ΕΛΛΕΤ: Σχέδιο για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη της Σαντορίνης

Την πρότασή της για τη φέρουσα ικανότητα της Σαντορίνης θα παρουσιάσει στον πρωθυπουργό η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), ενόψει της επίσκεψής του στο νησί το Σάββατο 13 Ιουνίου 2020.

Η φέρουσα ικανότητα

Ήδη από το 2013, η Ελληνική Εταιρεία με στόχο την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης του ελληνικού και κυρίως του νησιωτικού χώρου ερευνά τη δυνατότητα προσδιορισμού της φέρουσας ικανότητας νησιωτικών χώρων.

Η οργάνωση έχει ήδη εκπονήσει αντίστοιχες μελέτες για την Σίφνο και την Αμοργό, διερευνώντας το μέγιστο ανεκτό όριο επιβαρύνσεων / φορτίσεων που μπορούν να δεχθούν οι περιοχές αυτές, πέραν των οποίων παύει να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στο περιβάλλον, στην οικονομία και στην κοινωνία της με αποτέλεσμα να ασκούνται αρνητικές πιέσεις στους μονίμους κατοίκους και επισκέπτες.

Η μελέτη

Οι αυξανόμενες πιέσεις που δέχεται το φυσικό περιβάλλον του νησιού τα τελευταία χρόνια λόγω της αδυναμίας διαχείρισης της όλο και αυξανόμενης τουριστικής ανάπτυξης, η έλλειψη συστηματικής καταγραφής στοιχείων σε κρίσιμες παραμέτρους (όπως π.χ. ο μόνιμος πληθυσμός, η δόμηση, τα δίκτυα, ο πρωτογενής τομέας, κλπ.) και η έλλειψη σε κρίσιμες υποδομές, ώθησαν την ΕΛΛΕΤ να προχωρήσει στη μελέτη προσδιορισμού της Φέρουσας Ικανότητας του νησιού με την καταγραφή οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών στοιχείων.

Ομάδα μελετητών σε στενή συνεργασία με τη Δημοτική Αρχή και ειδικά με το Δήμαρχο Σαντορίνης Αντώνη Σιγάλα, ενεργεί δυναμικά για μια επιστημονικά ορθή καταγραφή στοιχείων, η οποία θα βοηθήσει στην παρουσίαση της πραγματικής κατάστασης των προβλημάτων αλλά και ευκαιριών που παρουσιάζονται συνολικά στη Σαντορίνη με σκοπό τη βιώσιμη διαχείριση του «προορισμού Σαντορίνη».

Οι στόχοι

Η μελέτη προβλέπεται να ολοκληρωθεί τον ερχόμενο Οκτώβριο έπειτα από εκτεταμένη διαβούλευση με την Δημοτική Αρχή, τους τοπικούς φορείς και τους επιχειρηματίες του νησιού. Οι προτάσεις της μελέτης θα κινηθούν στην κατεύθυνση:

• Ένταξης τμήματος της Θήρας και της Θηρασιάς στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
• Αναβάθμισης των υποδομών, με ιδιαίτερη έμφαση στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της Σαντορίνης.
• Προστασίας και ανάδειξης τοπικών προϊόντων (αμπελώνες, φάβα, ντοματάκι)
• Περιορισμού της εκτός σχεδίου δόμησης και αυστηρού ελέγχου / αποτροπής της αυθαίρετης δόμησης.
• Προστασίας των μοναδικής ομορφιάς περιοχών του νησιού.
• Προστασίας των ιδιαίτερων πολιτιστικών χαρακτηριστικών του νησιού.
• Αξιοποίησης της Γεωθερμίας ως πηγής κάλυψης των ενεργειακών αναγκών του νησιού.
• Επιλογής της Σαντορίνης ως πιλοτικής περιοχής προώθησης της ηλεκτροκίνησης.
• Διαχείρισης επισκεπτών και κρουαζιέρας κατά την περίοδο αιχμής.
• Δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης φορέων και πολιτών.

Στόχος της προσπάθειας αυτής είναι η προώθηση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, αξιοποιώντας τα μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι νησιωτικοί προορισμοί μας, με σεβασμό όμως στην τοπική κοινωνία, στο φυσικό τους περιβάλλον και στην ιδιαίτερα ευαίσθητη πολιτιστική τους κληρονομιά.

Η μεθοδολογία

Η μεθοδολογική προσέγγιση της μελέτης προσδιορισμού της φέρουσας ικανότητας περιλαμβάνει τα εξής στάδια:

1. Κρίσιμες παράμετροι-καταγραφή αξιόπιστων στοιχείων όπως:

• του μόνιμου πληθυσμού του νησιού,
• της υφιστάμενης δόμησης (η οποία επιτυγχάνεται μέσα από επεξεργασία δορυφορικών εικόνων),
• της κατανάλωσης ενέργειας και νερού,
• της παραγωγής αποβλήτων,
• του κυκλοφοριακού φόρτου,
• των αφίξεων – διανυκτερεύσεων,
• των τουριστικών καταλυμάτων (και των Airbnb),
• του πρωτογενή τομέα (σε κρίσιμα αγροτικά προϊόντα όπως είναι το ντοματάκι της Σαντορίνης, η φάβα, κλπ),
• της εργασίας – απασχόλησης στο τουρισμό.

2. Μέτρηση δεικτών, για κάθε έναν από τις κρίσιμες παραμέτρους, που ανήκουν στο Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (WTO) και στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Δεικτών Τουρισμού για βιώσιμη διαχείριση προορισμού (ΕΤΙS).

3. Διαβούλευση με Δημοτική Αρχή, τοπικούς φορείς και επιχειρηματίες για την αξιολόγηση των παραγόμενων αποτελεσμάτων.

4. Συνεργασία με Δημοτική Αρχή και ειδικούς για τον προσδιορισμό κρίσιμων τιμών στους δείκτες και θεματική παρουσίαση των αποτελεσμάτων.

5. Συμπεράσματα–Προτάσεις–Δράσεις.

6. Παρακολούθηση (monitoring) των δεικτών σε ετήσια βάση σε συνεργασία με Δημοτική Αρχή.