Τα γενετικά στοιχεία υποστηρίζουν την Ιδέα της συνέχειας των Ελλήνων

Η Γερμανική εφημερίδα Die Welt, μνημονεύοντας θέσεις από τις θεωρίες του Jakob Philipp Fallmerayer [1, 2] για τη φυλετική καταγωγή των Ελλήνων, σε δύο άρθρα της [3 και 4] του 2015, γράφει:

«Οι σημερινοί Έλληνες δεν είναι απόγονοι αρχαίων Ελλήνων, αλλά είναι μείγμα από Τούρκους, Σλάβους, Αλβανούς και Εβραίους».

Tου Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη*

Στα άρθρα μάλιστα αναφέρεται ότι: “Οι αρχαίοι ΄Ελληνες εξαφανίστηκαν εντελώς στους πρώτους Μεσαιωνικούς αιώνες λόγω της επιμειξίας τους με Σλάβους και Αλβανούς.

Οπότε, οι σημερινοί Έλληνες είναι απόγονοι Σλάβων και Αλβανών μεταναστών”.

Στα ίδια άρθρα, βέβαια, σημειώνεται, ότι “οι απόψεις του Fallmerayer έχουν πλέον αναθεωρηθεί”. Παρόλα αυτά, οι αρχικές απόψεις αναδημοσιεύονται, για ευνόητους λόγους, από Αλβανικό ΜΜΕ [5].

Τέλος, και ορισμένοι ΄Ελληνες υποστηρίζουν την ασυνέχεια των Ελλήνων [10]. Ως εκ τούτου, αξίζει να δούμε το θέμα με τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα.
Σήμερα, είναι διεθνώς παραδεκτό ότι όλα τα έθνη είναι προϊόντα μακρόχρονων διαδικασιών που αναμφίβολα περιλαμβάνουν δημογραφικές προσμίξεις διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων ή/και πολιτισμικές επιρροές.

Η θεωρία περί της “φυλετικής” καθαρότητας είναι πια στη σύγχρονη γενετική αντίληψη απολύτως ξεπερασμένη. Επιπρόσθετα, ως γενετιστής γνωρίζω ότι η εθνοτική ιθαγένεια είναι θέμα πολιτισμού, παιδείας, θρησκείας, γλώσσας και συνειδήσεως και δεν εντοπίζεται στο DNA ή στο αίμα. Παρόλα αυτά, η θεωρία του Fallmerayer έχει βιολογικό υπόβαθρο και ως εκ τούτου η φυσική συνέχεια των κατοίκων της Ελλάδας θα πρέπει να εξετάζεται με βάση και βιολογικά (γενετικά) στοιχεία.

α) Η μελέτη του μητρικά κληρονομούμενου mtDNA έδειξε ότι το γενετικό προφίλ γειτονικών Σλαβικών λαών, αλλά και Αλβανών, παρά τη γεωγραφική γειτνίαση, διαφέρει από αυτή των Ελλήνων [6].
β) Σε πρόσφατη μελέτη [7] εξετάστηκε η γενετική σύσταση των Πελοποννησίων με τη χρήση 2,5 εκατομμυρίων γενετικών δεικτών. Διαπιστώθηκε: α) Η κοινή γενετική καταγωγή των Πελοποννησίων με τους Γάλλους είναι της τάξης του 39%-42%, με τους Ισπανούς της τάξης του 53%-62% και με τους Ιταλούς της τάξης του 85%-96%.

Οι Πελοποννήσιοι δηλ. είναι γενετικά πολύ πιο κοντά στους Ιταλούς.

β) Αντίθετα, υποπληθυσμοί της Πελοποννήσου π.χ. Τσάκωνες και Μανιάτες, που θεωρούσε ο Φαλμεράυερ ότι είναι Σλαβικά φύλα ή έχουν προέλευση από την Εγγύς Ανατολή, είχαν σχεδόν μηδενική επιμειξία με Σλάβους.

Ως εκ τούτου, οι Πελοποννήσιοι έχουν πολύ παρόμοια γενετική κληρονομιά με τους πληθυσμούς της Νότιας Ευρώπης, ενώ γενετικά ξεχωρίζουν από τους Σλαβικούς λαούς. Με άλλα λόγια, οι Σλάβοι δεν εξάλειψαν τους γηγενείς Ελληνικούς πληθυσμούς και δεν πήραν τη θέση τους, όπως υπέθεσε ο Φαλμεράυερ.

Η γενετική μελέτη αυτή απορρίπτει τελεσίδικα τη θεωρία του Φαλμεράυερ για την καταγωγή των Πελοποννησίων από Σλάβους και αποκαθιστά την ιστορική αλήθεια ως προς τη μη προέλευση των σημερινών Πελοποννησίων από Σλάβους. 
γ) Το κύριο συμπέρασμα αρχαιογενετικής μελέτης [8] του DNA των Μινωιτών και των Μυκηναίων είναι ότι «τα γενετικά ευρήματά αντανακλούν τα ιστορικά γεγονότα του ελλαδικού χώρου και ότι «η εικόνα της ιστορικής/γενετικής συνέχειας των Ελλήνων είναι ξεκάθαρη, γεγονός που υποστηρίζει την ιδέα ότι γενετικά οι νεοέλληνες είμαστε απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων. Μάλιστα, ο τίτλος άρθρου του κορυφαίου επιστημονικού περιοδικού Science [9] ήταν: «Οι Έλληνες έχουν πραγματικά μυθική προέλευση».

*Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής του Ανθρώπου Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Βιβλιογραφία 

1. Fallmerayer J.P. Geschichte der halbinsel Morea wahrend des Mittelalters: ein historischer versuch; Untergang Der Peloponnesischen Hellenen Und Wiederbevölkerung des Leeren Bodens durch slavische Volksstämme. In: JG Cotta (Ed): Stuttgart und Tubingen, Germany, 1830, Vol 1.
   2. Triantaphyllidis C. (2018). The Genetic Origins of the Greeks. Kyriakidis Editions, Θεσσαλονίκη, Ελλάδα.
   3. https://www.welt.de/…/Retten-wir-die-Griechen-vor-den-Deuts…
   4. https://www.welt.de/…/Griechenland-war-immer-schon-bankrott…
   5. https://shqiperiaebashkuar.al/?p=29467
   6. Šarac J., et al. (2017). Genetic & Application. 1/2:14-22.
   7. Stamatoyannopoulos G., Bose A., et al. (2017). Eur. J. Hum. Genet. 25: 637-645.
   8. Lazaridis I., Mittnik A., et al. (2017). Nature 548: 214-218.
   9. Gibbons A. (2 Αυγούστου 2017). The Greeks really do have near-mythical origins, ancient DNA reveals. Science https://www.sciencemag.org/…/greeks-really-do-have-near-myt….
   10. Ο Φαλμεράγιερ και το DΝΑ μας.