Ανοικτή επιστολή προς τον αναπληρωτή υπουργό περιβάλλοντος, τονσυντονιστή αποκεντρωμένης διοίκησης Πελοποννήσου δυτικής Ελλάδας και Ιονίου και στον περιφερειάρχη δυτικής Ελλάδας, για τους κινδύνους στη δημόσια υγεία από την ΑΜΙΑΝΤΙ έστειλε κατεπειγόντως το ECOCITY.
Ένα ακόμη ιδιαίτερα κρίσιμο ζήτημα για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον εξακολουθεί να παραμένει άλυτο, περισσότερο από δέκα χρόνια.
Πρόκειται, όπως γνωρίζετε, για μεγάλες ποσότητες προϊόντων αμιάντου και παραγώγων αυτού, εκτεθει7ένων στην ύπαιθρο σε αφύλακτους χώρους του εγκαταλελειμμένου εργοστασίου της πρώην ΑΜΙΑΝΤΙΤ στο Δρέπανο Αχαΐας περισσότερο από δέκα χρόνια και χωρίς καμία επισήμανση της επικινδυνότητας των αποθηκευμένων υλικών.
Έτσι, εισέρχονται στο χώρο άτομα είτε για να απορρίπτουν παρανόμως οικοδομικά απόβλητα είτε για να κλέβουν τυχόν χρήσιμα υλικά, μη γνωρίζοντες τον κίνδυνο και τις επιπτώσεις στην υγεία τους, ενώ, επιπλέον, με τον άνεμο, ίνες αμιάντου απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα να εισπνέονται από τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, με πιθανή επιδείνωση της ποιότητας υγείας τους.
Σύμφωνα με οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), αλλά και της Ε.Ε., τα προϊόντα αμιάντου έχουν χαρακτηρισθεί τοξικά (και πρωτίστως ως απόλυτο καρκινογόνο υλικό) και ως εκ τούτου είναι εξαιρετικά επικίνδυνα για την δημόσια υγεία.
Και αξίζει να σημειωθεί ότι τα σπίτια των κατοίκων του οικισμού της περιοχής, το δημοτικό Σχολείο Δρεπάνου, το Νηπιαγωγείο Δρεπάνου το φροντιστήριο ξένων γλωσσών αλλά και το γήπεδο δρεπάνου βρίσκονται σε μικρή απόσταση από την έκταση αυτή.
Το ECOCITY, όπως έχετε ενημερωθεί, δραστηριοποιήθηκε έντονα για τη λύση της 10χρονης ανοχής, τόσο της Περιβαλλοντικής Ζημιάς, όσο και των επιπτώσεων στη Δημόσια Υγεία και στο Οικοσύστημα της περιοχής, σύμφωνα με το Π.Δ. 148/2009 «Περιβαλλοντική ευθύνη για την πρόληψη και την αποκατάσταση των ζημιών στο περιβάλλον-εναρμόνιση με την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρ. Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου 2004, όπως ισχύει» (ΦΕΚ 190 Α’), τονίζοντας ότι παρά τις ενέργειες των αρμόδιων υπηρεσιών και τις συνεχείς κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες των κατοίκων της Περιοχής και των τοπικών Οικολογικών Οργανώσεων, το ζήτημα δεν έχει ακόμη επιλυθεί και συνεχίζει να αποτελεί μια διαρκή απειλή.
Για ενημέρωσή σας, Επιτροπή του ECOCITY συναντήθηκε καταρχήν, την 9η Ιουνίου 2017, με τη διοίκηση και Στελέχη της Εθνικής Τράπεζας και συζήτησε για το πρόβλημα και της ευθύνες αδράνειας στο θέμα της ΑΜΙΑΝΤΙΤ.
Επιπλέον προχώρησε ακόμη περισσότερο συγκαλώντας σύσκεψη στην Πάτρα, την 17η Ιουνίου 2017, με συμμετοχή εκπροσώπων πολιτιστικών συλλόγων της περιοχής, βουλευτών Αχαΐας, εκπροσώπων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και του τοπικού Ιατρικού Συλλόγου, στην Αίθουσα του Εμπορικού και Εισαγωγικού Συλλόγου της Πάτρας.
Στη Σύσκεψη παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, αφού προηγήθηκε μια ουσιαστική περιγραφή της ιστορικής πορείας του θέματος και παρουσιάστηκε η πρόταση της Επιτροπής για την Περιβαλλοντική Ζημιά του ECOCITY η οποία αφορά στον άμεσο ενταφιασμό των επικίνδυνων υλικών στον χώρο του εργοστασίου, αφού τηρηθούν όλες οι απαιτούμενες εργασίες πλήρους στεγανοποίησης με παρακολούθηση ειδικής ομάδας επιστημόνων.
Στη συνέχεια, το ECOCITY ενημερώθηκε για σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 3 Ιουλίου στο ΥΠΕΝ, παρουσία του αρμόδιου Αν. Υπουργού, μετά από αίτημα του δημάρχου Πατρέων, με αντικείμενο το ζήτημα της Αμιαντή στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι της Αποκεντρωμένης διοίκησης και της Περιφέρειας.
Από τα δημοσιεύματα του Τύπου, δεν προκύπτει, ωστόσο να έχει ληφθεί καμία ουσιαστική απόφαση εκ μέρους του αρμόδιου Υπουργού και της Αποκεντρωμένης διοίκησης, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίστηκε ότι η Αμιαντίτ αποτελεί ένα ζήτημα υψηλής περιβαλλοντικής προτεραιότητας.
Επιβεβαιώθηκε πάντως από τον ίδιο τον Αν. Υπουργό ότι «στην περιοχή της Πάτρας δεν προβλέπεται από τον εθνικό σχεδιασμό μονάδας ταφής επικινδύνων αποβλήτων. Η μόνη πρόβλεψη που υπάρχει είναι μια δυνατότητα να αναληφθεί στο μέλλον μια πρωτοβουλία για τα υγειονομικά-νοσοκομειακά επικίνδυνα απόβλητα. Δεν έχει όμως ξεκινήσει και δεν έχει καμία σχέση με την Αμιαντίτ».
Το γεγονός όμως ότι καμία απόφαση για άμεσες ενέργειες δεν λήφθηκε εγείρει ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία για την συνεχιζόμενη αδράνεια της Διοίκησης, μια αδράνεια που έχει ως συνέπεια να παραμένει ανοικτό ένα κρίσιμο περιβαλλοντικό ζήτημα, που αποτελεί μια συνεχιζόμενη απειλή σε βάρος της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.
Και τούτο διότι, με την τακτική των καθυστερήσεων επιδεινώνεται η κατάσταση και συνεχίζεται η διασπορά ινών αμιάντου στην ευρύτερη περιοχή. Είναι προφανές ότι εκτός των πτυχών αυτών υπάρχει και ένα σοβαρό νομικό ζήτημα περί ατομικής και συλλογικής ευθύνης που θα πρέπει να αναζητηθεί εκ μέρους παντός υπευθύνου και ειδικότερα εκ μέρους της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και των ιδιοκτητών, για μη εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας η οποία επικαλούμενη τις αρχές της πρόληψης και προφύλαξης, αλλά και την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» θέτει κατά προτεραιότητα την άμεση «εξαφάνιση» της πηγής ρύπανσης με συγκεκριμένους όρους είτε κατά προτεραιότητα από τον φορέα εκμετάλλευσης (ιδιοκτήτη του εργοστασίου της ΑΜΙΑΝΤΙΤ) με δική του οικονομική επιβάρυνση στο πλαίσιο της νομοθεσίας για την «Περιβαλλοντική Ευθύνη» (ΠΔ 148/2009, άρθρα 7, 8 και 9) είτε από την ίδια τη Διοίκηση (αρμόδια Αρχή, που είναι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση-ΠΕΑΠΖ), εφόσον ο φορέας εκμετάλλευσης αδυνατεί, με αναδρομική ανάκτηση του κόστους.
Στο παραπάνω πλαίσιο σας γνωρίζουμε ότι το ECOCITY, με την υποστήριξη και συνεργασία ενεργών πολιτών επαγρυπνεί και επιφυλάσσεται, αφού προηγουμένως καλεί όλους τους αρμόδιους να συναισθανθούν τις ευθύνες τους και να δρομολογήσουν τις αναγκαίες ενέργειες, έστω και την ύστατη στιγμή ώστε να δοθεί επιτέλους μια οριστική λύση που θα εγγυάται διασφάλιση της δημόσιας υγείας και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς που έχει συντελεστεί.
Ειδικότερα το ECOCITY απευθύνεται καταρχήν προς το αρμόδιο Υπουργείο, την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και την Περιφέρεια απαιτώντας:
1. την άμεση τροποποίηση της με α.π. 5266/95937/07.11.2011 Απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου – Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου με θέμα «Έγκριση εργασιών συλλογής, απομάκρυνσης επικινδύνων αποβλήτων και εξυγίανσης – αποκατάστασης του ακινήτου των πρώην βιομηχανικών εγκαταστάσεων της «ΑΜΙΑΝΤΙΤ», άλλως
2. την αντικατάσταση αυτής με νέα ρεαλιστική πρόταση στη βάση της διαχείρισης των αποβλήτων αμιάντου επί τόπου με τις πλέον ενδεδειγμένες τεχνολογικά πρακτικές (ταφή αμιάντου στο χώρο και εποπτεία όλης της διαδικασίας), λαμβάνοντας υπόψη ότι η διασυνοριακή μεταφορά των αποβλήτων αμιάντου που έχει επιλεγεί αποτελεί λύση υψηλού κόστους μεταφοράς και ως εκ τούτου μη εφικτή, αλλά και μη ενδεδειγμένη επιστημονικά, όπως αναφέρεται και στον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (όπου ως βέλτιστη λύση υποδεικνύεται η επί τόπου διαχείριση)
3. την άμεση λήψη των ενδεδειγμένων μέτρων εκ μέρους των ιδιοκτητών και ειδικά της Εθνικής Τράπεζας στη βάση των τεχνικών εκθέσεων και προτάσεων που ήδη έχουν υποβάλει από το 2011
4. την άμεση ανάληψη δράσης εκ μέρους της αρμόδιας Αρχής εφόσον ο φορέας εκμετάλλευσης – ιδιοκτήτης δεν ανταποκριθεί ενός εύλογου χρονικού διαστήματος, ως υποχρεούται σύμφωνα με τα σχετικά άρθρα 11 και 12 του ΠΔ 148/2009, ανακτώντας στη συνέχεια το κόστος.
Το ECOCITY επικαλείται προς ενίσχυση των απόψεών του και τα παρακάτω έγγραφα:
(α) το με α.π. 680/11.03.2011 έγγραφο της Ειδικής Γραμματείας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΕΓΕΠΕ) του ΥΠΕΚΑ σύμφωνα με θέμα «Κίνηση διαδικασίας «περιβαλλοντικής ευθύνης» για την απομάκρυνση αμιάντου και την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς στο χώρου του πρώην εργοστασίου της «ΑΜΙΑΝΤΙΤ», ΣΤΟ ΔΔ Δρεπάνου στο Ρίο Νομού Αχαΐας.»,
β) το με α.π. 388/06.03.2012 έγγραφο της ΕΓΕΠΕ με θέμα «Απομάκρυνση αποβλήτων αμιάντου από το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο της AMIANTIT Α.Ε., στο Δ.Δ Δρέπανο, Δήμου Ρίου.»
στ) το με α.π. 2510/Π-2022/02.06.2014 απάντηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους- Δικαστικό Γραφείο Πατρών.
ζ) το με αριθ. πρωτ. 214272/4241/17.08.2015 έγγραφο της Δ/νσης ΠΕΧ ΣΧ Δυτικής Ελλάδος.
Τέλος, το ECOCITY ασκώντας το έννομο συμφέρον που πηγάζει από το άρθρο 13 του ΠΔ 148/2009 και από την Σύμβαση Άαρχους (πρόσβαση στη Δικαιοσύνη) σε θέματα δημόσιας υγείας και προστασίας του Περιβάλλοντος, σας γνωρίζει ότι εφόσον μέχρι την 31η Αυγούστου δεν υπάρξει η δέουσα ανταπόκριση από τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας θα κινήσει κάθε νόμιμη διαδικασία επισημαίνοντας και αναδεικνύοντας τις αστικές και ποινικές ευθύνες κάθε υπευθύνου, ώστε:
– οι ιδιοκτήτες να εφαρμόσουν τις εντολές της Διοίκησης και να προχωρήσουν στη ταφή των ποσοτήτων προϊόντων αμιάντου και παραγώγων αυτού, στο εγκαταλειμμένο εργοστάσιο της πρώην ΑΜΙΑΝΤΙΤ.
– οι αρμόδιοι να προβούν σε άμεσες ενέργειες ώστε να αποφευχθούν τυχόν καθυστερήσεις με άλλους τρόπους, όπως είναι η αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος, κάτι που έρχεται σε ευθεία αντίθεση με κάθε έννοια Επιχειρηματικής Ηθικής περί ανάληψης της ευθύνης και, κυρίως, το σεβασμό των ανθρώπινου δικαιώματος διαβίωσης σε ένα καθαρό οικοσύστημα.
Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. ECOCITY
Θάνος Ζαφειρόπουλος
Η Επιτροπή Περιβαλλοντικής Ζημιάς του ECOCITY
Γιάννης Κουμαντάκης Αντιπρόεδρος ΔΣ ECOCITY Oμ. Καθηγητής ΕΜΠ
Μαργαρίτα Καραβασίλη, Πρόεδρος CISD (Παρατηρητήριο Πολιτών για την
Αειφόρο Ανάπτυξη), π. Γ.Γ. ΥΠΕΚΑ
Χρύσα Βελλοπουλου Δικηγόρος, Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια,
Περικλής Πασχάκης, Δικηγόρος
με Αριθμό Μητρώου 12691
