Η σωματική επαφή μεταξύ των ανθρώπων περνάει κρίση;

Επιμέλεια: Αγάπη Μυργιώτη

Τώρα περισσότερο από ποτέ λόγω της πανδημίας του κορονοϊού έρχεται στο προσκήνιο το ζήτημα της ανθρώπινης σωματικής επαφής. Η πανδημία επιβάλει την διατήρηση αποστάσεων και απαγορεύει την σωματική επαφή με τους γύρω μας. Ένα άγγιγμα, μια χειραψία, μια αγκαλιά δεν συντροφεύονται πλέον από τον αυθορμητισμό και τον ενθουσιασμό της στιγμής.

Σε κάθε αλληλεπίδραση που έχουμε έξω από το σπίτι μας είμαστε υποχρεωμένοι να διατηρούμε αποστάσεις. Σε μερικές περιπτώσεις υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να έρθουν σε επαφή ούτε με τα άτομα του στενού οικογενειακού τους πυρήνα, όταν ένα μέλος της οικογένειας ενδέχεται να κινδυνεύει από αυτή.

Για πολύ κόσμο η πανδημία έχει φέρει επί τάπητος το ζήτημα της σημασία της σωματικής επαφής στη ζωή μας. Η απουσία της μας έκανε να καταλάβουμε της αξία της.

Βρισκόμαστε σε μια περίοδο κρίσης της ανθρώπινης σωματικής επαφής;

Είναι λοιπόν δυνατόν, να βρισκόμαστε στη μέση όχι μόνο μιας κρίσης υγείας, αλλά και μιας κρίσης αφής; Υπάρχουν άνθρωποι που έχασαν την επαφή που επιζητούσαν και πριν την παρουσία του κορονοϊού; Προσφέρει η κοινωνία αρκετές ευκαιρίες για επαφή;

Αυτά είναι μερικά ερωτήματα που προσπάθησε να απαντηθεί μέσω του τεστ αφής σε μια συνεργασία μεταξύ του “BBC Radio 4” και της συλλογής Wellcome.

Μια ομάδα ψυχολόγων με επικεφαλής τον Michael Banissy στο Πανεπιστήμιο Goldsmiths του Λονδίνου δημιούργησε μια διαδικτυακή μελέτη που ξεκίνησε στα τέλη του Ιανουαρίου του 2020. Η μελέτη περιλάμβανε ερωτήσεις σχετικά με τα σημεία στο σώμα τους που επιθυμούσαν οι άνθρωποι να αγγίζονται από φίλους ή ξένους και για το αν θα ήταν προετοιμασμένοι να χρησιμοποιήσουν μια συσκευή που θα τους επιτρέπει την χειραψία από απόσταση. Δύο μήνες αργότερα, σχεδόν 40.000 άτομα από 112 διαφορετικές χώρες συμμετείχαν στη μελέτη.

Τι διαπιστώθηκε με το τεστ αφής

Με το τεστ αφής διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι είναι διχασμένοι για το αν η προσωπική επαφή στη ζωή τους είναι αρκετή, καθώς και για το αν η σημερινή κοινωνία δίνει αρκετές ευκαιρίες να αγγίξουμε ο ένας τον άλλον.

Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες σε αυτήν τη μελέτη συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο στις αρχές του 2020 πριν από τη διάδοση του lockdown και πριν η κοινωνική απόσταση γίνει κανόνας. Πάνω από τα μισά άτομα δήλωσαν ότι είχαν πολύ μικρή σωματική επαφή στη ζωή τους και το 42% είπε ότι είχε περίπου το σωστό ποσοστό επαφής. Το 43% των ανθρώπων πίστευαν ότι η κοινωνία δεν τους δίνει αρκετές ευκαιρίες για επαφή, ενώ το 26% είπε ότι η κοινωνία τους παρέχει αρκετές ευκαιρίες για επαφή. Επιπλέον, ενώ σχεδόν τα τρία τέταρτα των ανθρώπων δήλωσαν ότι τους αρέσει η διαπροσωπική αφή, το 27% δεν το κάνει.

Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που επιθυμούν περισσότερο την σωματική επαφή και το άγγιγμα και πιστεύουν ότι η σύγχρονη ζωή μας εμποδίζει κάπως να πάρουμε αυτό που χρειαζόμαστε. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν συμφωνούν όλοι.

Η ομάδα εξέτασε την ηλικία και το φύλο μαζί με μια σειρά από άλλους παράγοντες για να προσπαθήσουν να βρουν αυτό που χωρίζει εκείνους που τους αρέσει η αφή από εκείνους που δεν τους αρέσει. Αναδύονται δύο βασικοί παράγοντες.

Πρώτος Παράγοντας: Η προσωπικότητα

Οι εξωστρεφείς άνθρωποι αισθάνονται πιο θετικοί για τη διαπροσωπική αφή από ότι οι εσωστρεφείς.

Δεύτερος Παράγοντας: Πόσο εύκολα οι άνθρωποι συνάπτουν σχέσεις με άλλους ενήλικες

Οι άνθρωποι που θέλουν να αισθάνονται πολύ ανεξάρτητοι στις σχέσεις τους ή που δυσκολεύονται να πλησιάζουν συναισθηματικά τους άλλους τείνουν να μην τους αρέσει τόσο η σωματική επαφή. Ωστόσο, οι άνθρωποι που αισθάνονται ανήσυχοι και ανασφαλής για την αξία της σχέσης τους τείνουν να αγγίζουν περισσότερο.

Από εκείνους που λαχταρούν περισσότερο το άγγιγμα και πιστεύουν ότι ο σημερινός κόσμος δεν παρέχει αρκετές ευκαιρίες για αυτό, ο πιο κοινός λόγος που έδωσαν ήταν το ζήτημα της συγκατάθεσης. Μετά την εμφάνιση της πανδημίας του κορονοϊού μερικοί άνθρωποι είναι πιο προσεκτικοί σχετικά με τη φυσική επαφή με τους άλλους και επιθυμούν να υπάρχει η συγκατάθεση τους για το αν επιθυμούν το άγγιγμα.

Το τεστ αφής δίνει επίσης κάποια ένδειξη για το πόσο ισχυρή μπορεί να είναι η σωματική επαφή. Τα άτομα με θετική στάση απέναντι στην αφή είχαν υψηλότερα επίπεδα ευεξίας και είπαν ότι ένιωθαν λιγότερη μοναξιά από εκείνους που δεν τους αρέσει η αφή.

Επιπρόσθετες μελέτες

Αυτά τα αποτελέσματα ελήφθησαν πριν ξεκινήσει το lockdown στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Η τελευταία εβδομάδα της μελέτης, ωστόσο, συμπίπτει με την έναρξη του lockdown στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε ορισμένες άλλες χώρες. Ωστόσο, για να ανακαλύψουμε πως το lockdown επηρέασε τους ανθρώπους στην σχέση τους με την σωματική επαφής με τους άλλους μπορούμε να εξετάσουμε δύο άλλες μελέτες.

Στις ΗΠΑ, η Tiffany Field, ψυχολόγος στη Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι, πραγματοποίησε μια διαδικτυακή μελέτη τον Απρίλιο, όπου διαπίστωσε ότι μέχρι το τέλος του μήνα το 68% των ανθρώπων δήλωσαν ότι βίωναν χαμηλά έως υψηλά επίπεδα στέρησης σωματικής επαφής.

Επιπλέον, τα προκαταρκτικά αποτελέσματα μιας διεθνούς μελέτης που πραγματοποιήθηκε σε πέντε χώρες τον Απρίλιο από την Merle Fairhurst, καθηγήτρια βιολογικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Bundeswehr στο Μόναχο της Γερμανίας, έδειξαν ότι τον Απρίλιο, στο 61% των ανθρώπων έλειπε το άγγιγμα ενός ξένου και στο 35% έλειπε να αγγίξουν μέλη της οικογένειας.

Πηγή: bbc.com