Νέο σχέδιο για τα αυθαίρετα ετοιμάζει το ΥΠΕΝ

Στις 8 Νοεμβρίου 2019 λήγει η προθεσμία υπαγωγής αυθαίρετων κτισμάτων στον νόμο 4495/17.

Παρόλο που ο όπως αναφέρει ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος Εφετείων Αθηνών-Πειραιώς-Αιγαίου & Δωδεκανήσου, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας διαβεβαιώνει δια στόματος του ΓΓ Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Ευθύμιου Μπακογιάννη, ότι δεν θα υπάρξει καμία παράταση, δεν φαίνεται να έχει ληφθεί ακόμη τελική απόφαση.

Νέο σχέδιο

Σύμφωνα με πληροφορίες από το «Βήμα» και το «Πρώτο Θέμα», το νέο σχέδιο του ΥΠΕΝ προβλέπει:

• Nα δοθεί, μέσω της Ταυτότητας Κτιρίων, μια συγκεκριμένη προθεσμία σε όσους έχουν μεγάλες παραβάσεις ή εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίρια (όσα ξεπερνούν το 40% των επιτρεπόμενων μεγεθών κάλυψης, δόμησης και ύψους της κατηγορίας 5 του 4495/2017) για να τα τακτοποιήσουν, πιθανώς και με πιο “’τσιμπημένα” πρόστιμα.
• Μετά το πέρας της συγκεκριμένης περιόδου η δυνατότητα τακτοποίησης θα κλειδώσει για τις μεγάλες παραβάσεις και θα παραμείνει διαθέσιμη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για τις μικρότερες αυθαιρεσίες και πιθανώς εσαεί για τις μικροαυθαιρεσίες.

Η πρόταση του ΤΕΕ

Όπως αναφέρουν τα ρεπορτάζ, στο ΥΠΕΝ συζητάται σοβαρά πρόταση που έχει καταθέσει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), το οποίο αποτελεί και τον τεχνικό σύμβουλο του κράτους. Η πρόταση αφορά την άμεση λειτουργία της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίων, η οποία θα περιλαμβάνει την αναλυτική καταγραφή της σημερινής κατάστασης όλου το κτιριακού δυναμικού της χώρας και μέσω αυτής θα μπορεί, για ένα καθορισμένο διάστημα, να γίνεται τακτοποίηση αυθαίρετων.

Το σκεπτικό είναι το εξής: Κατά την καταγραφή των πραγματικών πληροφοριών του κάθε κτιρίου (όχι μόνο βάσει των όσων αναφέρονται σε άδειες ή συμβόλαια) θα ζητείται από τον μηχανικό, ο οποίας θα έχει σοβαρές κυρώσεις σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης, να απαντήσει εάν υπάρχουν αυθαιρεσίες. Εάν η απάντηση είναι θετική θα τον παραπέμπει σε ειδική πλατφόρμα, παρόμοια με εκείνη των αυθαιρέτων.

Απαραίτητη η Ταυτότητα Κτιρίων

«Μέσω της Ταυτότητας Κτιρίων θα δοθεί  μια συγκεκριμένη προθεσμία σε όσους έχουν μεγάλες παραβάσεις ή εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίρια (όσα ξεπερνούν το 40% των επιτρεπόμενων μεγεθών κάλυψης, δόμησης και ύψους κατηγορίας 5 του 4495/2017) για να τα τακτοποιήσουν, πιθανώς και με πιο “’τσιμπημένα” πρόστιμα. Αλλά μετά το πέρας της συγκεκριμένης περιόδου η δυνατότητα τακτοποίησης θα κλειδώσει για τις μεγάλες παραβάσεις και θα παραμείνει διαθέσιμη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για τις μικρότερες αυθαιρεσίες και πιθανώς εσαεί για τις μικροαυθαιρεσίες» εξηγούν κύκλοι του ΤΕΕ. Και προσθέτουν: «Αν δεν δοθεί αυτή η δυνατότητα, τότε κάποιος που έχει μια μικρή αυθαιρεσία – μπορεί και να μην το γνωρίζει σήμερα- θα είναι αδύνατο να μεταβιβάσει την περιουσία του. Θα παγώσει η αγορά ακινήτων», θυμίζοντας ότι το 75% των δηλώσεων αυθαιρέτων έως σήμερα είναι σε κτίρια με οικοδομική άδεια.

Ωστόσο, καθώς εκκρεμεί η υπογραφή του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος για την ενεργοποίηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας και η διαδικασία έως τη λειτουργία της σχετικής πλατφόρμας μπορεί να καθυστερήσει κάποιους μήνες, έχει προταθεί μια μικρή παράταση του ισχύοντος νόμου 4495/17.

Νέοι κανόνες

«Είναι αναγκαίο το ξεκαθάρισμα για να προχωρήσει ο πολεοδομικός σχεδιασμός» αναφέρουν από το ΤΕΕ, σύμφωνα με  το «Βήμα», σημειώνοντας ότι η ανάγκη μιας ξεκάθαρης εικόνας της αυθαίρετης δόμησης είναι απαραίτητη ώστε να προχωρήσει ο πολεοδομικός σχεδιασμός. Αν δεν υπάρχει ολοκληρωμένη εικόνα της έκτασης των παραβάσεων, δεν μπορούν να χωροθετηθούν οι ΖΥΣ (Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης) και οι ΠΑΕΣ (Περιοχής Αυξημένης Επιβάρυνσης Συντελεστή).

Αν δεν χωροθετηθούν οι συγκεκριμένες ζώνες, δεν μπορεί να λειτουργήσει η Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ). Αν δεν λειτουργήσει η ΜΣΔ, δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν τα μεγάλα αυθαίρετα της κατηγορίας 5, καθώς ο νομοθέτης έχει προβλέψει ως «περιβαλλοντικό αντιστάθμισμα» για τις συγκεκριμένες παρανομίες την εξαγορά Τίτλων Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ) μέσω της Τράπεζας Γης, της οποίας όμως τα… γκισέ παραμένουν ερμητικά κλειστά.

Σε κάθε περίπτωση πηγές του ΥΠΕΝ υποστηρίζουν όχι εντός της εβδομάδας θα παρουσιαστούν οι νέοι κανόνες, ενώ τον Οκτώβριο θα είναι έτοιμο το νομοθέτημα για τη λειτουργία της Ψηφιακής Τράπεζας Γης και την ενεργοποίηση του θεσμού της μεταφοράς συντελεστή δόμησης.

Ο πολεοδομικός σχεδιασμός

Είναι αξιοσημείωτο ότι περίπου 450.000 τ.μ. περιλαμβάνουν οι τίτλοι ΜΣΔ, οι οποίοι έχουν εκδοθεί εδώ και χρόνια αλλά δεν έχουν υλοποιηθεί, δίχως να υπολογίζονται όσοι θα πρέπει να εξαγοραστούν από ιδιοκτήτες μεγάλων αυθαιρέτων για να μπορέσουν να τα νομιμοποιήσουν. Έτσι, δίχως Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης είναι δύσκολο να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός, δηλαδή τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια. Σήμερα μόνο το 20% της ελληνικής επικράτειας έχει πολεοδομικά σχέδια, ενώ σύμφωνα με ανώτατο στέλεχος του ΥΠΕΝ στόχος είναι εντός τετραετίας στις 1.063 δημοτικές ενότητες της χώρας οι χρήσεις γης να καλύπτουν το 55% και σε μία εξαετία το 90%.