Financial Times: Η Ελλάδα δεν εκμεταλλεύεται το ενεργειακό δυναμικό της

Εκτενές αφιέρωμα στο ανεκμετάλλευτο ενεργειακό δυναμικό της Ελλάδας, φιλοξενούν οι Financial Times.

Στο σχετικό ρεπορτάζ, που υπογράφει ο δημοσιογράφος Τζέιμς Γουίλσον, εξαίρεται η γεωγραφική θέση και το κλίμα της χώρας μας αλλά και η δυνατότητά της να παράγει ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές: άφθονη ηλιοφάνεια, πλαγιές βουνού και τεράστια ακτογραμμή με χιλιάδες νησιά, πολλά από τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για ηλιακή και αιολική ενέργεια.

Παρόλο που η Ελλάδα φιλοδοξεί να αποτελέσει ενεργειακό κόμβο για την ευρύτερη περιοχή, οι νομικές αγκυλώσεις και η έλλειψη πολιτικής βούλησης, την κρατάνε πίσω, σημειώνουν οι FT. Όπως αναφέρουν μάλιστα στελέχη της βιομηχανίας ενέργειας, η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί από υπεράκτια αιολικά πάρκα –πράγμα που συμβαίνει εκτενώς σε άλλες χώρες της Ευρώπης χωρίς τη δική μας δυναμική- όμως από το 2010 η κατασκευή τους έχει απαγορευτεί.

«Υπάρχει σημαντικό δυναμικό στις ελληνικές θάλασσες, αν και δεν είναι τόσο εύκολο από τεχνολογική άποψη, καθώς τα νερά είναι πολύ βαθειά», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Περιστέρης, διευθύνων σύμβουλος της TΕΡΝΑ. «Είχαμε αναπτύξει έναν μεγάλο αγωγό. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση αποφάσισε να σταματήσει όλες τις ιδιωτικές εγκαταστάσεις στην ανοικτή θάλασσα». Για τον κ. Περιστέρη, ένα βασικό «εμπόδιο» είναι η «αντιπολίτευση» της ισχυρής τουριστικής βιομηχανίας της Ελλάδας.

Άγιος Γεώργιος: ένα μικρό νησί με απίστευτη δύναμη

Το αιολικό πάρκο 73MW στον Άγιο Γεώργιο, το οποίο κόστισε 150 εκατομμύρια ευρώ και άρχισε να λειτουργεί το 2017, παράγει κάθε χρόνο ηλεκτρικό ρεύμα αρκετό για 40.000 νοικοκυριά. Πρόκειται για το πρώτο «παραλιακό αιολικό πάρκο της Ελλάδας με υπεράκτια χαρακτηριστικά», υποστηρίζει η ιδιοκτήτριά του εταιρεία ΤΕΡΝΑ, προσθέτοντας ότι η διαδρομή 10 λεπτών με το ελικόπτερο για να φτάσει κάποιος σε αυτό είναι το μεγάλο του προτέρημα.

Συνολικά η εταιρεία διαθέτει 536 MW αιολικών πάρκων στην Ελλάδα, σε σύνολο 2.860 MW, πραγωγής 6.300 GWh ετησίως, που διαθέτει η χώρα.

Ο άνεμος σε αυτό το στενόμακρο, απότομο και τραχύ νησί, είναι πολύ πιο ισχυρός από όσο στην ηπειρωτική χώρα, γράφουν οι FT. Κατά μήκος της σπονδυλικής του στήλης, τα πτερύγια 55 μέτρων των 23 ανεμογεννητριών κινούνται με εξαιρετική ταχύτητα. Για την εταιρεία η θέση του νησιού θεωρείται ιδανική: ο άνεμος το χτυπά από το βορρά για το 80% του έτους, καθιστώντας το την καλύτερη επιλογή για την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας.

Τα ορυκτά καύσιμα κυριαρχούν

Ένα ακόμη πιο βασικό επιχείρημα πάντως, σε σχέση με την μικρή διείσδυση των ΑΠΕ στον ενεργειακό χάρτη της χώρας μας, είναι και η σταθερή επιμονή της να προωθεί τις συμβατικές μορφές ενέργειας. Η χώρα, αναφέρει το δημοσίευμα, «ελπίζει να ανακαλύψει περισσότερο πετρέλαιο, βασιζόμενη στην παραγωγή που ξεκίνησε το 1981 στον αιγιαλό του Πρίνου στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας».

Ο Πρίνος ανήκει στην Energean, η οποία έκανε την τελευταία της γεώτρηση τον Απρίλιο. Η παραγωγή φέτος αναμένεται να ανέλθει στα 5.500 βαρέλια ημερησίως.

Φυσικό αέριο και TAP

Η Ελλάδα, συνεχίζουν οι FT, αποτελεί επίσης σημείο σύγκλισης για διάφορα τμήματα της περιφερειακής ενεργειακής υποδομής. Τα σχέδια περιλαμβάνουν τον αγωγό Trans Adriatic (TAP) ύψους 4,5 δισ. ευρώ, ο οποίος αναμένεται το 2020 να φέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν μέσω της Ελλάδας στην Αλβανία και την Ιταλία. Το έργο  -μια διεθνής κοινοπραξία υπό την ηγεσία της βρετανικής πετρελαϊκής εταιρίας BP και της Socar, της κρατικής εταιρείας φυσικού αερίου της Αζερμπαϊτζάν- αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας Southern Gas Corridor και έχει ως στόχο να περιορίσει την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Ο αγωγός μήκους 880 χλμ. θα έχει ετήσια δυναμικότητα 10 δισ. κυβικά μέτρα. Η Ελλάδα αναμένεται να λάβει 1 δισ. εκατομμύριο δολάρια.

Υγροποιημένο φυσικό αέριο και Ρεβυθούσα

Στο μεταξύ, η Ρεβυθούσα, ο σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου που βρίσκεται κοντά στην Αθήνα και ανήκει στην πρόσφατα ιδιωτικοποιημένη ΔΕΣΦΑ, συνιστά έναν σημαντικό κόμβο για τα Βαλκάνια. Φέτος «η βελόνα θα αρχίσει να κινείται» για την Ρεβυθούσα μετά από μια επέκταση το 2018, σημειώνει ο Φερνάντο Καλλιγκάς Καστιέλα, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας.

Υδρογονάνθρακες

Στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, η Exxon και η Total διεξάγουν έρευνες στην Κρήτη για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο, ο οποίος θα συμπεριλαμβάνει και την Ελλάδα. Το σχέδιο είναι σε καλό δρόμο, αναφέρει το ρεπορτάζ, καθώς ανακαλύπτονται νέα κοιτάσματα σε Κύπρο και Ισραήλ.

Ένας τέτοιος αγωγός «θα έκανε τεράστια διαφορά, καθώς θα ανοίξει το δρόμο για την ευρωπαϊκή αγορά για ολόκληρη την περιοχή», επισημαίνει ο Μαθιός Ρήγας, διευθύνων σύμβουλος της Energean. Ο κ. Ρήγας λυπάται ταυτόχρονα για την έλλειψη ενός ευρύτερου κοιτάσματος πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ελλάδα και τονίζει ότι η χώρα χρειάζεται «μία ή δύο επιτυχίες» για να προσελκύσει περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις.

Το «μονοπώλιο» της ΔΕΗ

Οι Financial Times αναφέρονται και στη ΔΕΗ, η οποία δεσπόζει στον οικιακό τομέα, και στην οποία ανήκουν τα 2/3 της ηλεκροπαραγωγικής ισχύος. Οι μονάδες της, με καύσιμο το λιγνίτη, «μια βρώμικη μορφή άνθρακα» που παράγεται εγχώρια, είναι από τις μεγαλύτερες που διαθέτει η χώρα. Το 2016 ο λιγνίτης αντιστοιχούσε στο 30% της ελληνικής ηλεκτροπαραγωγής. Η προσπάθεια πώλησης τριών λιγνιτικών μονάδων της επιχείρησης τον Φεβρουάριο, συνεχίζουν οι FT, μετά από απαίτηση των δανειστών, απέτυχε. «Είναι κρίσιμο, στρατηγικά, να πουλήσουμε», δηλώνει σχετικά ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης.

Αντίθετες οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ

Εννοείται πως οι περιβαλλοντικές οργανώσεις δεν είναι ικανοποιημένες από την υφιστάμενη κατάσταση. Επιδίωξή τους είναι η Ελλάδα να εγκαταλείψει τον λιγνίτη, κλείνοντας όλες τις μονάδες. Σύμφωνα άλλωστε με τον εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, η χώρα μας έχει θέσει ως στόχο να μειώσει την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη κατά 16% έως το 2030, ενισχύοντας τις ανανεώσιμες πηγές ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες της χώρας σε ποσοστό 58%.

Ανάγκη για καλύτερη διασύνδεση

Ο ελληνικός ενεργειακός τομέας αντιμετωπίζει επίσης περιορισμούς λόγω των προβλημάτων διασύνδεσης εξαιτίας της περίπλοκης γεωμορφίας του. Μυριάδες νησιά βρίσκονται εκτός δικτύου και βασίζονται σε ακριβή παραγωγή ενέργειας με ντίζελ.

«Καλύτερες διασυνδέσεις», υπογραμμίζει ο Γ. Σταθάκης, «θα επιτρέψουν στα νησιά να παράγουν περισσότερη ενέργεια από ΑΠΕ». Προσθέτει όμως: «Στην παρούσα φάση, έχουμε κολλήσει.»

Ο Μανούσος Μανουσάκης, διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, αναλύει το επενδυτικό σχέδιο ύψους 4,2 δισ. ευρώ ως το 2028. Επίκεντρό του είναι οι πρώτες διασυνδέσεις της Κρήτης. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται το 2020 να τεθεί σε λειτουργία ένα καλώδιο, ενώ σχεδιάζεται μια ακόμη διασύνδεση με την Αθήνα για το 2022, η οποία θα στοιχίσει 1 δισ. ευρώ.

Για τον Μ. Μανουσάκη, η διασύνδεση της Κρήτης θα εξοικονομήσει 400 εκατ. ευρώ τον χρόνο, οπότε το κόστος της επένδυσης θα αποσβεστεί ουσιαστικά σε τρία χρόνια. «Από τη στιγμή που θα διασυνδεθεί η Κρήτη, οι ΑΠΕ θα απογειωθούν», αναφέρει άλλο στέλεχος του ενεργειακού τομέα.

Όσο για τον υπουργό, δηλώνει ικανοποιημένος ότι δρομολογείται μια «περίοδος μεταμόρφωσης» παρόλο που οι εν δυνάμει επενδυτές εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με την ταχύτητα της αδειοδότησης και την σαφήνεια της νομοθεσίας.

Θα βρείτε το δημοσίευμα των Financial Times εδώ.