Σε μια περίοδο αυξημένης έντασης και βίας στη Συρία και σε άλλες χώρες της ευρύτερης Μέσης Ανατολής ο χορός της «ενεργειακής διπλωματίας» καλά κρατεί. Αυτό προκύπτει από μια ενδιαφέρουσα ανταλλαγή θέσεων και απόψεων μεταξύ των πρέσβεων ξένων κρατών που ενεργοποιούνται στη χώρα μας στον κλάδο της Ενέργειας, στο πλαίσιο του Διεθνούς Ενεργειακού Συνεδρίου “Ενεργειακή Μετάβαση – Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Προοπτικές”.
Συγκεκριμένα, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζ. Πάιατ τόνισε ότι, από όταν πρωτοήρθε στην Ελλάδα είχε πολλές ευκαιρίες να μιλήσει για τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας για τις ΗΠΑ, καθώς όπως είπε, η αδιάκοπη παροχή ενέργειας είναι μια από τις αναγκαίες συνθήκες για την οικονομική και πολιτική σταθερότητα.
Ειδικά για την Ελλάδα, τόνισε ότι «ο αυξημένος ρόλος της ως “πυλώνας σταθερότητας” και ενεργειακός κόμβος για την Ευρώπη είναι βασικός στόχος των ΗΠΑ για την χώρα, αλλά και αποτέλεσμα της μακροχρόνιας στρατηγικής των ΗΠΑ, που συνεχίζουν να συνεργάζονται γι αυτό το σκοπό και με την παρούσα κυβέρνηση»
Ο κ. Πάιατ σημείωσε ακόμη ότι, για τις ΗΠΑ η γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας είναι εδώ και πολλές δεκαετίες στο κέντρο της αμερικανικής στρατηγικής. Χαιρέτησε εξάλλου το γεγονός ότι οι βασικές αστικές πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα συμπλέουν στρατηγικά μεταξύ τους αλλά και με τις ΗΠΑ στην υλοποίηση του στόχου για την Ελλάδα ως γεωστρατηγικος κόμβος Ενέργειας.
Βάζοντας την υπόθεση σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ανταγωνισμών με άλλα κέντρα, επέμεινε ότι, οι ΗΠΑ είναι “ευαίσθητες” σε “εξωτερικές πιέσεις”, “υπαρκτές πιέσεις” που ασκούνται στην Ευρώπη. Προς τούτο παρέπεμψε σε σχετικές κινήσεις της Ρωσίας, κατηγορώντας τη Μόσχα ότι χρησιμοποιεί την παροχή φυσικού αερίου της προς την Ευρώπη για άσκηση πιέσεων και πρόκληση αστάθειας, ώστε να εξυπηρετήσει στόχους της.
Ανταγωνιστικά σχέδια
Ο πρέσβης των ΗΠΑ καταφέρθηκε, συγκεκριμένα, εναντίον των σχεδίων της Μόσχας για τον αγωγό NORD STREAM 2 (άλλη μια όδευση καυσίμου προς τη Βόρεια Ευρώπη, μέσω Γερμανίας) και τον Turk stream (όδευση προς τη Νότια Ευρώπη μέσω Τουρκίας). Αυτά τα έργα, όπως είπε, θα συμβάλλουν στη διεύρυνση του ρωσικού μονοπωλίου. “Δεν το επιθυμούμε”, ξεκαθάρισε, συμπληρώνοντας ότι τέτοια έργα λειτουργούν αποσταθεροποιητικά, εφόσον δίνουν άλλο ένα όπλο στα χέρια της Ρωσίας, που, όπως επανέλαβε, χρησιμοποιεί την Ενέργεια και την ενεργειακή εξάρτηση των χωρών – πελατών της σαν όπλο.
«Η ΕΕ το έχει καταλάβει και οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να υποστηρίξουν την ενεργειακή ατζέντα της Ευρώπης», συμπλήρωσε, παραπέμποντας στα σχετικά ευρωενωσιακά σχέδια για διαφοροποίηση των πηγών Ενέργειας και αξιοποίηση ίδιων πόρων.
Ο πρέσβης Πάιατ διευκρίνισε ότι σαν “αντίμετρα” στη ρωσική αυτή συμπεριφορά, οι ΗΠΑ έχουν συγκεκριμένη στρατηγική για την Ευρώπη, που συνίσταται σε: Διαφοροποίηση του τύπου καυσίμου, των οδών διέλευσης, και των τρόπων παράδοσης, πτυχές που, όπως είπε, καθεμιά τους παράσχει “επιχειρηματικές ευκαιρίες”. Όλα αυτά, πρόσθεσε, θα είναι προτεραιότητα για υλοποίηση τους αμέσως μήνες.
Πρόοδος στην υλοποίηση του TAP
Επανερχόμενος στην ελληνική πραγματικότητα, ξεχώρισε στα υπό εξέλιξη εδώ έργα τον αγωγό TAP, τονίζοντας ότι έχει ήδη επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος στην υλοποίησή του και ότι σηματοδοτεί περαιτέρω τη δέσμευση της Ελλάδας να βελτιώσει την ενεργειακή της ασφάλεια, όπως και αυτή των γειτόνων μας.
Πρόσθεσε ότι η εισαγωγή υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο για τη διαφοροποίηση των πηγών καυσίμων και για την Ελλάδα και την Ευρώπη συνολικά. Παρέπεμψε στα όσα είπε ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας, πέρυσι τον Οκτώβρη στην επίσκεψή του στην Ουάσινγκτον, όταν έδωσε διαβεβαιώσεις στην κυβέρνηση Τραμπ ότι η Ελλάδα θα γινόταν ο τρίτος κατά σειρά εισαγωγέας αμερικανικού LNG.
Στο Συνέδριο μίλησε και ο Ιταλός πρέσβης στην Ελλάδα, Εφίσιο Λουίτζι Μάρας, βάζοντας ανοικτά θέμα ότι πρέπει οι χώρες του Νότου να αποφύγουν την «κατάσταση»: οι χώρες του Βορά να αγοράζουν Ενέργεια και μετά, ως μεσάζοντες, να τους τη μεταπωλούν με αυξημένο κόστος. «Είμαστε βιομηχανική χώρα και αυτό μας κάνει ιδιαίτερα ευαίσθητους απέναντι σε τέτοιες πρακτικές», είπε χαρακτηριστικά.
Ο Ιταλός πρέσβης είπε ότι, η Ιταλία ιεραρχεί ως προτεραιότητα την περιλάλητη ενεργειακή ασφάλεια, «και αυτό σημαίνει απρόσκοπτη προσφορά ενεργειακών πόρων σε προσιτή τιμή, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και διαφοροποίηση των προμηθευτών και των οδών διέλευσης»
«Πρέπει να αναπτύξουμε δίκτυα ενέργειας, καυσίμου και ηλεκτρισμού όπως έχει γίνει και στο Βορρά», επέμεινε, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι η Ελλάδα έχει αναπτύξει ήδη πολλά σχετικά έργα.
Βάζοντας παράλληλα το θέμα “Ενέργεια” στο κάδρο οξυμένων ανταγωνισμών στην ευρύτερη περιοχή και την προσπάθεια να καταλήξουν σε συμβιβασμούς για να προχωρήσουν οι συνέργειες, είπε ότι, «πρέπει να εξετάσουμε το Ουκρανικό και την κατάσταση ο Αιγαίο», εκφράζοντας την εκτίμηση ότι “μπορούμε να εντοπίσουμε σημεία σύγκλισης συμφερόντων και να προχωρήσουμε”…
Αξίζει να καταγραφεί και η τοποθέτηση του Βέλγου πρέσβη στην Ελλάδα Λυκ Λεμπό, ο οποίος αφού πρώτα χαιρέτησε την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ όπου εμπλέκεται και βελγική εταιρεία ( Fluxys), παρουσιάζοντας την υπόθεση ως απόδειξη της βούλησης της ελληνικής κυβέρνησης να γίνει η χώρα ενεργειακός κόμβος, συμφώνησε με τον Αμερικανό πρέσβη ότι χρειάζεται “ενεργειακή ασφάλεια”, διαφοροποίηση πηγών και πυλών εισόδου (οδών διέλευσης), “και όσο πιο φτηνή Ενέργεια γίνεται”, σημείο που επανέλαβε πολλές φορές στην ομιλία του, προσθέτοντας ότι μόνο έτσι μπορεί να στηθεί μια ανταγωνιστική ευρωενωσιακή οικονομία.
Βέβαια, στο ίδιο πλαίσιο, και απαντώντας ίσως στις… ενστάσεις που διετύπωσαν οι συνάδελφοί του από ΗΠΑ και Ιταλία, συμπλήρωσε ότι αν κάποιος “από το Βορρά” προσφέρει μια “καλή τιμή” δεν θα μπορεί κανείς να πει όχι… Τόνισε, δε, πως αυτό που παίζει ρόλο για μια ανταγωνιστική αγορά είναι τελικά η τιμή της Ενέργειας.
Η διπλωματία στην υπηρεσία της Ενέργειας
Με προσοχή παρακολουθούν αρμόδιες ελληνικές διπλωματικές υπηρεσίες συζητήσεις που γίνονται μεταξύ του Δ/ντος Συμβούλου της Gazprom, Α. Miller και του ομολόγου του της ιταλικής Snam, M. Alvera, σχετικά με την κατασκευή από τη δεύτερη γραμμή μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας και συγκεκριμένα μέσω διακλάδωσης προς τα δυτικά, του αγωγού TurkStream.
Η πρώτη γραμμή του TurkStream, που αφορά στην εξυπηρέτηση της τουρκικής αγοράς, αναμένεται να ολοκληρωθεί φέτος το Μάιο, ενώ η δεύτερη, για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη υποτίθεται – με βάση όσα έχουν κατά καιρούς ειπωθεί – θα τεθεί σε λειτουργία έως το τέλος του 2019.
Για την ώρα θεωρείται μάλλον απίθανο να ληφθεί σύντομα οριστική απόφαση για την όδευση της δεύτερης γραμμής του TurkStream, γεγονός που ενισχύει την αναγκαιότητα συνέχισης της όδευσης ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας.
Θυμίζουμε η Snam μετέχει στην κοινοπραξία Snam S.p.A., Enagas Internacional S.L.U. και Fluxys S.A., που υπέβαλε την υψηλότερη προσφορά για το 66% του ΔΕΣΦΑ, αλλά ακολούθως το ΤΑΙΠΕΔ ζήτησε βελτιωμένη πρόταση.
Τα τρία μέλη της κοινοπραξίας δραστηριοποιούνται ήδη στην περιοχή, αφού συμμετέχουν στην κατασκευή του αγωγού ΤΑΡ.
Κώστας Κέντζος
