχά και ευάλωτα έθνη για την ανοικοδόμηση μετά τις αναπόφευκτες πλέον επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Το θέμα ήταν επί μακρόν αμφιλεγόμενο, με τις ΗΠΑ ως από τους μεγαλύτερους εκπομπούς αερίων να φοβούνται ότι θα εκτεθούν απέναντι σε μεγάλες αξιώσεις αποζημίωσης.
«Οι ευάλωτες χώρες θέλουν μια δέσμευση περί “απωλειών και ζημιών” να άρχιζε εδώ, αλλά η ΕΕ και οι ΗΠΑ μπλοκάρουν οποιαδήποτε αναφορά σε αυτό», δήλωσε ο Mohammed Adow, από το Power Shift Africa. «Σχετικά με τη περιβαλλοντική δικαιοσύνη και παροχή αλληλεγγύης, ιδιαίτερα προς τις ευάλωτες στο κλίμα χώρες, η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν είναι ίσως τόσο κακή όσο αυτή του Ντόναλντ Τραμπ».
Ο Adow είπε ότι μια τέτοια προοπτική υποστηρίχθηκε στις διαπραγματεύσεις από 130 έθνη, που αντιπροσωπεύουν το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αλλά o Sharma ;όπως σημείωσε στάθηκε στο πλευρό των πλούσιων κρατών στο προσχέδιο του κειμένου που δημοσιεύτηκε το πρωί.
«Εάν (ο Σάρμα) θέλει να φύγουμε από τη Γλασκώβη, με καλό αποτέλεσμα, και χωρίς να υπονομεύσουμε την πολυμερή διαδικασία, τότε θα πρέπει να σκεφτεί πού βρίσκεται η πλειοψηφία στα ζητήματα», είπε ο Άντοου.
«Οι άνθρωποι στην πρώτη γραμμή της απώλειας και των ζημιών δεν είναι αυτοί που προκάλεσαν το πρόβλημα», είπε ο Alden Meyer, από το think tank e3g.
«Δεύτερον, είναι προς το στρατηγικό συμφέρον των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και άλλων ανεπτυγμένων χωρών να τους βοηθήσουν, διότι πρόσφατη ανάλυση έχει δείξει, πως αν δεν το κάνουμε, το αποτέλεσμα είναι μαζική μετανάστευση, αποτυχημένα κράτη, εστίες τρομοκρατίας, αστάθεια, τρόφιμα. ελλείψεις κ.λπ.», συμπλήρωσε.
Ως προς την αναζήτηση συμφωνίας στην παρούσα σύνοδο τόνισε: «Το αποτέλεσμα είναι ότι έχουμε το χαμηλότερο κοινό παρονομαστή». «Όταν πρόκειται για την πανδημία του COVID, οι ανεπτυγμένες χώρες κινητοποίησαν τρισεκατομμύρια δολάρια κυριολεκτικά σε μια νύχτα για να προστατεύσουν τους πολίτες τους και να σταθεροποιήσουν τις οικονομίες τους», είπε. «Και όμως δυσκολευόμαστε να βρούμε τα δισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται για να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε (την κλιματική κρίση) με δίκαιο τρόπο. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να έχουμε μια εντελώς νέα νοοτροπία σε αυτές τις αίθουσες τις επόμενες 24 έως 48 ώρες, διαφορετικά δεν πρόκειται να επιτύχουμε το είδος της συμφωνίας που χρειαζόμαστε».
Η τελευταία διαμαρτυρία της Greenpeace
Η Greenpeace πραγματοποίησε μια τελευταία μικρή διαμαρτυρία – στέλνοντας μπαλόνια και ένα «Δεν είναι προς πώληση» προς τη γιγάντια γη.
Η Εκτελεστική Διευθύντρια της Greenpeace International, Τζένιφερ Μόργκαν, δήλωσε: «Γίναμε μάρτυρες μιας εσκεμμένης και κυνικής προσπάθειας από μερικά έθνη να δημιουργήσουν έναν χάρτη εξαπάτησης, τις αντισταθμίσεις και τα κενά. Εκατοντάδες λομπίστες ορυκτών καυσίμων είναι εδώ και τα δακτυλικά τους αποτυπώματα βρίσκονται σε όλο αυτό το συνέδριο. Θέλουν να ξεφύγουν από την ευθύνη για την κλιματική κρίση, αυτό το μέρος είναι πλημμυρισμένο από πράσινο και είμαστε εδώ για να πούμε ότι ο πλανήτης μας δεν είναι προς πώληση».