Μπορεί να ανιχνεύθηκε το πρώτο ραδιοσήμα από κοντινό εξωπλανήτη

Επιμέλεια: Μαίρη Αλιβιζάτου

Την εκπομπή συγκεκριμένου ραδιοσήματος, εξετάζουν τώρα οι αστρονόμοι στο πλαίσιο της πιο εντατικής έρευνας για ευφυή ζωή στο σύμπαν που έγινε ποτέ. Ενώ, φαίνεται να προέρχεται από την κατεύθυνση του Proxima Centauri, που είναι το κοντινότερο αστέρι στον Ήλιο.

Η ισχνή δέσμη ραδιοκυμάτων έγινε αντιληπτή κατά τη διάρκεια 30 ωρών παρατήρησης από το τηλεσκόπιο Parkes της Αυστραλίας τον Απρίλιο και το Μάιο του προηγούμενο έτους. Η ανάλυση τους, υπήρξε αντικείμενο έρευνας για κάποιο διάστημα, ωστόσο οι επιστήμονες θα πρέπει να αποδείξουν την ύπαρξη ενός εξωγήινου ίχνους, όπως επίγειος εξοπλισμός ή κάποιος τεχνητός δορυφόρος.

Και να διευκρινιστεί ότι είναι σύνηθες για τους αστρονόμους να εντοπίζουν ανεξήγητα σήματα ραδιοκυμάτων μέσω του προγράμματος Breakthrough Listen, κόστους 100 εκατ. δολαρίων, είτε από το τηλεσκόπιο Parkes στην Αυστραλία, είτε από το Green Bank Observatory στη Δυτική Βιρτζίνια των ΗΠΑ. Αλλά με εξαίρεση την εν λόγω καταγραφή, κάθε καταγραφή αποδόθηκε σε ανθρώπινη παρέμβαση ή φυσικές πηγές.

Τι το ιδιαίτερο είχε το συγκεκριμένο “σήμα”;

Το συγκεκριμένο σήμα, είναι πιθανόν να έχει μια απλή εξήγηση, αλλά η κατεύθυνση της ισχνής δέσμης, περί των 980MHz, καθώς και μια εμφανή αλλαγή στη συχνότητά του, που συμπίπτει θεωρητικά με την κίνηση ενός εξωπλανήτη, έκαναν τη συγκεκριμένη καταγραφή να διαφέρει από όλες τις άλλες.

Προέρχεται λοιπόν από κάποιον εξωπλανήτη και η απόδειξη είναι ότι ταυτίζεται με τις αλλαγές κατά την κίνησή του;

Οι επιστήμονες τώρα ετοιμάζουν σύμφωνα με την The Guardian, μία έκθεση, υπό την ονομασία BLC1, για το Breakthrough Listen, προκειμένου να διερευνήσουν περαιτέρω την ύπαρξη αποδείξεων για ζωή στο διάστημα, πέρα από τη δική μας.

Η δέσμη ραδιοκυμάτων που φαίνεται να προήλθε από την κατεύθυνση του κοντινού Proxima Centauri, ενός κόκκινου νάνου σε απόσταση μόλις 4,2465 ετών φωτός από τη Γη, δεν εντοπίστηκε ξανά μετά την αρχική καταγραφή. Η συγκεκριμένη προέλευση αποτελεί τη σοβαρότερη υποψηφιότητα του σήματος “WOW” όπως το χαρακτηρίζουν οι ερευνητές λόγω της έκπληξης που τους προκάλεσε.

Το πρόγραμμα Breakthrough Listen ξεκίνησε το 2015 από τον Yuri Milner, έναν ερευνητή επιστήμης και τεχνολογίας από τη Silicon Valley, με μια πολύ συγκεκριμένη αποστολή. Να παρακολουθεί τα εκατομμύρια κοντινά στη Γη αστέρια, με την ελπίδα να εντοπίσει τυχαίες ή επιτηδευμένες εξωγήινες αναμεταδόσεις.

S. Hawking: “Είναι σημαντικό για εμάς να μάθουμε εάν είμαστε μόνοι στο σκοτάδι”

Η προσπάθεια 10 ετών, είχε ανακοινωθεί από τη Royal Society του Λονδίνου, όταν ο εκλιπών Stephen Hawking την είχε χαρακτηρίσει ως “κρίσιμης σημασίας”.

Μάλιστα, είχε μιλήσει κατά την εν λόγω εκδήλωση λέγοντας “Η ανθρωπότητα έχει τη βαθιά ανάγκη να εξερευνήσει, να μάθει, να γνωρίσει. Επίσης τυχαίνει να είμαστε κοινωνικά όντα. Είναι σημαντικό για εμάς να μάθουμε εάν είμαστε μόνοι στο σκοτάδι”.

Η πρόκληση για τους επιστήμονες του Breakthrough Listen και όσων άλλων έχουν αφοσιωθεί στην αποστολή εξεύρεσης ευφυούς ζωής στο σύμπαν, είναι να εντοπίσουν πιθανές “τεχνο-υπογραφές” ανάμεσα στην αδιάκοπη “φλυαρία” ραδιοκυμάτων από Γήινο εξοπλισμό, φυσικά κοσμικά φαινόμενα και υλικό σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Και δεν είναι εύκολη αποστολή.

Το “συμβάν” του 1997

Το 1997 η αμερικανή κυνηγός εξωγήινων Jill Tarter, από την οποία εμπνεύστηκε και η πλασματική κινηματογραφική ηρωίδα Ellie Arroway στην ταινία Contact (Επαφή), είχε εντοπίσει ένα πιθανό σήμα, που αργότερα αποδείχτηκε ότι προέρχοταν από κεραία στο σκάφος του Soho, που αποτελούσε μέρος κοινού προγράμματος της NASA και της ESA.

Τι ξέρουμε για το “οικοσύστημα” του Proxima Centauri

Παρόλο που είναι αρκετά αχνό, για να γίνει ορατό με γυμνό μάτι, το ηλιακό σύστημα του Proxima Centauri μπήκε στο “μάτι” των αστρονόμων.

Τουλάχιστον 2 πλανήτες είναι γνωστό ότι περιστρέφονται γύρω του. Ο ένας αφορά ένα γίγαντα αερίων και ο άλλος εκτιμάται βραχώδης και με 17% περισσότερη μάζα από αυτή της Γης, γνωστό ως Proxima B.

O Proxima B, περιστρέφεται γύρω από το αστέρι του σε 11 ημέρες και βρίσκεται στην αποκαλούμενη “κατοικήσιμη ζώνη“, εντός του εύρους δηλαδή όπου οι συνθήκες θερμοκρασίας επιτρέπουν σε τυχόν νερό να ρέει, είτε να λιμνάζει.

Φυσικά δεν εξυπακούεται ότι υπάρχει νερό στον Proxima B. Παρά την ευνοϊκή τοποθεσία του, ο συγκεκριμένος εξωπλανήτης μπορεί να είναι εχθρικός για την ανάπτυξη ζωής.

Το 2017, επιστήμονες της NASA χρησιμοποίησαν υπολογιστικά μοντέλα για να διερευνήσουν εάν ο Proxima B έχει ατμόσφαιρα παρόμοια με της Γης. Και εύκολα μπορούσε να αποδειχθεί πως μάλλον όχι, εφόσον ο εν λόγω πλανήτης, δέχεται υπερβολικά ποσοστά ραδιενέργειας και ηλιακές λάμψεις από το μητρικό του αστέρι. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο πλανήτης ηλικίας 4 δισεκ. ετών θα μπορούσε να έχει χάσει την ατμόσφαιρά του σε μόλις 100 εκατ. χρόνια.

Ποιο το συμπέρασμα του Breakthrough Listen;

“Η ομάδα του Breakthrough Listen ανίχνευσε αρκετά ασυνήθιστα σήματα και τα διερευνά προσεκτικά. Αυτά τα σήματα είναι πιθανότατα παρεμβολές που δε μπορούμε ακόμα να εξηγήσουμε πλήρως. Περαιτέρω ανάλυση διεξάγεται αυτή τη στιγμή” δήλωσε σχετικά ο πρώην διευθυντής του Ames Research Center της NASA στην Καλιφόρνια, Pete Worden και ο εκτελεστικός διευθυντής του Breakthrough Initiatives.

Οι υπόλοιποι είναι αρκετά επιφυλακτικοί. “Οι πιθανότητες να είναι τεχνικό σήμα από τον Proxima Centauri φαίνονται συγκλονιστικές” ανέφερε ο Lewis Dartnell, αστροβιολόγος και καθηγητής επιστήμης των επικοινωνιών του University of Westminster. “Ψάχναμε για εξωγήινη ζωή για τόσο καιρό και η ιδέα ότι αυτή βρίσκεται στο κατώφλι της πόρτας μας, στο ακριβώς διπλανό αστρικό σύστημα, συσσωρεύει πιθανότητες πάνω στις πιθανότητες.”, προσέθεσε.

“Σε περίπτωση που βρεθεί εξωγήινη ζωή εκεί, αυτό θα σημαίνει ότι θα εντοπίζεται εκτεταμένα και ανά τον γαλαξία. Οι πιθανότητες οι 2 μόνο πολιτισμοί σε ολόκληρο το γαλαξία να είναι γείτονες, ανάμεσα σε 400 δισεκατομμύρια αστέρια, οπωσδήποτε τεντώνει τα όρια του ορθολογισμού”

Ο Proxima B είναι “φεγγάρι” του Ήλιου του

Δεν είναι όμως μόνο τα στατιστικά που δείχνουν άσχημα. Ο Proxima B, βρίσκεται τόσο κοντά στο μητρικό του άστρο που είναι παλιρροιακά κλειδωμένος γύρω του, όπως ακριβώς είναι η Σελήνη στη Γη. Η μία πλευρά είναι αιώνια ημέρα και στην άλλη επικρατεί ατέλειωτο σκοτάδι.

“Είναι δύσκολο να φανταστούμε πως γίνεται να υπάρχει εκεί – σε αυτές τις συνθήκες – ένα σταθερό κλιματικό σύστημα και όλα όσα χρειάζεται να αντλήσει κανείς από βακτήρια, τα οποία είναι ανθεκτικά… αλλά και πως υπάρχουν μέχρι και ευφυής μορφές ζωής και ζώα, τα οποία όμως δε φημίζονται για την ανθεκτικότητά τους σε τέτοιες συνθήκες” προσέθεσε ο Darnell και κατέληξε “Αλλά θα χαρώ να αποδειχθώ λάθος”.

Με πληροφορίες από theguardian.com