Ανησυχία έχει προκαλέσει το άρθρο 13 της συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τα Σκόπια. Μια ανησυχία που ανέδειξε ο Βουλευτής και τ. υπουργός Γιάννης Μανιάτης από το βήμα της Βουλής, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την πρόταση δυσπιστίας έναντι της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τον κ. Μανιάτη, τα Σκόπια λόγω του ότι είναι ένα περίκλειστο κράτος και δεν έχει ακτογραμμή και πρόσβαση στη θάλασσα, αλλά κι εξαιτίας των προνοιών του Δικαίου της Θάλασσας, όπως αυτό ισχύει σήμερα, δικαιούται να απαιτήσει πρόσβαση στο Αιγαίο, κυρίως για θέματα αλιείας.
Ο κ. Μανιάτης έθεσε δημοσίως το ερώτημα, κατά πόσο από τη στιγμή που η Ελλάδα θα αποφασίσει να ανακηρύξει τη δική της ΑΟΖ, την ώρα που το γειτονικό περίκλειστο κράτος έχει δικαιώματα, για ποιο λόγο δημιουργήθηκε η ανάγκη να περιληφθεί χωριστό άρθρο εντός του κειμένου της συμφωνίας.
Αφορμή της ανησυχίας του κ. Μανιάτη είναι το άρθρο 13 της περιλάλητης συμφωνίας που υπογράφηκε την Κυριακή, και το οποίο αναφέρει:
«Λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι το δεύτερο συμβαλλόμενο μέρος (σ.σ: η ΠΓΔΜ) είναι περίκλειστο κράτος, τα Συμβαλλόμενα Μέρη (σ.σ: Ελλάδα και ΠΓΔΜ) θα καθοδηγούνται από τις σχετικές προβλέψεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας που θα έχουν και πρακτική εφαρμογή αλλά θα εφαρμόζονται και όταν θα συνομολογούνται συμφωνίες που αναφέρονται στο Άρθρο 18 της παρούσας Συμφωνίας».
Το Άρθρο 18 παραπέμπει σε συμφωνίες με την πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβία που είχαν υπογραφεί από το 1959, μεταξύ άλλων στη συμφωνία “περί ζητημάτων υδρο-οικονομίας”. Προβλέπει και ότι “τα Μέρη (σ.σ: Ελλάδα και ΠΓΔΜ) δεσμεύονται να διερευνήσουν όλες τις δυνατότητες σύναψης πρόσθετων διμερών συμφωνιών αναγκαίων σε σχέση με τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος”.
Ο κ. Μανιάτης τονίζει σχετικά σε ανακοίνωσή του, παραπέμποντας και στην πρόσφατη συζήτηση στη βουλή:
«Στη συζήτηση της πρότασης δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης, ο ΥΠ.ΕΞ. κ. Ν. Κοτζιάς, προσπάθησε ανεπιτυχώς να δικαιολογήσει το άρθρο 13 της Συμφωνίας, για τα δικαιώματα που εκχωρούνται στη FYROM στην ελληνική ΑΟΖ, με το μοναδικό επιχείρημα, ότι ανάλογη διατύπωση υπήρχε στην Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995».
Πήρα το λόγο και υπογράμμισα τα ακόλουθα:
- Ορθά στο κείμενο της αρχικής Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 1995 περιλαμβανόταν άρθρο για την ΑΟΖ, δεδομένου οτι μόλις τον Ιούνιο του 1995, είχε κυρωθεί στην Ελλάδα η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, και δεν υπήρχε απολύτως καμία εθνική ή διεθνής εμπειρία εφαρμογής της. Κατά συνέπεια, έπρεπε τότε να υπάρξει κάποια αναφορά. Αντίθετα, σήμερα έχουν ήδη περάσει 23 χρόνια και θα έπρεπε η διεθνής εμπειρία να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση της εθνικής θέσης.
- Απολύτως λαθεμένα, επαναλαμβάνεται δυστυχώς, η τότε διατύπωση στην τωρινή «Μόνιμη Συμφωνία», δεδομένου ότι:
2.1. Η νέα Συμφωνία ξεκινά πάντα από μηδενικό σημείο, πολύ περισσότερο για άρθρο της Ενδιάμεσης, που παρά τη παρέλευση 23 ετών, δεν έχει ενεργοποιηθεί. Ακόμη περισσότερο, που καμία άλλη ευρωπαϊκή περίκλειστη χώρα, π.χ. Ελβετία, Αυστρία, δεν εχει αποκτήσει αντίστοιχα δικαιώματα στις ΑΟΖ των χωρών που τις περικλείει και οι οποίες έχουν θάλασσα, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία
2.1. Ακόμη χειρότερα, που η FYROM δεν εχει αποκτήσει αντίστοιχα δικαιώματα όπως αυτά που εκχωρούμε εμείς, από τις επίσης συνορεύουσες με αυτήν χώρες, τη Βουλγαρία και την Αλβανία, οι οποίες, όπως και η Ελλάδα, εχουν θάλασσα. Εμείς αντίθετα, χωρίς κανέναν απολύτως λόγο, εκχωρούμε ένα δικαίωμα που δεν το έχει εκχωρήσει καμία άλλη χώρα, τουλάχιστον στα Βαλκάνια και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Κατά συνέπεια, τα ερωτήματα που έθεσα απο την αρχή, δυστυχώς παραμένουν:
-Γιατί υποχωρήσαμε στο αίτημα αυτό,
-Ποιό αντάλλαγμα πήραμε ως αντιστάθμιση,
-Γιατί δεν χρησιμοποιήσαμε την ευρωπαϊκή εμπειρία που είναι υπέρ μας;
Αν όλες αυτές οι «απροσεξίες» αφορούν σε ένα άρθρο, πόσες άλλες υπάρχουν στα υπόλοιπα, πέραν από αυτές του «Μακεδονικού έθνους» και της «Μακεδονικής γλώσσας»;”.
Κώστας Κέντζος
με Αριθμό Μητρώου 12691
