Μονογράφονται αύριο οι συμβάσεις παραχώρησης για Κρήτη και Κυπαρισσιακό

Μονογράφονται αύριο Πέμπτη, στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας  οι συμβάσεις παραχώρησης έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων για τα δυο θαλάσσια «οικόπεδα» νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, καθώς και για το θαλάσσιο μπλοκ 10 στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, από τον υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος Γιώργο Σταθάκη, τον πρόεδρο της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων, Ιωάννη Μπασιά και εκπροσώπους των εταιρειών που έχουν επιλεχθεί.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, σχετικά με το τι προωθείται ανά περιοχή, έχουμε το εξής συγκεντρωτικό πλάνο, όπως παρουσιάζεται σήμερα αναλυτικά από το ecozen:

Κρήτη & Μπλοκ 10
Το κοινοπρακτικό σχήμα για την Κρήτη περιλαμβάνει τις εταιρείες Total (40%, διαχειριστής), ExxonMobil (40%) και ΕΛΠΕ (20%), ενώ για το μπλοκ 10 μοναδικός επιλεγείς αιτών είναι τα ΕΛΠΕ (100%).

Για τις δυο θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης, προηγήθηκε, στις αρχές Ιουλίου, η απόφαση του Υπουργού για τον ορισμό της εν λόγω κοινοπραξίας ως επιλεγείσας αιτούσης (μετά από την ολοκλήρωση του σχετικού διεθνούς διαγωνισμού που προκηρύχθηκε στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου), καθώς και η οριστικοποίηση της σύμβασης παραχώρησης έπειτα από τις διαπραγματεύσεις της κοινοπραξίας με την ΕΔΕΥ και το ΥΠΕΝ.

Οι συμφωνίες που θα μονογραφηθούν, μαζί με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) θα προωθηθούν στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τον προσυμβατικό έλεγχο. Θα ακολουθήσει η οριστική υπογραφή των συμβάσεων, οι οποίες αμέσως μετά θα κατατεθούν για κύρωση στη Βουλή. Την ίδια διαδρομή θα ακολουθήσει και η σύμβαση παραχώρησης για το θαλάσσιο μπλοκ 10, καθώς οριστικοποιήθηκε η σύμβαση παραχώρησης έπειτα από τις διαπραγματεύσεις των ΕΛΠΕ και το ΥΠΕΝ.

Ιόνιο
Τις αμέσως επόμενες εβδομάδες αναμένεται να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία με την Κρήτη και για το υπεράκτιο μπλοκ του Ιονίου, έπειτα από την απόφαση του ΥΠΕΝ, Γ. Σταθάκη, στα τέλη Αυγούστου για τον ορισμό της κοινοπραξίας, των εταιρειών (Repsol 50%, διαχειριστής) και ΕΛΠΕ (50%), ως επιλεγείσας αιτούσης.

Το επόμενο βήμα είναι να οριστικοποιηθεί η σύμβαση παραχώρησης ύστερα από τις διαπραγματεύσεις της κοινοπραξίας με την ΕΔΕΥ και το ΥΠΕΝ, ώστε να μονογραφεί από τους εμπλεκομένους και να πάρει τον ίδιο δρόμο που καταλήγει στην κύρωση από τη Βουλή. Υπενθυμίζεται ότι ο διεθνής διαγωνισμός για τη συγκεκριμένη περιοχή έγινε παράλληλα με αυτόν της Κρήτης.

Επενδυτικό ενδιαφέρον
Στο πεδίο ανάπτυξης του τομέα των υδρογονανθράκων υπάρχει ισχυρό ενδιαφέρον ενεργειακών ομίλων παγκόσμιου βεληνεκούς, που έχουν προσελκύσει οι διεθνείς διαγωνισμοί για την παραχώρηση δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης σε χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές.

Δυο βασικές εξελίξεις δίνουν το στίγμα:

— η σημαντική βελτίωση της τεχνολογίας εντοπισμού και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, με όρους πλήρους ασφάλειας για το περιβάλλον και τους εργαζομένους

— ο εντοπισμός μεγάλων κοιτασμάτων, στα νότια της χώρας (κοίτασμα Ζορ στην Αίγυπτο) και στα δυτικά (στην ιταλική ΑΟΖ)

Συμβάσεις που έκλεισαν με κύρωση από τη Βουλή
Συμβάσεις δικαιωμάτων παραχώρησης έχουν κλείσει, με κύρωση από τη Βουλή, σε μια σειρά περιοχές της Δυτικής Ελλάδας:

— Πατραϊκός Κόλπος (ΕΛΠΕ 50% διαχειριστής, Edison 50%)

— Δυτικά της Κέρκυρας (Total 50% διαχειριστής, ΕΛΠΕ 25% και Edison 25%), θαλάσσιο μπλοκ 2

— Άρτα – Πρέβεζα (ΕΛΠΕ 100%) και Βορειοδυτική Πελοπόννησος (ΕΛΠΕ 100%), χερσαίες περιοχές

— Αιτωλοακαρνανία και Ιωάννινα (Repsol 60% διαχειριστής, Energean 40%), χερσαίες περιοχές.

Επίσης…

— Κατάκολο, υπεράκτιο μπλοκ στη δυτική Πελοπόννησο, (Energean 100%), έχει ολοκληρωθεί η οριοθέτησή του και το επόμενο διάστημα αναμένεται η έναρξη της εκμετάλλευσής του

— Πρίνος-Καβάλα, η μόνη εκμετάλλευση που υπάρχει επί δεκαετίες (Energean 100%)

Βήμα-βήμα
Η διαδικασία προχωρά βήμα-βήμα, με την απόκτηση νέων σεισμικών δεδομένων και την εκ νέου επεξεργασία παλαιότερων σε επιλεγμένες περιοχές.

Θα ακολουθήσει η σταδιακή επαναπροκήρυξη κι άλλων θαλάσσιων και χερσαίων περιοχών.

Συνολικά, οι 17 περιοχές, για τις οποίες δεν είχε εκδηλωθεί ενδιαφέρον στην προηγούμενη διαγωνιστική διαδικασία, θα επαναπροκηρυχθούν, με νέα διάσταση και δομή.

Βελτιώσεις στη νομοθεσία – ΕΔΕΥ
Προχωρά, εξάλλου, η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου υδρογονανθράκων, ώστε αφενός να διαμορφωθεί ένα ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον, αφετέρου να διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον. Συστάθηκε, ήδη, σχετική ομάδα εργασία.

Ολοκληρώθηκε η θεσμική αναβάθμιση της ΕΔΕΥ Α.Ε. και ανέλαβε την παρακολούθηση όλων των σχετικών με τους υδρογονάνθρακες διαδικασιών: διαχείριση του αρχείου υδρογονανθράκων, προκηρύξεις διαγωνισμών, παρακολούθηση των φάσεων ερευνών και εκμετάλλευσης, αρμόδια για την ασφάλεια στις υπεράκτιες εργασίες.

Ανταποδοτικά οφέλη στην κοινωνία
Το θεσμικό πλαίσιο προβλέπει σημαντικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες και το Δημόσιο, τόσο στη φάση της έρευνας όσο και σε πιθανή μελλοντική φάση εκμετάλλευσης κοιτασμάτων:

Οι ανάδοχοι υποχρεούνται στην καταβολή τιμήματος ήδη από την υπογραφή της σύμβασης (signature bonus)

Στη συνέχεια, κατά τις τρεις φάσεις της έρευνας (διαρκεί 7-8 χρόνια) καταβάλλεται στρεμματική αποζημίωση (surface fees)

Παράλληλα, υποχρεούνται να συμβάλλουν στην εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη του προσωπικού του Δημοσίου / ΕΔΕΥ.

Οι ανάδοχοι επιβαρύνονται με τις δαπάνες και φέρουν τον κίνδυνο των εργασιών σε όλη τη διάρκεια της σύμβασης

Ανοίγουν δυνατότητες ενίσχυσης των τοπικών θέσεων απασχόλησης, λόγω των άμεσων ή έμμεσων θέσεων εργασίας που θα προκύψουν

Στο στάδιο της παραγωγής τα κέρδη του αναδόχου θα επιβαρύνονται με φόρο 20% υπέρ του Δημοσίου και 5% υπέρ των Περιφερειών

Το Δημόσιο θα λαμβάνει μπόνους παραγωγής και σταθερά μισθώματα (Royalties) επί του τζίρου της εκμετάλλευσης

Θα εξασφαλιστεί η λειτουργία του Ταμείου Γενεών, στο οποίο θα κατευθύνονται τα έσοδα από την αξιοποίηση

Αρμονική συνύπαρξη – Περιβαλλοντική προστασία
Η έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων δεν είναι απαραίτητα ανταγωνιστική με τις άλλες οικονομικές δραστηριότητες που υπάρχουν σε κάθε περιοχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περιοχή του Πρίνου. Προς αυτή την κατεύθυνση προωθείται ο χωροταξικός σχεδιασμός, ώστε να υπάρχει σαφής οργάνωση και οριοθέτηση των δραστηριοτήτων στο χώρο.

Αδιαπραγμάτευτη πολιτική της κυβέρνησης είναι να ισχύουν τα αυστηρότερα πρότυπα της διεθνούς πρακτικής ως προς την υγεία και προστασία του ανθρώπινου δυναμικού, τη δημόσια ασφάλεια και τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος (ειδικά του θαλάσσιου περιβάλλοντος, της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και των παράκτιων περιοχών), αλλά και την αποφυγή τυχόν ζημίας σε βασικές οικονομικές δραστηριότητες του παράκτιου μετώπου, σε διαρκή διάλογο με την τοπική κοινωνία.

Η Πολιτεία θα διασφαλίσει την απαρέγκλιτη τήρηση της εθνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας που ψηφίστηκε το 2016:

Έχει ενσωματωθεί η σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία, που είναι η αυστηρότερη διεθνώς. Ειδικά μετά τη μεγάλη καταστροφή στον Κόλπο του Μεξικού, η ΕΕ υιοθέτησε την οδηγία 2013/30/EU για την Υπεράκτια Ασφάλεια.

Επιπλέον υποχρέωση είναι η άσκηση αυστηρού δημόσιου ελέγχου σε όλα τα στάδια έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.

Αξιοποιούνται οι βέλτιστες πρακτικές κρατών με εμπειρία στον τομέα των υδρογονανθράκων, όπως η Κύπρος και η Νορβηγία

Για τις δραστηριότητες στο θαλάσσιο χώρο προβλέπεται, από κάθε εταιρεία, η εκπόνηση Επιχειρησιακού Σχεδίου Αντιμετώπισης Κινδύνου, το οποίο εντάσσεται στο «Σχέδιο Ξενοκράτης», της Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας

Ο ανάδοχος έχει, επίσης, την υποχρέωση να δημιουργήσει ξεχωριστή Μονάδα Περιβάλλοντος σε κάθε εγκατάσταση, να την εντάξει στο οργανόγραμμά και να την στελεχώσει. Η μονάδα αυτή είναι σε διαρκή επαφή και συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και διαθέτει ελεύθερα προς πρόσβαση σε κάθε ενδιαφερόμενο όλα τα δεδομένα που συγκεντρώνει.

Οι περιοχές Natura θα παραμείνουν άθικτες. Θεωρώντας ότι η ελληνική ιδιαιτερότητα (Natura το 28% της επικράτειας – υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ) δικαιολογεί ακόμα πιο αυστηρές ρυθμίσεις από εκείνες που προβλέπει το ευρωπαϊκό πλαίσιο, η ΣΜΠΕ που αφορά στο θαλάσσιο μπλοκ 2 εξαιρεί ρητά τις περιοχές Natura και μάλιστα προβλέπει ζώνη ασφαλείας 1 χλμ. από αυτές.