ΕΕ: Αυστηροί κανόνες για τα πλαστικά μιας χρήσης

Νέοι κανόνες σχετικά με τα πλαστικά μιας χρήσης εγκρίθηκαν σήμερα με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με αποτέλεσμα να καθίσταται η ΕΕ στην πρώτη γραμμή του παγκόσμιου αγώνα κατά των θαλάσσιων απορριμμάτων.

Στόχος των κανόνων, που πρότεινε η Κομισιόν και ενέκρινε το Συμβούλιο, είναι η καταπολέμηση των θαλάσσιων απορριμμάτων που οφείλονται στα 10 πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης που συναντάμε συχνότερα στις ευρωπαϊκές παραλίες, καθώς και στα εγκαταλελειμμένα αλιευτικά εργαλεία και οξοδιασπώμενα πλαστικά.

Μέτρα ανάλογα με το προϊόν

Οι νέοι κανόνες είναι αναλογικοί και σχεδιασμένοι για κάθε περίπτωση, ώστε να επιτυγχάνονται τα βέλτιστα αποτελέσματα. Αυτό σημαίνει ότι διαφορετικά μέτρα θα εφαρμόζονται για διαφορετικά προϊόντα:

• Απαγόρευση επιλεγμένων προϊόντων μίας χρήσης από πλαστικό, για τα οποία υπάρχουν εναλλακτικά προϊόντα στην αγορά: μπατονέτες, μαχαιροπήρουνα, πιάτα, καλαμάκια, αναδευτήρες, καλαμάκια στήριξης μπαλονιών από πλαστικό, περιέκτες τροφίμων και ποτών από διογκωμένο πολυστυρένιο και όλα τα προϊόντα από οξοδιασπώμενα πλαστικά.
• Μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης δοχείων τροφίμων και κυπέλλων ποτών από πλαστικό και συγκεκριμένη σήμανση και επισήμανση ορισμένων προϊόντων.
• Προγράμματα διευρυμένης ευθύνης των κατασκευαστών όσον αφορά το κόστος για την περισυλλογή των απορριμμάτων, τα οποία εφαρμόζονται σε προϊόντα όπως τα φίλτρα καπνού και τα αλιευτικά εργαλεία.
• Στόχος ξεχωριστής περισυλλογής πλαστικών φιαλών της τάξης του 90 % έως το 2029 (77 % έως το 2025) και θέσπιση απαιτήσεων σχεδιασμού για τη σύνδεση των πωμάτων με τις φιάλες, καθώς και στόχος ενσωμάτωσης 25 % ανακυκλωμένου πλαστικού σε φιάλες PET από το 2025 και 30 % για όλες τις πλαστικές φιάλες από το 2030.

Πολλαπλά οφέλη

Τα νέα μέτρα υπολογίζεται ότι θα αποφέρουν τόσο περιβαλλοντικά όσο και οικονομικά οφέλη:

– την αποφυγή εκπομπών 3,4 εκατομμυρίων τόνων ισοδυνάμου CO₂·

– την αποφυγή περιβαλλοντικών ζημιών κόστους 22 δισ. ευρώ έως το 2030·

– την παροχή της δυνατότητας στους καταναλωτές να εξοικονομήσουν, σύμφωνα με εκτιμήσεις, 6,5 δισ. ευρώ.

Ευρεία απαίτηση

«Η ευρωπαϊκή κοινωνία έχει όλο και μεγαλύτερη συναίσθηση της ανάγκης να ληφθούν επειγόντως όλα τα απαιτούμενα μέτρα ώστε να σταματήσει η ρύπανση από τα πλαστικά στις θάλασσές μας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανταποκρίνεται στη σαφή απαίτηση των πολιτών της. Θεσπίσαμε φιλόδοξα και συγκεκριμένα μέτρα για να μειώσουμε τη χρήση των πλαστικών μίας χρήσης. Οι νέοι κανόνες που εγκρίθηκαν σήμερα θα μας επιτρέψουν να διαφυλάξουμε την υγεία των πολιτών μας, να προστατεύσουμε το φυσικό μας περιβάλλον και παράλληλα να προωθήσουμε μια πιο βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση. Μπορούμε να είμαστε όλοι υπερήφανοι για τα νέα και φιλόδοξα πρότυπα της Ευρώπης, που συνιστούν παράδειγμα για τον υπόλοιπο κόσμο», δήλωσε ο πρώτος Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος Βιώσιμης Ανάπτυξης, Φρανς Τίμερμανς.

Ανακύκλωση

«Μια σύγχρονη οικονομία οφείλει να περιορίσει την ποσότητα των πλαστικών απορριμμάτων που παράγει και να ανακυκλώνει το μεγαλύτερο μέρος των πλαστικών που χρησιμοποιεί. Περισσότερο καινοτόμοι και βιώσιμοι τρόποι παραγωγής θα προσφέρουν νέες ευκαιρίες στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους και θα προωθήσουν την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Μόλις τεθούν σε εφαρμογή, οι νέοι κανόνες όχι μόνο θα καταπολεμήσουν τη ρύπανση από τα πλαστικά, αλλά θα καταστήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση παγκόσμιο ηγέτη στη χάραξη μιας πιο βιώσιμης πολιτικής σχετικά με τα πλαστικά, προωθώντας έτσι την κυκλική οικονομία μας», συμπλήρωσε ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος αρμόδιος για την Απασχόληση, την Ανάπτυξη, τις Επενδύσεις και την Ανταγωνιστικότητα, Γίρκι Κάταϊνεν.

Αποφυγή περιβαλλοντικής ζημίας

Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, Καρμένου Βέλα, δήλωσε: «Τα πλαστικά καλαμάκια ή τα πλαστικά πηρούνια μπορεί να είναι μικρά αντικείμενα, αλλά μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη και δύσκολα αναστρέψιμη ζημιά. Η νομοθεσία για τα πλαστικά μίας χρήσης θα καταπολεμήσει το 70% της παραγωγής θαλάσσιων απορριμμάτων και θα επιτρέψει έτσι την αποφυγή περιβαλλοντικής ζημίας κόστους 22 δισ. ευρώ έως το 2030. Η ΕΕ έλαβε τα εν λόγω μέτρα με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα με βάση την πρόταση που υπέβαλε μόλις πριν από ένα έτος η Επιτροπή. Συνολικά, τα μέτρα αυτά αποτελούν φωτεινό παράδειγμα ευρωπαϊκής νομοθετικής παρέμβασης, καθώς ανταποκρίνονται σε αίτημα των πολιτών, προσπορίζουν οφέλη για τον πλανήτη μας και τοποθετούν την ΕΕ σε θέση αιχμής παγκοσμίως.»

Επόμενα βήματα

Η οδηγία θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της. Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη θα έχουν περιθώριο δύο ετών για να μεταφέρουν τη νομοθεσία στο εθνικό τους δίκαιο.

Ιστορικό

Η οδηγία για τα πλαστικά μίας χρήσης αποτελεί καίριο στοιχείο του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία που εκπόνησε η Επιτροπή Γιούνκερ και εντάσσεται στη στρατηγική της ΕΕ για τις πλαστικές ύλες, που υιοθετεί μια προσέγγιση κύκλου ζωής ανά υλικό με σκοπό την αντιμετώπιση της αλόγιστης και επιζήμιας χρήσης πλαστικών απορριμμάτων και τη στήριξη του οράματος για έναν έξυπνο, καινοτόμο και βιώσιμο κλάδο πλαστικών.