Aρχαία εργαλεία δείχνουν πώς οι άνθρωποι προσαρμόστηκαν στα τροπικά δάση

Επιμέλεια: Αγάπη Μυργιώτη

Αρχαία εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για να επιβιώσουν στα τροπικά δάση βρέθηκαν σε μια σπηλιά στη Σρι Λάνκα, έξω από την Αφρική.

Σε μια σπηλιά που καλύπτεται από τη ζούγκλα στη νοτιοδυτική Σρι Λάνκα, οι αρχαιολόγοι εντόπισαν μια αξιοσημείωτη συλλογή αρχαίων αντικειμένων, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων. Τα εργαλεία αυτά θεωρούνται ότι είναι από τα παλαιότερα εργαλεία επιβίωσης που χρησιμοποιούνταν σε τροπικά δάση.

Τα αντικείμενα ηλικίας από 48.000 έως 4.000 ετών περιλαμβάνουν 130 βέλη από κόκαλο καθώς και 29 εργαλεία από κόκαλο για την κατασκευή τσαντών ή ρούχων και μια χούφτα διακοσμητικών χαντρών.

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα αντικείμενα κατά την διάρκεια που έσκαβαν το σπήλαιο και πιστεύουν ότι αντιστοιχούν σε τέσσερις ξεχωριστές φάσεις της ανθρώπινης κατοικίας. Επιπλέον, τριάντα αντικείμενα έχουν επίσης χρονολογηθεί χρησιμοποιώντας τεχνολογία ραδιοανθρακικού, επιτρέποντας στους ερευνητές να δημιουργήσουν ένα χρονοδιάγραμμα και να δουν πώς τα εργαλεία εξελίχθηκαν στη διάρκεια των αιώνων.

«Τα περισσότερα από αυτά τα εργαλεία κατασκευάστηκαν από οστά μαϊμούς ενώ φαίνεται ότι οι κεφαλές των βελών έχουν διαμορφωθεί προσεκτικά», λέει η αρχαιολόγος Michelle Langley του Πανεπιστημίου Griffith στην Αυστραλία, η οποία ηγείται της νέας έρευνας που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances.

Μετακίνηση σε νέο περιβάλλον

Οι περισσότεροι άνθρωποι υπολογίζεται ότι είχε μεταναστεύσει από την Αφρική πριν από περίπου 60.000 χρόνια, ωστόσο μικρότερες ομάδες φαίνεται να άρχισαν να φεύγουν πριν από 200.000 έως 100.000 χρόνια και να επεκτείνονται σε σημαντικά τμήματα του πλανήτη. Πριν από 85.000 χρόνια, οι σύγχρονοι άνθρωποι είχαν φτάσει στην Αραβική Χερσόνησο. Περίπου 15.000 χρόνια αργότερα, βρίσκονταν στη Νοτιοανατολική Ασία και πριν από 65.000 χρόνια, είχαν φτάσει στην Αυστραλία.

Στην πορεία, ο Homo sapiens αντιμετώπισαν και προσαρμόστηκαν σε πολλά απαιτητικά περιβάλλοντα, από το ψυχρό κρύο της Σιβηρικής Αρκτικής έως τα μεγάλα υψόμετρα του Θιβετιανού Οροπέδιου. Όταν οι άνθρωποι μετανάστευσαν στη Νότια Ασία, αντιμετώπισαν έναν ακόμη εκφοβιστικό νέο βιότοπο: το τροπικό δάσος, όπου η πυκνή βλάστηση, η φευγαλέα λεία, τα επίμονα έντομα και τα καλά καμουφλαρισμένα αρπακτικά το καθιστούσαν δύσκολο ως προς την επιβίωση.

Οι άνθρωποι πιθανώς έφτασαν στις ακτές της Νότιας Ασίας και στη Σρι Λάνκα πριν από περίπου 48.000 χρόνια, ωστόσο δεν έζησαν αμέσως στα τροπικά δάση.

«Οι πρώτοι άνθρωποι που έφτασαν στο νησί πιθανότατα ζούσαν κατά μήκος της ακτής. Όμως όσο αυξανόταν ο πληθυσμός, μερικοί από τους απογόνους τους πιθανόν να μετακομίσανε στο τροπικό δάσος», λέει ο αρχαιολόγος Oshan Wedage του Πανεπιστημίου Sri Jayewardenepura στη Σρι Λάνκα, ο οποίος έχει οδηγήσει μια σειρά από ανασκαφές μέσα και γύρω από το σπήλαιο Fa-Hien Lena.

Προσαρμογή σε νέο περιβάλλον

Το νέο περιβάλλον απαιτούσε καινοτομίες για την επιβίωση των ανθρώπων σε αυτό. Έτσι, κατασκεύασαν τόξα και βέλη, εργαλεία που μπορούσαν να είναι αρκετά γρήγορα ώστε να πιάσουν πιθήκους και σκίουρος. Επιπλέον, κατασκεύασαν εργαλεία που τους βοηθούσαν να σύρουν το νήμα κατά την κατασκευή ή τη στερέωση ενός διχτυού. Εργαλεία για την επεξεργασία δέρματος και φυτικών ινών πιθανόν για να φτιάξουν κάποια ρούχα ή τσάντες.

«Οι άνθρωποι στο τροπικό δάσος δεν χρειάζονταν πολλά ρούχα για να παραμείνουν ζεστοί, αλλά ίσως ήταν χρήσιμα για να προστατεύσουν το δέρμα τους από τραυματισμούς από έντομα ή φυτά», λέει ο Wedage.

Πολιτιστικά αντικείμενα όπως ρούχα και χάντρες μπορεί να έχουν βοηθήσει τους ανθρώπους να δημιουργήσουν κοινωνικές ομάδες, επιτρέποντάς τους να είναι επιτυχημένοι σε σχεδόν κάθε περιβάλλον που αντιμετώπισαν. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν για την επιβίωση κληροδοτήθηκαν στις επόμενες γενιές και βελτιώθηκαν.

Πηγή: nationalgeographic.com