Οι εθνικές πιστώσεις, στο πλαίσιο του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης και του επενδυτικού σχεδίου της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, θα είναι ανάλογες με το μέγεθος της πρόκλησης στις πλέον εκτεθειμένες σε προκλήσεις περιοχές όσον αφορά τη μετάβαση. Επίσης θα γίνουν σε συνάρτηση με το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης κάθε κράτους μέλους, απηχώντας τη διαφορετική ικανότητα αντιμετώπισης των προκλήσεων που θέτει η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
Ερώτηση από Ευρωβουλευτές
Αυτή ήταν συνοπτικά η απάντηση που έδωσε η Κομισιόν σε ερώτηση που κατέθεσαν, με πρωτοβουλία του Πέτρου Κόκκαλη, οι Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρης Παπαδημούλης, Κώστας Αρβανίτης, Αλέξης Γεωργούλης, Στέλιος Κούλογλου και Έλενα Κουντουρά, σχετικά με τα κριτήρια με τα οποία θα γίνει η κατανομή της χρηματοδότησης στις 41 ανθρακικές περιφέρειες της Ευρώπης από το Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης.
Συγκεκριμένα οι Ευρωβουλευτές έθεσαν τα εξής ερωτήματα:
- Με ποια κριτήρια θα γίνει η κατανομή της χρηματοδότησης στις 41 ανθρακικές περιφέρειες και με ποιο χρονικό ορίζοντα στο νέο ΠΔΠ, καθώς τα κράτη μέλη έχουν ανακοινώσει διαφορετικό χρονοδιάγραμμα απεξάρτησης από τον άνθρακα;
- Το Ταμείο θα δεσμεύεται στις επιλογές χρηματοδότησης από τον στόχο του 1,5°C;
- Σε ποιο χρονικό ορίζοντα και με ποια εργαλεία χρηματοδότησης και τεχνικής βοήθειας σκοπεύει να συνεργαστεί με τις περιφέρειες και τα κράτη μέλη, ώστε να εξασφαλιστεί η μέγιστη συμμετοχή εμπλεκομένων φορέων, κατοίκων και εργαζομένων στην κατάρτιση τοπικών σχεδίων μετάβασης;
Διευκρινίσεις
Όπως διευκρινίζει η Επιτροπή, στόχος του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης είναι η κινητοποίηση επενδύσεων ύψους τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ την περίοδο 2021-2027 για τις περιοχές με υψηλή απασχόληση στην παραγωγή άνθρακα, λιγνίτη, πετρελαιούχου σχιστόλιθου και τύρφης, καθώς και εκείνες που διαθέτουν βιομηχανίες με υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Όλα τα κράτη μέλη είναι επιλέξιμα.
Οι πυλώνες
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης θα έχει τρεις πυλώνες: το νέο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το οποίο θα παρέχει επιχορηγήσεις για την προώθηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, το ειδικό καθεστώς στο πλαίσιο του InvestEU για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και τη νέα δανειακή διευκόλυνση του δημόσιου τομέα την οποία θα διαχειρίζονται από κοινού η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Ευθύνη των κρατών μελών
Τα κράτη μέλη θα καταρτίσουν τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης για τον προσδιορισμό των εδαφών που θα λάβουν στήριξη. Τα σχέδια θα περιγράφουν συνοπτικά τη δέσμευση όσον αφορά τη διαδικασία μετάβασης, σύμφωνα με τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και τον στόχο της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Τα σχέδια θα καταρτίζονται από τις εθνικές αρχές, σε στενή συνεργασία με τους εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς εταίρους, και θα πρέπει να εγκρίνονται από την Επιτροπή. Θα παρέχουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα πραγματοποιηθούν οι επενδύσεις που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από τους τρεις πυλώνες του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης.
Τεχνική υποστήριξη από Κομισιόν
Η Επιτροπή θα προσφέρει τεχνική και συμβουλευτική στήριξη για την κατάρτιση των εδαφικών σχεδίων δίκαιης μετάβασης. Η Επιτροπή θα στηρίξει επίσης τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες μέσω μιας πλατφόρμας δίκαιης μετάβασης η οποία θα εγκαινιαστεί το 2020. Η Επιτροπή συμμετέχει πλήρως στη δημιουργία ενός βιώσιμου διαύλου έργων και διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα σε όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες.
με Αριθμό Μητρώου 12691
