IPCC: Κόκκινος συναγερμός για το κλίμα – Νέα έκθεση – «Πουθενά να τρέξεις, πουθενά να κρυφτείς»

Επιμέλεια: Αγγελική Γυπάκη

Μέσα στη δεκαετία του 2030 πιθανότατα θα ξεπεραστεί το όριο της αύξησης της  θερμοκρασίας στη γη κατά 1,5 βαθμούς  Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική περίοδο. Είναι το όριο που οι παγκόσμιοι ηγέτες επιδίωξαν  να αποτρέψουν με την συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα το 2015. 

Έκθεση Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) που δημοσιεύτηκε σήμερα  από τα Ηνωμένα Έθνη αποδίδει με κατηγορηματικό τρόπο τα αίτια της αλλαγής του κλίματος στην ανθρώπινη δραστηριότητα και θέτει την ανθρωπότητα σε κόκκινο συναγερμό (“code red for humanity.”)   

«Είναι απλώς εγγυημένο ότι θα χειροτερέψει», δήλωσε η συντάκτρια της έκθεσης Linda Mearns, ανώτερη επιστήμονας του κλίματος στο Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικής Έρευνας των ΗΠΑ. «Πουθενά να τρέξεις, πουθενά να κρυφτείς».

Η προηγουμένη σχετική έκθεση εκδόθηκε το 2013. Ωστόσο αυτή τη φορά η άποψη για την καθοριστική συμβολή του ανθρώπου στην υπερθέρμανση τίθεται με πιο ξεκάθαρο και κατηγορηματικό τρόπο και κάνει ακριβέστερες και θερμότερες προβλέψεις για τον 21ο αιώνα από ό, τι την προηγούμενη φορά.

Από την άλλη όμως πλευρά οι  επιστήμονες εμφανίζονται λίγο πιο συγκρατημένοι  σχετικά με την πιθανότητα προκύψει η απόλυτη κλιματική καταστροφή. 

Οι στόχοι και τα σενάρια

Κάθε ένα από τα πέντε σενάρια που περιλαμβάνει η έκθεση για το μέλλον,( με βάση το πόσο μειώθηκαν οι εκπομπές άνθρακα) υπερβαίνει το αυστηρότερο από τα δύο όρια που καθορίστηκαν στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα του 2015. 

Οι παγκόσμιοι ηγέτες συμφώνησαν τότε να περιορίσουν τη υπερθέρμανση στους 1,5 βαθμούς Κελσίου (2,7 βαθμούς Φαρενάιτ) πάνω από την μέση θερμοκρασία  στα τέλη του 19ου αιώνα. Το όριο αυτό δεν μπήκε τυχαία αλλά  γιατί ακριβώς τα προβλήματα αυξάνονται γρήγορα μετά από αυτό. 

Ο  πλανήτης όμως ήδη έχει ζεσταθεί σχεδόν 1,1 βαθμούς Κελσίου (2 βαθμούς Φαρενάιτ) τον τελευταίο ενάμιση αιώνα.

Σύμφωνα όμως με κάθε σενάριο της έκθεσης, ο κόσμος θα ξεπεράσει το όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου τη δεκαετία του 2030, νωρίτερα από τα προβλεπόμενα.

«Η έκθεσή μας δείχνει ότι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για να περάσουμε σε αυτό το επίπεδο θέρμανσης τις επόμενες δεκαετίες. Αλλά μπορούμε να αποφύγουμε περαιτέρω αύξηση της  θέρμανσης ενεργώντας στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου », δήλωσε η συμπρόεδρος της επιτροπής σύνταξης της έκθεσης Valerie Masson-Delmotte, επιστήμονας του κλίματος στο Γαλλικό Εργαστήριο Κλιματικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού-Σακλέ.

Πρόβλεψη για + 2 βαθμούς

Στα τρία από τα πέντε σενάρια, η αύξηση της θερμοκρασίας  θα ξεπεράσει τους 2 βαθμούς Κελσίου (3,6 βαθμούς Φαρενάιτ) από την προβιομηχανική εποχή. Το όριο των  2 βαθμών  τέθηκε με τον άλλο  λιγότερο αυστηρό στόχο της συμφωνίας του Παρισιού με ότι αυτός συνεπάγεται (πολύ χειρότερα κύματα καύσωνα, ξηρασίες και νεροποντές που προκαλούν πλημμύρες) «Εκτός εάν μειωθούν βαθιά οι εκπομπές άνθρακα, οι εκπομπές διοξειδίου και άλλων αερίων του θερμοκηπίου», αναφέρεται στην έκθεση.

“Αυτή η έκθεση μας λέει ότι οι πρόσφατες αλλαγές στο κλίμα είναι ευρέως διαδεδομένες, γρήγορες και εντατικές, χωρίς προηγούμενο σε χιλιάδες χρόνια”, δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της IPCC, Ko Barrett, ανώτερος σύμβουλος για το κλίμα της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ.

Τρομακτικές συνέπειες

Η έκθεση 3.000 σελίδων για την οποία εργάστηκαν 234 επιστήμονες ανέφερε ακόμη ότι:

• Η θέρμανση επιταχύνει ήδη την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και επιδεινώνει ακραίες καταστάσεις, όπως τα κύματα καύσωνα, τις ξηρασίες, τις πλημμύρες και τις καταιγίδες. Οι τροπικοί κυκλώνες γίνονται ισχυρότεροι και υγρότεροι, ενώ οι πάγοι της Αρκτικής θάλασσας λιγοστεύουν το καλοκαίρι και ο μόνιμος παγετός λιώνει. Όλες αυτές οι τάσεις θα επιδεινωθούν, ανέφερε η έκθεση.
• Για παράδειγμα, ο ακραίος καύσωνας που συνέβαινε μόνο μία φορά κάθε 50 χρόνια τώρα συμβαίνει μία φορά τη δεκαετία, και εάν ο κόσμος θερμανθεί με έναν επιπλέον βαθμό Κελσίου (1,8 βαθμοί Φαρενάιτ), θα συμβαίνει δύο φορές κάθε επτά χρόνια.
• Καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, τα μέρη θα πληγούν περισσότερο όχι μόνο από τις ακραίες καιρικές συνθήκες, αλλά από πολλαπλές κλιματικές καταστροφές ταυτόχρονα.. Αυτό μοιάζει με αυτό που συμβαίνει τώρα στις Δυτικές ΗΠΑ, όπου τα κύματα καύσωνα, η ξηρασία και οι πυρκαγιές αυξάνουν τη ζημιά, είπε ο Mearns. Η έντονη ζέστη προκαλεί επίσης μεγάλες πυρκαγιές στην Ελλάδα και την Τουρκία.
• Κάποια ζημιά από την κλιματική αλλαγή – η μείωση των πάγων, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και οι αλλαγές στους ωκεανούς καθώς χάνουν οξυγόνο και γίνονται πιο όξινα – είναι «μη αναστρέψιμη για αιώνες έως χιλιετίες».
• Οι  οικισμοί ανά τον κόσμο, όπως έχουν διαμορφωθεί  μέχρι τα μέσα του αιώνα, μπορούν αν αντέξουν  άνοδο 15 έως 30 εκατοστών (6 έως 12 ίντσες) της στάθμης της θάλασσας δήλωσε ο συν-συγγραφέας της έκθεσης Μπομπ Κοπ από το Πανεπιστήμιο Rutgers. 
• Σχεδόν όλη η θέρμανση που προέκυψε  στη Γη μπορεί να αποδοθεί  στις εκπομπές αερίων που παγιδεύουν τη θερμότητα, όπως το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο. Οι φυσικές δυνάμεις ή η απλή τυχαιότητα μπορούν να εξηγήσουν το πολύ, ένα ή τα δύο δέκατα του βαθμού θέρμανσης.

Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για περισσότερες από τρεις δεκαετίες, αλλά ο κόσμος δεν τον άκουσε, δήλωσε η Εκτελεστική Διευθύντρια του Οργανισμού Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών Inger Andersen.

Τα 5 σενάρια διάσωσης

Η έκθεση περιέγραψε πέντε διαφορετικά μελλοντικά σενάρια με βάση το πόσο ο κόσμος μειώνει τις εκπομπές άνθρακα. Αφορά ένα μέλλον:

1. με απίστευτα μεγάλες και γρήγορες περικοπές ρύπανσης
2. με έντονες περικοπές ρύπανσης αλλά όχι τόσο μαζική
3. με μέτριες περικοπές εκπομπών
4. Με την συνέχιση ως έχουν  των σχεδίων  για μικρές μειώσεις της ρύπανσης και τέλος 
5. για ένα πιθανό μέλλον με συνεχή αύξηση της ρύπανσης από άνθρακα.

Σε πέντε προηγούμενες αναφορές, ο κόσμος βρισκόταν στο… τελευταίο πιο καυτό μονοπάτι, συνοδευόμενο συχνά με το συμπέρασμα: «ως συνήθως». Αλλά αυτή τη φορά, ο κόσμος βρίσκεται κάπου ανάμεσα στο μέτριο μονοπάτι και το σενάριο μικρής μείωσης της ρύπανσης λόγω της προόδου για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, δήλωσε  μια από τις/τους συντάκτες της έκθεσης Claudia Tebaldi, επιστήμονας στο North Pacific National Lab των ΗΠΑ.

• ΙNFO: 5 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη νέα έκθεση του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή

Η διορισμένη από τον ΟΗΕ Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή δημοσίευσε νέα έκθεση τη Δευτέρα που συνοψίζει τις τελευταίες έγκυρες επιστημονικές πληροφορίες σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ακολουθούν πέντε σημαντικές επιλογές.

• Ανθρώπινος παράγοντας   

Η έκθεση αναφέρει ότι σχεδόν όλη η θέρμανση που συνέβη από την προβιομηχανική εποχή προκλήθηκε από την απελευθέρωση αερίων που παγιδεύουν θερμότητα, όπως διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο. Πολλά από αυτά είναι το αποτέλεσμα των ανθρώπων που καίνε ορυκτά καύσιμα – άνθρακα, πετρέλαιο, ξύλο και φυσικό αέριο.

Οι επιστήμονες λένε ότι μόνο ένα κλάσμα της αύξησης της θερμοκρασίας που καταγράφηκε από τον 19ο αιώνα μπορεί να προέρχεται από φυσικές δυνάμεις.

• Στόχοι του Παρισιού 

Σχεδόν όλες οι χώρες έχουν υπογράψει τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα του 2015 που στοχεύει στον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 2 βαθμούς Κελσίου (3,6 Φαρενάιτ) – και ιδανικά όχι περισσότερο από 1,5 βαθμούς Κελσίου (2,7 βαθμούς Φαρενάιτ) – έως το έτος 2100, σε σύγκριση με τα τέλη του 19ου αιώνα.

Οι  συντάκτες της έκθεσης εξέτασαν πέντε σενάρια και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όλοι θα δουν τον κόσμο να ξεπερνά το όριο των 1,5 μοιρών τη δεκαετία του 2030-νωρίτερα από ό, τι στις προηγούμενες προβλέψεις. Τρία από αυτά τα σενάρια θα αυξήσουν επίσης τη θερμοκρασία κατά 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον προβιομηχανικό μέσο όρο.

• Ολέθριες συνέπειες

Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η τήξη των πάγων και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας ήδη επιταχύνονται. Τα άγρια ​​καιρικά φαινόμενα – από καταιγίδες έως κύματα καύσωνα – αναμένεται επίσης να επιδεινωθούν και να γίνουν πιο συχνά.

Επειδή η περαιτέρω θέρμανση «κλειδώνεται» λόγω των αερίων του θερμοκηπίου που έχουν ήδη απελευθερωθεί από τους ανθρώπους στην ατμόσφαιρα. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν μειωθούν δραστικά οι εκπομπές, ορισμένες αλλαγές θα είναι «μη αναστρέψιμες» για αιώνες, αναφέρει η έκθεση.

• Η Ελπίδα

Ενώ πολλές από τις προβλέψεις της έκθεσης δημιουργούν μια ζοφερή εικόνα για τον αντίκτυπο των ανθρώπων στον πλανήτη και τις συνέπειες που θα έχουν στο μέλλον, η IPCC διαπίστωσε επίσης ότι τα λεγόμενα σημεία ανατροπής, όπως η καταστροφική κατάρρευση του πάγου και η απότομη επιβράδυνση των ωκεάνιων ρευμάτων, είναι «χαμηλής πιθανότητας», αν και δεν πρέπει να αποκλειστούν.

• Η IPCC

Η επιτροπή αποτελείται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες που προτάθηκαν από κυβερνήσεις και οργανισμούς για την παροχή της καλύτερης δυνατής επιστημονικής συναίνεσης για την κλιματική αλλαγή.

Πολλοί επιστήμονες παρέχουν τακτικές εκθέσεις για μια σειρά από πτυχές της υπερθέρμανσης του πλανήτη που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις, όταν συζητούν ποιες χώρες μπορούν να συμβάλουν στον περιορισμό των εκπομ«Πουθενά να τρέξεις, πουθενά να κρυφτείς»πών αερίων του θερμοκηπίου και να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Διαβάστε περισσότερα στο apnews.com.