Υψηλά πολιτικά πρόσωπα, προσωπικότητες της πολιτικής και ακαδημαϊκής κοινότητας και παράγοντες της ελληνικής και διεθνούς οικονομίας δίνουν το “παρών” στο δεύτερο Οικονομικό φόρουμ των Δελφών που πραγματοποιείται από την Περασμένη Πέμπτη μέχρι και αύριο, Κυριακή, με κεντρικά ζητήματα που απασχολούν την εποχή μας.
του Ηλία Ντράλλου
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι δυτικές δημοκρατίες, η εκλογή Τραμπ και οι παγκόσμιες γεωπολιτικές μεταβολές μέχρι την κρίση ταυτότητας της Ευρώπης και τα διλήμματα που έχει μπροστά της η Γηραιά Ηπειρος, το μέλλον της παγκοσμιοποίησης, αλλά και τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα, με έμφαση στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, στην οικονομική ανάπτυξη και στη διαχείριση του χρέους, αποτελούν ορισμένα εξ αυτών.
Πρόσωπα κύρους από την Ελλάδα και το εξωτερικό εξετάζουν τις εθνικές και παγκόσμιες προκλήσεις, επιχειρήσουν να ερμηνεύσουν τα δεδομένα και να δώσουν απαντήσεις σε μια περίοδο έξαρσης του εθνικισμού και του λαϊκισμού, αλλά και πρωτοφανούς γεωπολιτικής αβεβαιότητας, καθώς με την εκλογή του νέου Αμερικανού προέδρου δοκιμάζονται παραδοσιακές συμμαχίες και διαταράσσονται ισορροπίες δεκαετιών. Στο φόρουμ λαμβάνουν μέρος συνολικά 230 ομιλητές, 85 εκ των οποίων από το εξωτερικό.
Προκόπης Παυλόπουλος: Κίνδυνος διάλυσης της ΕΕ, αν δεν επιτευχθεί η Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση
Την μετατροπή του Ευρωπαϊκου Μηχανισμού Σταθερότητας σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, πρότεινε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, κατά την εναρκτήρια ομιλία του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε εκτενώς στους κινδύνους διάλυσης της ΕΕ και της ΟΝΕ, σε περίπτωση που η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δεν επιτευχθεί. Οπως σημείωσε, αυτό θα συμβεί διότι «η επιβίωση και η εν γένει προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης εξαρτώνται όχι μόνον από την οικονομική και τη νομισματική πρόοδο, αλλά πρωτίστως από την αντοχή των θεσμών του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος οι οποίοι, από την φύση τους, είναι οι μόνοι που μπορούν να εγγυηθούν πέρα από την σταθερότητα και την ίδια την ευρωπαϊκή ενοποίηση, τόσον ως στόχο όσο και ως διαδικασία».
Ο κ. Παυλόπουλος τόνισε κατά την ομιλία του, ότι κάθε είδους κενά αναφορικά με τον σεβασμό των θεμελιωδών συνιστωσών του Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου, πλήττουν ευθέως την πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Ανεφέρθηκε δε σε τρία παραδείγματα ατελειών του Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου, τα οποία «πρέπει να λειτουργήσουν ως “σήμα κινδύνου” για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του σκληρού πυρήνα της, της Ευρωζώνης.
Ειδικότερα, ο κ. Παυλόπουλος επισήμανε:
– Την μη επαρκή αξιοποίηση των διατάξεων του ευρωπαϊκού δικαίου ως προς την δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, έτσι ώστε ο Μηχανισμός αυτός να μετατραπεί σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, πράγμα το οποίο είναι απολύτως σύμφωνο με την αποστολή του.
– Την μη επαρκή εφαρμογή των περί Αλληλεγγύης κανόνων του ευρωπαϊκού δικαίου, ιδίως δε η μη επιβολή των προβλεπόμενων από το ευρωπαϊκό δίκαιο κυρώσεων σε κράτη-μέλη τα οποία παραβιάζουν ευθέως την ως άνω αρχή, στο πλαίσιο όσων έχουν συμφωνηθεί για την από κοινού αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Την μη επαρκή κανονιστικώς πλαισίωση της οργάνωσης και λειτουργίας του Eurogroup, το οποίο –όπως η εντελώς πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταδεικνύει- ακριβώς λόγω του κενού τούτου έφθασε να θεωρείται από το ΔΕΕ ως «άτυπο όργανο». Γεγονός εμφανώς υποτιμητικό για την τεράστια σημασία που έχει το Eurogroup και οι αποφάσεις του σε όλα τα οικονομικά –και όχι μόνο νομισματικά- θέματα της Ευρωζώνης.
Λαϊκισμός: η μεγάλη απειλή των δυτικών κοινωνιών
Πώς επηρεάζουν τις κοινωνίες οι οι παγκόσμιες εξελίξεις; Πού οδηγείται ο κόσμος; Ποιοι είναι οι νέοι πόλοι στην παγκόσμια οικονομία; Ποιες αλλαγές έχει φέρει μία σειρά γεγονότων σε Ευρώπη και Αμερική;
Αυτά ήταν μερικά μόνο από τα ερωτήματα στα οποία προσπάθησαν να δώσουν απαντήσεις η πρώην υπουργός Εξωτερικών και τομεάρχης Οικονομίας και Ανάπτυξης της Νέας Δημοκρατίας, Ντόρα Μπακογιάννη, η πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Tzipi Livni, ο αντιπρόεδρος του German Marshall Fund των Η.Π.Α, Ian Lesser, ο ιδρυτής του Concordia Summit, Νικόλας Λογοθέτης, ο πρέσβης, Michael Christides, ο αναλυτής Ευρωπαϊκών θεμάτων στο Stratfor, Adriano Bosoni, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Πέτρος Δούκας, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Kadir Has της Τουρκίας, Soli Ozel, και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά, Αθανάσιος Πλατιάς.
Η κυρία Μπακογιάννη είπε χαρακτηριστικά ότι «είχαμε την αλαζονεία να πιστεύουμε ότι όταν έπεσε το τείχος του Βερολίνου, κέρδισε ο τρόπος ζωής μας. Όμως ο κόσμος δεν είναι διπολικός είναι πολυ-πολικός» και τόνισε τους κινδύνους από την άνοδο του λαϊκισμού.
Διατύπωσε το ερώτημα «Ποια είναι η απάντηση στο Λαϊκισμό;» τι πρέπει να απαντήσουμε όταν η Λεπέν λέει ότι θα καθαρίσει τη Γαλλία από τους μετανάστες σε 15 μέρες; Όταν ο Νάιτζελ Φάρατζ 10 μέρες μετά την επικράτηση του brexit έκανε αίτηση να πάρει τη γερμανική υπηκοότητα;
Όπως χαρακτηριστικά είπε, η απάντηση μπορεί μόνο να είναι πολιτική.
Η κυρία Μπακογιάννη υπενθύμισε ότι «η Ευρώπη μπορεί να έχει αδυναμίες, μπορεί να μην έχουμε κοινή πολιτική σε πολλά πράγματα, όμως η Ευρώπη έχει υπάρξει εδώ και δεκαετίες ένας φάρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ενώ τόνισε ότι η εκλογή Τραμπ μπορεί να βοηθήσει την Ευρώπη να καταλάβει ότι πρέπει να είναι ενωμένη, να έχει κοινή εξωτερική πολιτική, κοινή άμυνα και άλλα. Δήλωσε εμφατικά : «Η εκλογή Τραμπ ίσως φέρει ταχύτερη συνειδητοποίηση της ανάγκης, η Ευρώπη να λάβει αποφάσεις, τις οποίες μέχρι σήμερα δεν έχει πάρει».
Κατέληξε τονίζοντας ότι «δεν υπάρχει πιο εύκολο πράγμα από το να κάνεις λαϊκισμό. Να λες σε μία φοβισμένη κοινωνία ότι υπάρχουν εύκολες λύσεις» και πρόσθεσε ότι η απάντηση σε αυτό μπορεί να είναι μόνο πολιτική.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Tzipi Livni, η οποία περιέγραψε την κατάσταση στην Ευρώπη με την άνοδο του λαϊκισμού, του αντισημιτισμού και της ξενοφοβίας.
Η κυρία Livni τόνισε ότι ο κόσμος αλλάζει ταχύτατα σαν κάποιος να έχει πατήσει το fast forward, καθώς το τελευταίο διάστημα είδαμε πράγματα που δεν φανταζόμασταν. Είδαμε το brexit, την εκλογή Τραμπ, αλλά και τις αλλαγές στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Όπως είπε, πρέπει να βρούμε τρόπο να μιλήσουμε στην κοινωνία και τους φόβους της ώστε να μην επεκτείνεται ο φόβος. Να καλέσουμε και να εμπνεύσουμε τους νέους ανθρώπους εκφράζοντας τις αξίες του ελεύθερου κόσμου.
Το τελευταίο διάστημα, είπε, είδαμε τους πολιτικούς που εκφράζουν αυτές τις αξίες να μην κερδίζουν αρκετή υποστήριξη, όμως ήρθε η ώρα οι πολιτικοί να δώσουν το μήνυμα που θέλει ο κόσμος, να δουν την πραγματικότητα, να μιλήσουν στις κοινωνίες και να στείλουν το μήνυμα της ελπίδας.
Ο αντιπρόεδρος του German Marshall Fund των ΗΠΑ , Ian Lesser, και ο ιδρυτής του Concordia Summit, Νικόλας Λογοθέτης, εξέφρασαν τις αμφιβολίες τους για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής του νέου Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, με βάση τις έως τώρα εξαγγελίες και θέσεις του.
Ο κύριος Λογοθέτης τόνισε ότι «ο κόσμος επωφελείται όταν οι ΗΠΑ κατέχουν ηγετική θέση» και ανέφερε παραδείγματα όπου η παρέμβαση της μεγαλύτερης οικονομικής δύναμης του πλανήτη έφερε σταθερότητα.
Ο Πρέσβης, Michael Christides, ανέλυσε τις αλλαγές που έχουν γίνει στη Μαύρη Θάλασσα, όπου η κατάσταση είναι εξαιρετικά περίπλοκη και έκανε εκτενή αναφορά στην αλλαγή της θέσης της Ρωσίας και της Κίνας.
Ο αναλυτής επί Ευρωπαϊκών θεμάτων στο Stratfor, Adriano Bosoni, αναφέρθηκε στην τεχνολογία, στο δημογραφικό πρόβλημα, κυρίως της Ευρώπης, αλλά και την άνοδο του λαϊκισμού σε ολόκληρη την ήπειρο. Όπως χαρακτηριστικά είπε, ακόμη και αν το Γαλλικό εκλογικό σύστημα έχει ως αποτέλεσμα να μη βγει Πρόεδρος η Μαρίν Λεπέν στο δεύτερο γύρο, αυτό δεν μειώνει τη σημασία του να λαμβάνει τη στήριξη τεσσάρων στους δέκα Γάλλους.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Πέτρος Δούκας, επιχείρησε να δώσει μία εξήγηση για την απότομη άνοδο του λαϊκισμού τα τελευταία χρόνια. Αναφέρθηκε στα προβλήματα που έχουν προκύψει από την παγκοσμιοποίηση, όπως για παράδειγμα η τεράστια συγκέντρωση πλούτου στα χέρια λίγων. Πρόσθεσε ότι παγκοσμίως υπάρχουν δύο νέες τάσεις, η αλλαγή του κέντρου βάρους του πλανήτη από τη Δύση στην Ανατολή, καθώς και η αλλαγή από τη βιομηχανική παραγωγή στην τεχνολογία.
Τόνισε ότι η Ευρώπη είναι εδώ για να μείνει, ότι δε θα καταρρεύσει, όμως πρέπει να διορθωθούν κάποια λάθη πριν προχωρήσει σε μεγαλύτερη ενοποίηση.
Ο καθηγητής, Αθανάσιος Πλατιάς, αναφέρθηκε στις υπό διαμόρφωση αλλαγές στον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων, λόγω των νομικών, δημογραφικών, τεχνολογικών και στρατιωτικών τάσεων. Ενώ έκανε και μία εκτενή ανάλυση για τη θέση της Κίνας στην περιοχή της Ασίας και εξήγησε τις αλλαγές που συντελούνται στο γεωπολιτικό πεδίο από την ανάπτυξη της Ασιατικής δύναμης.
Πολλές από τις ερωτήσεις του κοινού και των δημοσιογράφων αφορούσαν το αύριο του καπιταλισμού σε κοινωνίες που δείχνουν σημάδια κόπωσης, με αποτέλεσμα οι πολίτες συχνά να στρέφονται σε ακραίες πολιτικές επιλογές.
Συμπερασματικά, η συντονίστρια του πάνελ, η δημοσιογράφος, Πηνελόπη Γαβρά, είπε ότι για να νικηθεί ο λαϊκισμός «οι πολιτικοί πρέπει να εφαρμόζουν νέες πολιτικές, ευθύνη όμως έχουμε όλοι καθώς πηγαίνουμε στην κάλπη».
Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ: «Οι βάρβαροι είναι ντόπιοι και εντός των τειχών»
Η Παιδεία είναι το μόνο αντίδοτο στην κρίση και ξεκινά από το σπίτι, σημείωσε κατά την ομιλία της στο Παγκόσμιο Φόρουμ των Δελφών, η κυρία Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού και Πολιτιστικού Κέντρου των Δελφών.
Η κυρία Αρβελέρ σημείωσε ότι το να μείνουμε αενάως νέοι είναι η μόνη λύση, επειδή μόνο «οι νέοι κάνουν δυνατά τα επιθυμητά και τα αδύνατα δυνατά, επειδή ποτέ δεν ήξεραν ότι είναι αδύνατα».«Η Ευρώπη είναι πέντε “δ”», επισήμανε η κυρία Αρβελέρ και εξήγησε: «Δημοκρατία, Δικαιοσύνη, Δικαιώματα του ανθρώπου, Δίκαια διανομή και Διάλογος. Με αυτά, τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι η Ευρώπη ειναι ηθικό δίδαγμα και ηθική οντότητα».
Ιδιαίτερη ήταν η αναφορά της και η επιμονή της στην αξία του Πολιτισμού ως μέσου υπέρβασης της κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε στον Ζαν Μονέ και μία φράση του λίγο πριν τον θάνατό του. «Λέγεται ότι Μονέ είπε ότι αν ήταν να ξαναρχίσω, θα άρχιζα από τον πολιτισμό και όχι από την οικονομία».
«Πολιτισμός και οικονομία κάποτε συναντώνται. Πώς; Όλοι ξέρουμε ότι η κρίση είναι οικονομική, αλλά δημιούργησε την πρώτη πολιτιστική κρίση που γνωρίζει η Ευρώπη», ανέφερε η κυρία Αρβελέρ. Μίλησε για τον εκφυλισμό των ηθών, την συρρίκνωση του στοχασμού, τις εκδηλώσεις της «αδιεξόδου οργής», την χυδαιότητα λόγων κινήσεων και στάσεων. «Αυτή η παρακμή, αποκύημα της οικονομικής κρίσης, δείχνει ότι οι βάρβαροι είναι ντόπιοι, είναι εντός των τειχών», τόνισε η κυρία Αρβελέρ.
«Η Pax Romana είχε ένα κέντρο, έναν κανόνα, τον ρωμαϊκό νόμο και έναν λόγο ύπαρξης ο οποίος κινείται γύρω από τον αυτοκράτορα, που είναι θεοποιημένος, άρα είναι ο άνθρωπος που χειρίζεται τα πράγματα κατά τρόπο θείο».
Αντιθέτως, «η σημερινή παγκοσμιοποίηση είναι αυτή των αγορών, που κάνουν τους επιδέξιους να πουλήσουν άμμο έως και στην Σαχάρα. Δημιουργεί ένα αίσθημα ανασφάλειας, το απέραντο κάνει τον άνθρωπο να πέφτει στην αβεβαιότητα και να αναζητά ως λύση την συνωμοσιολογία. Επιτρέπει να καταλάβει αυτό που θέλει να καταλάβει και όχι αυτό που είναι η αλήθεια», είπε η κυρία Αρβελέρ σε μία ευθεία αναφορά της στην σημερινή εποχή των post-truth politics.
Mark Array: Αναγκαίες οι γέφυρες μεταξύ Ελλάδας και Ομογένειας
Στην αναγκαιότητα της δημιουργίας γεφυρών επικοινωνίας μεταξύ της ελληνικής Ομογένειας και της Ελλάδας αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος του φορέα Hellenic Initiative USA Mark Array, στο πλαίσιο της ομιλίας του στο 2ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
Όπως ανέφερε, η πρωτοβουλία Hellenic Initiative USA κατάφερε να οργανώσει τους επιχειρηματίες της ελληνικής Διασποράς, οι οποίοι, υπό τον πρώην Αμερικανό πρόεδρο Bill Clinton, ένωσαν τις δυνάμεις τους. To Hellenic Initiative διαθέτει διπλή αποστολή: να βοηθηθεί η Ελλάδα και να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο μέλλον για την χώρα, σημείωσε.
Στο πλαίσιο αυτό, ο φορέας Hellenic Initiative USA έχει παρουσιάσει το Hellenic Entrepreneurship Award, ενώ αναλαμβάνει τη χορηγία σειράς προγραμμάτων για την επανασύνδεση των Ελλήνων ομογενών με την πατρίδα τους.
«Το βασικότερο χαρακτηριστικό της Ελλάδας είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο» σημείωσε χαρακτηριστικά ο Mark Array.
«Ο Πατριωτισμός, η Θρησκεία και η Γλώσσα αποτελούν γέφυρες που θα μας ενώσουν. Να χτίσουμε τις γέφυρες που έχουν καταστραφεί και να χτίσουμε νέες. Όλοι μαζί!» κατέληξε.
Fischler: Υπάρχει ανάγκη για μια ισχυρή Ευρώπη με μια ισχυρή φωνή
Την ανάγκη για μια ισχυρή Ευρώπη με μια εξίσου ισχυρή φωνή εξέφρασε ο Franz Fischler, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Alpbach και πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για τη γεωργία, την αγροτική ανάπτυξη και την αλιεία, κατά την ομιλία του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, το απόγευμα της Πέμπτης.
Παράλληλα έστειλε το μήνυμα πως «οι απειλές όσων ζητούν την καταστροφή της ΕΕ μας κάνουν πιο δυνατούς και πιο ενωμένους» υπογραμμίζοντας πως «αν και στο παρελθόν δεν διασφαλίσαμε τα επιτεύγματα της ΕΕ και δεν υπήρξαμε αρκετά συμμετοχικοί σήμερα οφείλουμε να το κάνουμε».
Εάν βέβαια, όπως διευκρίνισε ο κ. Fischler, ως Ένωση «θέλουμε να γίνουμε πρωταθλητές στην αλλαγή να αποκτήσουμε μια βιώσιμη και υγιή οικονομική ανάπτυξη μειώνοντας παράλληλα και τις ανισότητες πρέπει να προσφέρουμε νέες ευκαιρίες και κυρίως ένα κοινό όραμα στο οποίο θα συμμετάσχει η κοινωνία στο σύνολό της».
Επιπλέον, αναφέρθηκε και στη σημασία του αγροδιατροφικού τομέα τον οποίο χαρακτήρισε «ραχοκοκκαλιά της οικονομίας» υπογραμμίζοντας πως διαθέτει μεν άπειρες δυνατότητες αλλά έχει ανάγκη τόσο από επενδυτικά κεφάλαια όσο κι από εκσυγχρονισμό.
«Ο αγροδιατροφικός τομέας έχει πολλά να κερδίσει από την καινοτομία, την ψηφιοποίηση, την πράσινη ενέργεια» σημείωσε χαρακτηριστικά εξηγώντας πως «η εποχή που οι παραγωγοί παρήγαγαν αγαθά κι ο κλάδος έπρεπε να βρει μόνος του τις αγορές έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί».
Τέλος, αναφερθείς στην Ελλάδα σημείωσε πως θα πρέπει να «επικεντρωθεί σε αυτά που παράγει και είναι καλή, όπως για παράδειγμα στο ελαιόλαδο και στα οπωροκηπευτικά ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ανάγκη για μεγαλύτερη συνεργασία και μεταρρυθμίσεις ωστε να υπάρξει καινοτομία, να επιτευχθεί η διακύμανση τιμών και η διεύρινση των αγορών.
Αβραμόπουλος: Η ΕΕ μπορεί να λειτουργεί ομοσπονδιακά σε ορισμένους τομείς
Την ευρωπαϊκή ιδέα υπερασπίστηκε στην ομιλία του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών και Ιθαγένειας, κ.Δημήτρης Αβραμόπουλος.
Με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Auschwitz-Birkenau, ο κ.Αβραμόπουλος αναφέρθηκε στο ρόλο που έπαιξε η ΕΕ ώστε να γίνει η Ευρώπη ήπειρος ειρήνης και τόνισε:
“Κάποιοι παίρνουν όλα αυτά τα ευρωπαϊκά επιτεύγματα για δεδομένα. Αλλά είναι το ηθικό και πολιτικό καθήκον μας να υπερασπιστούμε το ευρωπαϊκό όραμα”. Ειδικά σήμερα, πρόσθεσε, που το ευρωπαϊκό επίτευγμα αμφισβητείται από φωνές λαϊκισμού και εθνικισμού, με αφορμή όχι τόσο την οικονομική όσο την προσφυγική κρίση.
“Ο Μάρξ είπε ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Δεν είναι αλήθεια. Οι άνθρωποι επαναλαμβάνουν την Ιστορία γιατί δεν τη διαβάζουν και δε τη μαθαίνουν”, είπε χαρακτηριστικά.
Ο Επίτροπος τάχθηκε υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ως το μόνο δρόμο μπροστά. Εξάλλου επισήμανε ως βασικό πρόβλημα ότι η Ευρώπη δεν κατάφερε να έχει μία ενιαία οικονομική, αμυντική και εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας.
Σημείωσε ότι “το βαθύ κράτος συνεχίζει να αντιστέκεται”, αλλά όπως τόνισε “οι πρόσφατες εμπειρίες μας έχουν αποδείξει ότι η τρομοκρατία δεν αναγνωρίζει σύνορα”.
Χαρακτήρισε μάλιστα τη συνθήκη Σένγκεν ένα επίτευγμα της ΕΕ, υπενθύμισε ότι τους τελευταίους μήνες “περάσαμε δύσκολες στιγμές” και προειδοποίησε ότι: “Εάν η Σένγκεν καταρρεύσει, έρχεται το τέλος της ΕΕ όπως την ξέραμε”.
Ο Επίτροπος αναφέρθηκε στην παρουσίαση χθες της Λευκής Βίβλου για την Ευρώπη από τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ.Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και τόνισε:
“Δεν μπορούμε να γίνουμε Ομοσπονδιακή ‘Ενωση, αλλά μπορούμε να έχουμε ομοσπονδιακού τύπου λειτουργίες σε συγκεκριμένες πολιτικές: Την μετανάστευση και την ασφάλεια, την άμυνα, την οικονομία, την εξωτερική πολιτική”. Χωρίς όμως, διευκρίνισε, υποχωρήσεις στις κοινές μας αξίες και την αλληλεγγύη, που πρέπει να διαπνέουν κάθε τομέα πολιτικής από την αντιμετώπιση της ανεργίας μέχρι την οικονομία.
Απάντησε σε όσους ανησυχούν για την παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας στις “Βρυξέλλες”, ξεκαθαρίζοντας: “Η Ευρώπη δεν είναι κάτι αφηρημένο”. Χαρακτήρισε ανεύθυνο και λαϊκίστικο.
“να κριτικάρουμε πάντα τους θεσμούς” και δήλωσε: “Εμείς όλοι είμαστε η Ευρώπη και όλοι είμαστε συνυπεύθυνοι για την επιτυχία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος”.
Ο κ.Αβραμόπουλος υπενθύμισε όσα επιτεύχθηκαν τα δύο τελευταία χρόνια στον τομέα της ασφάλειας και της μετανάστευσης, που υπάγεται στην αρμοδιότητα του: Η Ευρωπαϊκή Ατζέντα Μετανάστευσης, η Ευρωπαϊκή Ατζέντα Ασφάλειας, η Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή και Συνοριοφυλακή, ενώ άσκησε κριτική στα μέλη που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις και δεσμεύσεις τους στο προσφυγικό.
Κ.Μπακογιάννης: «Αναγκαία συνθήκη των ημερών ο ειλικρινής διάλογος»
«Ο ειλικρινής παραγωγικός διάλογος έχει μετατραπεί σε αναγκαία συνθήκη των ημερών», τόνισε ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας, κ.Κώστας Μπακογιάννης, κατά την ομιλία του στο 2Ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, διευκρινίζοντας πως «είναι καιρός πλέον να αμφισβητήσουμε τα δόγματα που σκοτεινιάζουν το παρόν και να δώσουμε πειστικές απαντήσεις».
Όπως διευκρίνισε σε αυτό το ασταθές οικονομικό περιβάλλον και σε μια Ελλάδα που παλεύει για την ανασυγκρότηση της, δυστυχώς η κοινωνία έχει χάσει την εμπιστοσύνη της στους θεσμούς και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η ανάγκη ενός παραγωγικού διαλόγου είναι επιτακτική αν όχι αναγκαία συνθήκη.
Παραλληλίζοντας το χθες με το σήμερα, ο κ. Κ.Μπακογιάννης επεσήμανε πως η κληρονομιά της Πυθίας είναι ακόμα αισθητή με «έννοιες που έχουν μπει στη ζωή μας και οφείλουν την ύπαρξή τους σε εκεινη την εποχή, όπως η “δημιουργική ασάφεια” και η “πολιτική της μετα-αλήθειας”.
«Ό,τι ωθούσε τους αρχαίους σε ένα μαντείο ήταν η δίψα για λύσεις και αυτή η ίδια δίψα παρατηρείται και σήμερα» συμπλήρωσε ο Περιφερειάρχης υπογραμμίζοντας πως «αυτές οι λύσεις, σήμερα, μπορούν να προκύψουν μόνο από έναν ουσιαστικό διάλογο, στερημένο από ελιτισμό και λαϊκισμό. Αυτόν ακριβώς το διάλογο, που φέρνει στο προσκήνιο το Φόρουμ των Δελφών».
Σημειώνοντας ότι το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών κατάφερε μέσα σε ένα χρόνο να γίνει θεσμός, πίστωσε την επιτυχία τόσο στους διοργανωτές όσο και στην ιστορική τοποθεσία στην οποία λαμβάνει χώρα κι ευχήθηκε το φετινό Φόρουμ να καταλήξει σε «χρήσιμα αποτελέσματα και παραγωγικές συνθέσεις».
Μάριο Μόντι: «Η κρίση δεν προκλήθηκε από τον Νότο, αλλά από τη Γερμανία και τη Γαλλία»
Στη σπουδαιότητα της τήρησης των κανόνων της Ε.Ε από όλες τις πλευρές αναφέρθηκε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Μόντι, υπογραμμίζοντας πως αυτή ακριβώς η ιδιαιτερότητα, η τήρηση κοινών κανόνων από χώρες του βορά και του νότου και από παλαιά και καινούργια κράτη- μέλη της Ε.Ε. είναι αυτό που καθιστά ελκυστικό το ευρωπαϊκό όραμα.
“Παρόλο που κάποιοι κανόνες φαίνονται παράξενοι και ενίοτε απάνθρωποι, όπως η δημοσιονομική πειθαρχία, έχουν σκοπό την προστασία των επόμενων γενεών από από πολιτικές σημερινών κυβερνήσεων” δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ιταλός πολιτικός, υπενθυμίζοντας πως προέρχεται από μια χώρα που βρέθηκε σε δύσκολη κατάσταση καθώς δεν τήρησε συγκεκριμένους κανόνες.
Ο κ. Μόντι αναφέρθηκε τόσο στην αδυναμία της κατανόησης των ευρωπαϊκών κανόνων από τους πολίτες και την απροθυμία αρκετών κυβερνήσεων να τους εξηγήσουν, όσο και στην ευελιξία που ζητούν αρκετά κράτη-μέλη που ζητούν διαρκώς εξαιρέσεις από τις συμφωνίες, είτε πρόκειται για το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, είτε για την κατανομή προσφύγων.
Θα ήθελα να δω περισσότερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς κάποιες χώρες του Νότου, όπως τη Γαλλία που δεν τηρεί το σύμφωνο σταθερότητας αναφορικά με το δημοσιονομικό έλλειμμα και περισσότερη αυστηρότητα σε κάποιες χώρες του βορά, όπως τη Γερμανία για τις δημοσιονομικές ανισορροπίες” δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μόντι.
Σύμφωνα με τον ίδιο, βασική αιτία της κρίσης της Ε.Ε. και της ευρωζώνης είναι ακριβώς η μη τήρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, όχι από τον Νότο της Ε.Ε., αλλά από τη Γαλλία και τη Γερμανία “Η κρίση προκλήθηκε από τους δύο αξιοσέβαστους γονείς του ευρώ.
Τη Γερμανία και τη Γαλλία το 2003, όταν δεν συμμορφώθηκαν με το Σύμφωνο Σταθερότητας. Η Επιτροπή του Ρομάνο Πρόντι δεν επέβαλε κυρώσεις και το Συμβούλιο της Ε.Ε. δεν θέλησε επίσης να επιβάλει κυρώσεις στις δύο αυτές χώρες.”
Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, υποστήριξε ότι η δημοσιονομική πειθαρχία δεν είναι μια σαδιστική επιλογή της βόρειας Ευρώπης, τονίζοντας παράλληλα πως παρά τις ελλείψεις και τις αδυναμίες της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, τόσο η Ελλάδα όσο και η Ιταλία θα είχαν πολύ περισσότερα προβλήματα χωρίς την Ευρωζώνη.
Επίτροπος Χρήστος Στυλιανίδης: «Είναι η ώρα να αναλάβουμε την ιστορική μας ευθύνη»
Τους κινδύνους που θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον της περαιτέρω ευρωπαϊκής ενοποίησης αλλά και τις ευκαιρίες και τα επιτεύγματα της Ε.Ε. με αφορμή τα 60 χρόνια από την Συνθήκη της Ρώμης, ανέπτυξε ο Επίτροπος Χρήστος Στυλιανίδης, αρμόδιος για την Ανθρωπιστική Βοήθεια και τη Διαχείριση Κρίσεων.
Σε ομιλία του κατά την έναρξη του Δεύτερου Ετήσιου Οικονομικού Φόρουμ Δελφών, ο Επίτροπος Στυλιανίδης υπογράμμισε ότι η επιστροφή στην εθνική απομόνωση και την περιχαράκωση αποτελεί αφέλεια καθώς στο σύγχρονο πολυπολικό κόσμο τα ευρωπαϊκά κράτη μπορούν μόνο ενωμένα να αντιμετωπίσουν τις πρωτόγνωρες προκλήσεις.
“Πρέπει να διασφαλίσουμε το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης και να προχωρήσουμε μαζί στο μέλλον ” δήλωσε χαρακτηριστικά ο Επίτροπος Στυλιανίδης, αναφερόμενος τόσο στην πρόκληση της παγκοσμιοποίησης, όσο και στα ζητήματα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της δημογραφικής κρίσης μιας, όχι μόνο γηραιάς, αλλά κυρίως γηράσκουσας ηπείρου καθώς και σε μελλοντικές προσφυγικές ροές από περιοχές του πλανήτη που παρατηρείται δημογραφική έκρηξη
“Το εμείς, είναι πιο δυνατό από το εγώ, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο” υπογράμμισε ο Επίτροπος Στυλιανίδης, τονίζοντας ότι πριν από έναν αιώνα οι Ευρωπαίοι αποτελούσαν το 25% του παγκόσμιου πληθυσμού ενώ σε εξήντα χρόνια θα αποτελούν μόνο το 5%.
“Ο μέσος Ευρωπαίος σήμερα είναι 45 ετών. Την ίδια στιγμή παρατηρείται δημογραφική έκρηξη στην Αφρική, μπορούμε να φανταστούμε τι ροές προσφύγων και μεταναστών θα έχουμε, λόγω του κοινωνικού μας μοντέλου, ενός μοντέλου που έχει μετατρέψει την Ευρώπη ως το σημείο του πλανήτη όπου οι πολίτες νιώθουν καλύτερα από οπουδήποτε αλλού”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Επίτροπος Στυλιανίδης.
Σύμφωνα με τον ίδιο ο λαϊκισμός και οι φωνές που επιδιώκουν τον εθνικό απομονωτισμό υπονομεύουν το ευρωπαϊκό όραμα και για αυτόν τον λόγο κρίνεται απαραίτητο να δοθούν λύσεις σε αυτά τα κομμάτια του πληθυσμού που πλήττονται περισσότερο από την Κρίση και αποτελούν στόχο των δυνάμεων του λαϊκισμού.
“Οφείλουμε να στηρίξουμε τους ανειδίκευτους εργάτες που έμειναν άνεργοι και τους νέους αθρώπους, να τους δώσουμε νέες δυνατότητες, αλλιώς θα γίνουν βορρά στις δυνάμεις του λαϊκισμού” Σε αυτό το πλαίσιο, ο Επίτροπος, λόγω του συγκεκριμένου χαρτοφυλακίου του, αναφέρθηκε στο Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, το οποίο απευθύνεται σε νέους έως 30 ετών για να συνεισφέρουν σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών στην Ε.Ε., τόσο για να μην μείνουν εκτός αγοράς εργασίας, όσο και για να αναπτύξουν περισσότερο τις ικανότητές τους.
Ο Επίτροπος για την Ανθρωπιστική Βοήθεια και τη Διαχείριση Κρίσεων τόνισε τέλος, ότι ήρθε η ώρα οι Ευρωπαίοι να ανάβουν την ιστορική τους ευθύνη καθώς “τα προβλήματα θα τα λύσουμε μαζί, στο κοινό μας σπίτι”.
Απαισιοδοξία για λύση στο Κυπριακό
Συγκρατημένη αισιοδοξία ως πλήρη απαισιοδοξία εξέφρασαν οι ομιλητές στο 2ο Οικονομικό Φόρουμ Δελφών σχετικά με τις πιθανότητες εξεύρεσης μιας λύσης στο Κυπριακό, έστω και μακροπρόθεσμα, καθώς τα ενεργειακά κοιτάσματα που εντοπίστηκαν στην ανατολική Μεσόγειο δεν φαίνεται να αμβλύνουν τις αντιθέσεις των πολλών και ποικίλων παραγόντων της ευρύτερης περιοχής.
Στο πάνελ με που εξέτασε την “νέα στρατηγική εξίσωση στην ανατολική Μεσόγειο” συμμετείχαν η κυρία Νάντια Αρμπάτοβα επικεφαλής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών σχέσεων (IMEMO) της Μόσχας, ο κύριος Ίαν Λέσερ αντιπρόεδρος του Γερμανικού Ταμείου Μάρσαλ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ο κύριος Θεόδωρος Πάγκαλος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της ελληνικής Δημοκρατίας (2009-2012) και πρώην υπουργός Εξωτερικών και ο Δρ. Θάνος Ντόκος γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Οι ομιλητές χαρακτήρισαν την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής ως μια “δύσκολη εξίσωση” στην οποία δεν υπάρχει κανένας γνωστός παράγοντας, ιδίως μετά την εκλογή του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Κύπρος, Συρία, Ιράκ, Ιράν, Ισραήλ και Παλαιστινιακό, η επιστροφή της Ρωσίας στην περιοχή και η “επιθετική” διπλωματία της Κίνας, σε συνδυασμό με την παθητική στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνθέτουν έναν δύσκολο παζλ, το οποίο όπως δήλωσε ο κ. Πάγκαλος “κάποιες φορές μπορεί να το λύσεις σε λίγη ώρα και άλλες φορές να αναζητείς για ημέρες και νύχτες, ένα μικρό κομμάτι του”.
Ο κ. Πάγκαλος αναφερόμενος στην εκλογή Τραμπ υπογράμμισε ότι “ο νέος Πρόεδρος είπε ανάμεσα σε πολλά άλλα, κάτι που θεωρώ ακριβές και λίγοι του έδωσαν σημασία. Ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις, Κλίντον και Ομπάμα έκαναν τα πράγματα άνω-κάτω στην Μέση Ανατολή”. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας υπογράμμισε ότι οι ισχυρές χώρες καθαίρεσαν συγκεκριμένους ηγέτες χωρίς να έχουν ετοιμάσει έναν σχέδιο για τν επόμενη ημέρα σε πολλές χώρες της ευρύτερης περιοχής.
Αναφορικά με την Συρία, ο κ. Πάγκαλος εμφανίστηκε απαισιόδοξος για την εξεύρεση μιας λύσης στο άμεσο μέλλον, ενώ αναφέρθηκε στον ιδιαίτερο ρόλο του Ιράν, μια χώρα που υφίσταται, όπως είπε χαρακτηριστικά, από την εποχή του Τρωικού Πολέμου, τονίζοντας πως θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην περιοχή καλώντας παράλληλα την Ε.Ε. να εστιάσει στο Ιράν αν επιθυμεί να διαδραματίσει ρόλο στην ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Ο κ. Λέσερ υποστήριξε ότι τα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια δεν αναμένεται να βρεθεί ένας τρόπος διαχείρισης των κρίσεων στην περιοχή. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Πρόεδρος Τραμπ όταν χαρακτηρίζει το ΝΑΤΟ ως “παρωχημένο’, εννοεί ότι η Συμμαχία ασχολείται με παρωχημένα ζητήματα, ενώ υποστήριξε ότι οι προτεραιότητες της νέας αμερικανικής διοίκησης είναι η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία, και όχι τόσο το Ιράκ και το Ιράν.
Αναφορικά με την Τουρκία και την πεποίθηση κάποιων ότι ο Πρόεδρος Τραμπ θα δείξει ευνοϊκότερη στάση προς τη χώρα, ο κ. Λέσερ δήλωσε ότι η συμμαχία ΗΠΑ- Τουρκίας ήταν πάντοτε στρατηγική και ποτέ μια εύκολη υπόθεση. Στο ζήτημα των διμερών σχέσεων ΗΠΑ- Ελλάδος, ο κ. Λέσερ υπογράμμισε ότι το σημαντικότερο θα είναι είναι η προσέγγιση των ΗΠΑ με την Ε.Ε. συνολικά, καθώς το ζήτημα του χρέους και η οικονομική σταθερότητα είναι ένα μέρος ενός ευρύτερου γεωπολιτικού σχεδιασμού στην περιοχή.
Η κυρία Αρμπάτοβα, αναφέρθηκε στις σχέσεις ΗΠΑ- Ρωσίας μετά την εκλογή του νέου προέδρου και το ρευστό περιβάλλον στην Μέση Ανατολή, υποστηρίζοντας ότι ο Πρόεδρος Πούτιν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το κενό που θα αφήσει η μείωση των αμερικανικών δεσμεύσεων στο εξωτερικό και να ανατρέψει την ιδέα της κυβέρνησης Ομπάμα ότι η Ρωσία είναι περιφερειακή δύναμη και όχι παγκόσμια.
Σύμφωνα με την ίδια, η εμπλοκή της Ρωσίας στη Συρία έγινε για αυτόν ακριβώς το λόγο, ήτοι για την επαναφορά ενός παλιού status της Ρωσίας, κάτι στο οποίο, όπως τόνισε η κυρία Αρμπάτοβα, ο Πρόεδρος Πούτιν “απέτυχε”. Για τις σχέσεις της Ρωσίας και της Τουρκίας υποστήριξε ότι ποτέ δεν θα γίνουν οι δύο χώρες στρατηγικοί εταίροι, αλλά μόνο ευκαιριακοί ή ad hoc εταίροι.
Αναφορικά με το Κυπριακό, όλοι οι ομιλητές τόνισαν πως παρά τις εξελίξεις στις συνομιλίες ανάμεσα στις δύο πλευρές στην Κύπρο και τα κοιτάσματα στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή, δεν αναμένονται σημαντικές εξελίξεις, τόσο από την απροθυμία της Τουρκίας να συμβάλει δημιουργικά λόγω εσωτερικών εξελίξεων, όσο και από τα μεγαλεπήβολα σχέδια του Ταγίπ Ερντογάν για την περιοχή της Ανατολίας.
Ο ρόλος των ομογενών στις επενδύσεις και το πολιτικό γίγνεσθαι
Το τεράστιο θέμα της διασποράς, με σημεία αιχμής την ψήφο των ομογενών και τις επενδύσεις, άνοιξαν οι ομιλητές του πάνελ «Linking diaspora and homeland» κατά τη δεύτερη ημέρα του 2ου οικονομικού φόρουμ των Δελφών.
Ο σκιώδης υπουργός της Νέας Δημοκρατίας για θέματα διασποράς, Σάββας Αναστασιάδης, δήλωσε ότι «δεν υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο που να μη δίνει το δικαίωμα ψήφου στους ομογενείς της σε άλλες χώρες» και πρόσθεσε ότι το κόμμα του έχει καταθέσει σχετική πρόταση νόμου, η οποία όμως δεν υπερψηφίστηκε.
Ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Mana Products, Νίκος Μούγιαρης, εξέφρασε την πλήρη διαφωνία του, χαρακτηρίζοντας μεγάλο λάθος την ψήφο και την κομματικοποίηση των ομογενών. Όπως χαρακτηριστικά είπε: «Εμείς αισθανόμαστε ότι ανήκουμε στο κόμμα της Ελλάδας και όχι σε οποιδήποτε ελληνικό κόμμα. Θα είναι λάθος να μας χωρίσετε σε κόμματα στη διασπορά. Παρακαλώ, αφήστε μας ήσυχους».
Τη σκυτάλη πήρε ο πρώην υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Παύλος Γερουλάνος, ο οποίος έδωσε έμφαση στην εξεύρεση των Ελλήνων της διασποράς, λέγοντας ότι οι νέες τεχνολογίες αποτελούν ένα εκπληκτικό εργαλείο. Ο κ. Γερουλάνος είπε ότι δεν είναι ανάγκη κάποιος να μιλάει ελληνικά για να θεωρείται Έλληνας ή να έχει δύο γονείς με ελληνική καταγωγή.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στις επενδύσεις που θα μπορούσαν να γίνουν από ομογενείς στη χώρα μας, δίνοντας έμφαση στις μικρές επενδύσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ανακουφίσουν πολλές περιοχές της Ελλάδας. Χρησιμοποίησε το παράδειγμα της Κατερίνης, λέγοντας ότι αν ένας επιχειρηματίας μπορούσε να φέρει ένα εκατομμύριο τουρίστες στον Όλυμπο, θα ανακούφιζε σημαντικά τη μικρή πόλη της Βόρειας Ελλάδας όπου η ανεργία των νέων αγγίζει το 60%.
Ο διευθύνων σύμβουλος του Hellenic Initiative, USA, Mark Arey, τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει νοοτροπία και να σταματήσει να θεωρεί την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις κάτι κακό. Ζήτησε περισσότερη διαφάνεια, καθώς όπως χαρακτηριστικά είπε «οι επιχειρήσεις δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα, σκοπός τους είναι το κέρδος».
Ο επιχειρηματίας, Νίκος Μούγιαρης, συμπλήρωσε ότι η Ελλάδα διαθέτει πολλές ευκαιρίες, όμως επεσήμανε ότι το βασικότερο πρόβλημα είναι η έλλειψη οράματος. Χαρακτηριστικά ανέφερε το παράδειγμα του μαραθωνίου, λέγοντας ότι υπάρχουν αθλητές που πηγαίνουν να τρέξουν στο μαραθώνιο της Νέας Υόρκης, αλλά δεν έρχονται να τρέξουν στον αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας.
Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Hellenic American Council, Endy Zemenides, εξήγησε ότι είναι σύνηθες λάθος είναι να θεωρούμε τη διασπορά ως κάτι ενιαίο. Χωρίζεται σε τέσσερις κατηγορίες: στους μετανάστες, που φεύγουν από την Ελλάδα τώρα, στα παιδιά των μεταναστών, που προσπαθούν να διατηρήσουν τις παραδόσεις, σε μία ομάδα που είναι πρώτα ορθόδοξοι και μετά Έλληνες και στους ανεξάρτητους.
Υπογράμμισε και το θέμα του brain drain, δηλαδή της φυγής επιστημόνων, λέγοντας ότι οι Έλληνες της διασποράς μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό το επίπεδο, δίνοντας για παράδειγμα υποτροφίες σε φοιτητές.
Ο Dr. Λάμπης Τασσάκος, μέλος του ΔΣ του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, διευκρίνισε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν πάει στη Γερμανία πολλοί Έλληνες αναζητώντας εργασία, χωρίς να είναι απαραίτητα επιστήμονες. Πρόκειται, όπως είπε, για ανθρώπους χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση που απλά αναζητούν εργασία, λόγω της κρίσης στην Ελλάδα.
Ο αντιπρόεδρος του International Conferences των New York Times, Αχιλλέας Τσαλτάς, είπε ότι θεωρεί τον εαυτό του μέλος της διασποράς, μέλος του ελληνικού πνεύματος και του έθνους και πρόσθεσε ότι «είναι υποχρέωσή μου να διαδώσω το ελληνικό πνεύμα όπου και όσο μπορώ».
Απαιτούνται μεταρρυθμίσεις και εξωστρέφεια για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας
Πώς θα μπορούσε η Ελλάδα να επιστρέψει στην ανάκαμψη, αξιοποιώντας βέλτιστα το ανθρώπινο κεφάλαιό της; Ποιος είναι ο ρόλος των μεταρρυθμίσεων;
Στα συγκεκριμένα ερωτήματα και σε πολλά άλλα, επιχείρησαν να δώσουν απαντήσεις η πρώην υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη, ο Πρόεδρος του ΣΕΒ, Θεόδωρος Φέσσας, η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του αμερικανικού συμβουλίου για την Ανταγωνιστικότητα Deborah L.Wince-Smith, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΜΗΝ Βωξίτες Λυμπέρης Πολυχρονόπουλος.
Επίσης, ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης, ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζανιάς, ο επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών Νίκος Θεοχαράκης, ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας, ο πρόεδρος επί τιμή ΣΒΒΕ Νίκος Ευθυμιάδης, ο γενικός διευθυντής του ομίλου επενδυτικής τραπεζικής και διαχείρισης κεφαλαίων Alantra Greece Γιώργος Λόνγκος και ο πρόεδρος της Ένωσης των Ελληνοευρωπαϊκών Εμπορικών Επιμελητηρίων Γιάννης Σαρακάκης
Ειδικότερα, η πρώην υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη ανέφερε ότι η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει την ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων, οι οποίες δεν θα πρέπει να είναι επιβαλλόμενες.
«Εάν θέλουμε να κάνουμε σοβαρή αυτοκριτική, οι μεταρρυθμίσεις ήταν απαγορευμένο προϊόν τα τελευταία χρόνια. Τις πολεμούσαμε διότι άγγιζαν το κύτταρο της πολιτικής μας ύπαρξης» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Η κυρία Μπακογιάννη τόνισε ότι στην Ελλάδα η επιχειρηματικότητα και το κέρδος έχουν ποινικοποιηθεί, ενώ ούτε μεταρρυθμίσεις, που έχουν συμφωνηθεί, όπως οι ιδιωτικοποιήσεις, δεν προχωρούν.
Εκτίμησε όμως, ότι, πλέον, ένα ευρύτατο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχουν εύκολοι τρόποι και ότι απαιτείται σκληρή προσπάθεια.
«Η Ελλάδα κλείνει ένα φαύλο κύκλο λαϊκισμού» τόνισε.
Ο Πρόεδρος του ΣΕΒ, Θεόδωρος Φέσσας ανέφερε ότι είναι αναγκαία η υλοποίηση σειράς σημαντικών αναπτυξιακών έργων που διαθέτουν επενδυτικό ενδιαφέρον. Ενδεικτικά, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, το δίκτυο υδατοδρομίων, το δίκτυο οπτικών ινών, τα πάρκα εφοδιαστικής αλυσίδας, η διεύρυνση των ψηφιακών υπηρεσιών, η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, η δημιουργία τεχνοπόλεων και η ενίσχυση της παραθεριστικής οικονομίας είναι τομείς που θα μπορούσαν να προσελκύσουν σημαντικές επενδύσεις.
Απηύθυνε πρόσκληση στη διεθνή επενδυτική κοινότητα και σημείωσε ότι «μία κυβέρνηση που θα θέλει να βγάλει την χώρα από την κρίση πρέπει να επενδύσει στο έργο του μετασχηματισμού της οικονομίας».
Η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του αμερικανικού συμβουλίου για την Ανταγωνιστικότητα Deborah L.Wince-Smith αναφέρθηκε στον μετασχηματισμό που υφίσταται, σε παγκόσμια κλίμακα, η οικονομία, με τις μεγάλες τεχνολογικές αλλαγές και τη ψηφιοποίηση να προκαλούν προβληματισμό.
Πρόσθεσε ότι η διάρθρωση μίας ανταγωνιστικής δομής αποτελείται από τέσσερα μέρη, την τεχνολογία, τις επενδύσεις, τα κίνητρα και την υποδομή, η οποία αφορά το λογισμικό και τον τεχνικό τομέα.
«Η Ελλάδα τι εξάγει» διερωτήθηκε η κυρία Wince-Smith.
“Δυστυχώς ανθρώπους, τις σημαντικότερες αξίες της. Ωστόσο, η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο σε κλάδους, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η νανοτεχνολογία. Πρέπει να κάνετε ένα άλμα, να μην ασχολείστε μόνο με τη φορολογία» σχολίασε.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΜΙΝ Βωξίτες Λυμπέρης Πολυχρονόπουλος σημείωσε ότι απαιτούνται συγκεκριμένοι και ποσοτικοποιημένοι στόχοι ως προς τη διαμόρφωση των οικονομικών μεγεθών. Πρόσθεσε ότι η κρίση συνιστά ευκαιρία που επιτρέπει την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας, όπως οι ανθρώπινοι πόροι και οι υποδομές.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης, σημείωσε ότι η ελληνική οικονομία ανέκαμπτε σταδιακά έως το τέλος του 2014, ενώ, εάν δεν υπήρχε η κρίση του διαστήματος 2015-2016, η χώρα θα είχε ανακτήσει το 72% της απολεσθείσας δυναμικής της.
Διερωτώμενος εάν βρισκόμαστε εγκλωβισμένοι στην κρίση, συνέκρινε την ταχεία αντιμετώπιση της μεγάλης ύφεσης των ΗΠΑ, με την εγχώρια πολυετή αναταραχή στην οικονομία, τονίζοντας ότι ο ελληνικός δείκτης οικονομικού κλίματος έχει αποσυνδεθεί από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό δείκτη.
Τόνισε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να απευθυνθεί στην αγορά του εξωτερικού, ενώ είναι σημαντικό να πραγματοποιηθούν τομές σε σειρά ζητημάτων, όπως ο εξωδικαστικός συμβιβασμός.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου ανέφερε ότι ο πυρήνας του μνημονίου αποτελεί το εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας, κάνοντας λόγο για οκτώ σημεία στα οποία θα πρέπει να δοθεί έμφαση για να επιτευχθεί η ανάπτυξη.
Μεταξύ άλλων απαιτείται να υπάρξει πολιτική αλλαγή, να επιλυθεί το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, να λάβουν χώρα διαρθρωτικές αλλαγές, να υλοποιηθεί σειρά σημαντικών επενδυτικών έργων και ιδίως η δημιουργία μίας task force για την επιτάχυνση των μεγάλων στρατηγικών επενδύσεων.
Τόνισε ακόμη ότι έχει πραγματοποιηθεί σημαντικό τμήμα των απαιτούμενων διαρθρωτικών αλλαγών, τα οφέλη των οποίων θα φανούν όταν η οικονομία ανακάμψει.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζανιάς υπογράμμισε ότι η Ελλάδα διαθέτει πολύ μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης και assets σε χαμηλές τιμές, αλλά «δεν υπάρχει κανένας να πατήσει τη σκανδάλη της εκκίνησης».
Σημείωσε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε, σε ορίζοντα δεκαετίας, να ενισχύσει το ΑΕΠ, γεγονός που θα επέτρεπε τη δραματική απομείωση του χρέους.
Ο κ. Ζανιάς έκανε λόγο για την αναγκαιότητα υλοποίησης μίας κεϋνσιανού τύπου επενδυτικής στήριξης, ενός αξιόπιστου σχεδίου ανάπτυξης και τομών στη δημόσια διοίκηση, τη δικαιοσύνη και την παιδεία.
Ο επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών Νίκος Θεοχαράκης σημείωσε ότι εκτός από τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στη δικαιοσύνη και την παιδεία, θα ήταν αναγκαία η διεύρυνση της φορολογητέας βάσης.
Πρόσθεσε ότι ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% επί του ΑΕΠ δεν είναι βιώσιμος, ενώ απαιτείται, για την επιστροφή στην ανάκαμψη, να δοθεί έμφαση στην μεγέθυνση της παραγωγικότητας και στην ισότητα στην κατανομή των πόρων.
Ο Γενικός Διευθυντής, ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας τόνισε ότι οι επενδύσεις, που χρειάζεται η Ελλάδα, πρέπει να είναι προσθετικού χαρακτήρα και με μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα, δηλαδή να εκτείνονται στην επόμενη δεκαπενταετία.
Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο ίδιο σημείο, με τη στιγμή που εισήλθε στην Ευρωζώνη, με το κέρδος, από το 2000 έως το 2008, να ισοδυναμεί με τις απώλειες κατά το διάστημα 2008 έως 2016.
Τόνισε ότι, πράγματι, έχουν πραγματοποιηθεί μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, απαιτείται η άμεση υλοποίηση ορισμένων μεταρρυθμίσεων που θα λειτουργήσουν ως «success story», με άμεσα οφέλη για την ελληνική κοινωνία.
Ο πρόεδρος επί τιμή ΣΒΒΕ Νίκος Ευθυμιάδης σημείωσε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει τη στρατηγική και το ρόλο της για να ξεπεράσει την κρίση.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Ευθυμιάδης ανακοίνωσε ότι σε συνεργασία με την πολιτεία έχει αναλάβει την πρωτοβουλία της υλοποίησης στην περιοχή της Θεσσαλονίκης ενός διεθνούς κέντρου έρευνας και τεχνολογίας με στόχο τη συνεργασία του ανθρώπινου δυναμικού με το επιχειρείν.
Για το σκοπό αυτό, όπως είπε, εξετάζεται η παραχώρηση από την ελληνική πολιτεία χώρου 800 στρεμμάτων κοντά στο αεροδρόμιο «Μακεδονία», ενώ επισπεύδων φορέας της ανάπτυξης θα είναι το Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλονίκης.
Ο γενικός διευθυντής του ομίλου επενδυτικής τραπεζικής και διαχείρισης κεφαλαίων Γιώργος Λόγκος σημείωσε ότι απαιτείται η ενθάρρυνση της εξωστρέφειας, ενώ, όπως είπε, αποτελεί παθογένεια το γεγονός ότι σήμερα η πλειονότητα των 690.000 επιχειρήσεων απασχολεί λιγότερο από τρία άτομα.
Ο πρόεδρος της Ένωσης των Ελληνοευρωπαϊκών Εμπορικών Επιμελητηρίων Γιάννης Σαρακάκης σημείωσε ότι τα ελληνικά εξαγωγικά προϊόντα εμφανίζουν πολύ μικρή προστιθέμενη αξία.
Τόνισε ότι η συμβολή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην ενίσχυση της εξωστρέφειας είναι ιδιαίτερα σημαντική, με τη συμμετοχή τους, σήμερα, να μην ξεπερνάει το 12% του συνόλου των εξαγωγών.
Πώς θα βελτιωθεί το επενδυτικό κλίμα
Στους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να βελτιωθεί το πλαίσιο για τη διευκόλυνση της υλοποίησης επενδύσεων αναφέρθηκαν ο Πρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου Σίμος Αναστασόπουλος, ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ – οικονομολόγος Χρήστος Μπγιάλας, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Πέτρος Δούκας, ο μέτοχος της EGerLink GmbH Joachim Kochling, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΧΑΕ Σωκράτης Λαζαρίδης, ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Νότης Μηταράκης, ο Γενικός Γραμματέας της Παρευξείνιας Τράπεζας Επενδύσεων Σεραφείμ Τσόκας και ο Επιθεωρητής-Ελεγκτής Δημόσιας Διοίκησης Διονύσης Ρηγόπουλος.
Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου Σίμος Αναστασόπουλος ανέφερε ότι η Ελλάδα διαθέτει ευκαιρίες, εξακολουθώντας να συγκεντρώνει επενδυτικό ενδιαφέρον. Τόνισε ότι η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων όσον αφορά το κράτος δικαίου σε συνδυασμό με τη σταθεροποίηση του φορολογικού συστήματος αποτελούν θεμελιώδεις συνιστώσες για τη διαμόρφωση ενός φιλικού επενδυτικού κλίματος.
Διαχρονικά, όπως είπε, ο μέσος όρος των άμεσων ξένων επενδύσεων είναι της τάξης του 5%, ενώ στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει μόλις 2%.
Ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Μπγιάλας, σημείωσε ότι μέχρι σήμερα οι επενδύσεις, που υλοποιήθηκαν, υπήρξαν κρατικοδίαιτες, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως «μας ανάγκασαν να δώσουμε τα αεροδρόμια».
Αναφερόμενος στο νέο αναπτυξιακό νόμο, διευκρίνισε ότι δίνει κίνητρα σε υγιείς κερδοφόρες εταιρείες, καθώς παρέχει χρηματοδότηση επί των κερδών.
Προανήγγειλε, ακόμη, ότι το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα θα ολοκληρωθεί το ψηφιακό οργανόγραμμα του Δημοσίου βάσει του οποίου θα καταβάλλονται οι πληρωμές σε κρατικούς φορείς και οργανισμούς.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Πέτρος Δούκας τόνισε ότι είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίσει το τραπεζικό σύστημα όσον αφορά τους κεφαλαιακούς περιορισμούς αλλά και τις πιθανές ανάγκες για νέα κεφαλαιοποίηση.
«Θα συμβούλευα την κυβέρνηση να πρότεινε στους δανειστές ότι θα δεσμευτεί να υλοποιήσει όλες τις μεταρρυθμίσεις και 50% περισσότερες από τις αναγκαίες, με αντάλλαγμα την ελάφρυνση χρέους» τόνισε.
Ο μέτοχος της EGerLink GmbH Joachim Kochling ανέφερε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αποφασίσει τι πραγματικά θέλει, ενώ κατέθεσε μία ρηξικέλευθή πρόταση για την βελτίωση της ελληνικής οικονομίας.
Όπως είπε, οι χώρες των οποίων οι εδαφικές ενότητες ανταγωνίζονται μεταξύ τους είναι πιο υγιείς. Προς την κατεύθυνση αυτή, ο κ. Kochling σημείωσε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να διαιρεθεί σε τρία περιφερειακά κράτη με ξεχωριστές κυβερνήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους.
Ως εκ τούτου, «οι πολίτες θα συνέκριναν το έργο των διαφορετικών κυβερνήσεων, ενώ η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα μπορούσε να ανταγωνίζεται τις περιφερειακές κυβερνήσεις» εξήγησε.
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΧΑΕ Σωκράτης Λαζαρίδης ανέφερε ότι η σύγκριση των «χαμηλών» του 2012 έναντι των «χαμηλών» του 2016 αποδεικνύει ότι οι αποδόσεις μεγάλου αριθμού εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών είναι αξιοσημείωτες. Όπως σημείωσε, εξαιρουμένων των τραπεζών, 11 εισηγμένοι όμιλοι παρουσιάζουν απόδοση άνω του 20%, ενώ τέσσερα σχήματα έχουν απόδοση της τάξης του 40%.
Τόνισε ότι είναι απαραίτητο να προβάλλονται στη διεθνή επενδυτική κοινότητα οι ευκαιρίες που διαθέτει η Ελλάδα.
Ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Νότης Μηταράκης σημείωσε ότι είναι θεμελιώδους σημασίας να γίνει κτήμα της κυβέρνησης και όλη της κοινωνίας ότι οι επενδύσεις αποτελούν μονόδρομο.
Πρόσθεσε ότι η Ελλάδα πρέπει να προσφέρει καταλύτες ανάπτυξης, όπως οι Συμπράξεις Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και οι ιδιωτικοποιήσεις, ενώ θα έπρεπε να μειωθούν οι διαδικασίες αδειοδότησης επενδύσεων που ανήκουν στο πεδίο ευθύνης του Δημοσίου.
Ο Γενικός Γραμματέας της Παρευξείνιας Τράπεζας Επενδύσεων Σεραφείμ Τσόκας σημείωσε ότι το τραπεζικό ίδρυμα παρεμβαίνει, εν μέσω κρίσης, στηρίζοντας τόσο την Ελλάδα όσο και τις υπόλοιπες χώρες-μέλη του. Ήδη, όπως ανέφερε, έχει χρηματοδοτήσει σημαντικά έργα όπως του ΟΤΕ αλλά και των 14 περιφερειακών αεροδρομίων.
Ο Επιθεωρητής-Ελεγκτής Δημόσιας Διοίκησης Διονύσης Ρηγόπουλος τόνισε ότι το ψηφιακό οργανόγραμμα αποτελεί πολύτιμο εργαλείο που θα καταστήσει περισσότερο αποτελεσματικό το κράτος.
Σημείωσε ότι η μεγάλη παράλειψη της χώρας είναι ότι δεν έχει χαρτογραφήσει το παρόν, ενώ είναι άγνωστο ποιοι είναι οι άνθρωποι που εργάζονται στον Δημόσιο τομέα.
Συνομιλία του Κώστα Σημίτη με τον Παύλο Τσίμα στο 2ο συνέδριο του Οικονομικού Φόρουμ Δελφών
«Το ερώτημα ‘αν αντέχει η χώρα την επιλογή της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση‘ δεν μπορεί να τεθεί. Είναι τόσο άσχετο με την πραγματικότητα, όσο και το ερώτημα αν αντέχει ο άνθρωπος τη ζωή. Την ζει ή αυτοκτονεί».
Αυτό επεσήμανε μεταξύ άλλων ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης σε συνομιλία του με τον δημοσιογράφο Παύλο Τσίμα, στο πλαίσιο του 2ου Συνεδρίου του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
«Η κοινή πορεία των χωρών της Ένωσης αποτελεί μια τεράστια επένδυση που ένα μέλος της δεν μπορεί να θυσιάσει χωρίς σημαντικό κόστος για το ίδιο» προσέθεσε και τόνισε πως «η διεθνής αλληλεξάρτηση δεν είναι ένα παροδικό φαινόμενο. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης δεν υπάρχουν κράτη με απόλυτη αυτονομία, καθώς προβλήματα (όπως η μετανάστευση ή η κλιματική αλλαγή) απαιτούν συμπόρευση και συνεργασία».
Αναφορικά με την κρίση, ο κ. Σημίτης παρατήρησε ότι αυτή εξελίσσεται σε ένα διαφορετικό περιβάλλον πιο δυσμενές, καθώς στην μεν ΕΕ «το 2017 είναι έτος εκλογών σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες», ενώ στις ΗΠΑ, η εξωτερική πολιτική Τραμπ φαίνεται πως θα χαρακτηριστεί από έναν «εθνικιστικό ηγεμονισμό».
«Η μικρή Ελλάδα θα πρέπει να γίνει η σοβαρή Ελλάδα» τόνισε στη συνέχεια ο κ Σημίτης και σημείωσε πως «η κύρια επιδίωξη της Ελλάδας θα έπρεπε να είναι, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Διότι, τι άλλο από έλλειψη εμπιστοσύνης σημαίνει ο μικρός αριθμός ξένων επενδύσεων στη χώρα, ή το γεγονός της συνεχούς αύξησης του επιτοκίου, που θα πρέπει να πληρώσει η Ελλάδα αν θέλει να δανεισθεί από τις αγορές;»
Επ’ αυτού, ο πρώην πρωθυπουργός υπογράμμισε ιδιαίτερα το πρόβλημα της «έλλειψης ενός δικού μας αναπτυξιακού μοντέλου» και υπογράμμισε ότι με τις αδιάκοπες κωλυσιεργίες της Αθήνας «οι δυνατότητες επανάκαμψης μειώνονται συνεχώς και ο αναγκαίος χρόνος για την επάνοδο στην ομαλότητα αυξάνεται όλο και περισσότερο».
Σε ό,τι αφορά την ΕΕ τέλος, ο κ. Σημίτης επεσήμανε το πρόβλημα της «δομικής ανισορροπίας» που τη χαρακτηρίζει – «ο Βορράς πραγματοποιεί πλεονάσματα και ο Νότος ελλείμματα» είπε – και άρα, αν δεν αρθεί αυτή η αδυναμία «οι κρίσεις στην Ένωση θα έρχονται και θα επανέρχονται» τόνισε.
Brexit: Η νέα σχέση Μεγάλης Βρετανίας- ΕΕ
Το δύσκολο δρόμο των διαπραγματεύσεων Μεγάλης Βρετανίας- ΕΕ για το Brexit ανέλυσαν οι συμμετέχοντες στο πάνελ του 2ου Οικονομικού Φόρουμ Δελφών με θέμα “Brexit: Οι επιπτώσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ”.
Η πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα κα Kate Smith υπογράμμισε ότι από τον περασμένο Ιούνιο μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει ύφεση στη βρετανική οικονομία, όπως προβλεπόταν, αλλά αντίθετα όλοι οι οικονομικοί δείκτες είναι θετικοί.
“Είμαστε στενός σύμμαχος και εταίρος της Ελλάδας, αλλά δεν έχω ακούσει μία φωνή που να μην υποστηρίζει ότι προτεραιότητα της Ελλάδας είναι να συμβάλλει σε μία ομαλή διαδικασία αποχώρησης και χάραξη μίας στενής στρατηγικής σχέσης και ότι η διάθεση δεν πρέπει να είναι καθόλου τιμωρητική”, πρόσθεσε.
Τόνισε ότι η Μεγάλη Βρετανία στοχεύει σε ένα ισχυρό και φιλόδοξο συνεταιρισμό με την ΕΕ, που θα ωφελήσει, εκτίμησε, και τις δύο πλευρές. Διευκρίνισε ειδικότερα ότι η Μεγάλη Βρετανία θέλει την καλύτερη δυνατή πρόσβαση στην ενιαία αγορά.
“Όταν είπαμε ότι θα έρθουμε στους Δελφούς να συζητήσουμε για το Brexit, με ρώτησαν εάν θα ζητήσουμε το χρησμό του μαντείου”, σχολίασε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Σύγχρονων Ελληνικών Σπουδών, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου του London School of Economics, κ. Kevin Featherstone.
Σημείωσε ότι η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας δε θέλει να αντιγράψει το μοντέλο των σχέσεων που έχει ήδη η ΕΕ με άλλα κράτη μη μέλη, αλλά να φτιάξει ένα νέο είδος εμπορικών σχέσεων και ταυτόχρονα να έχει πλήρη έλεγχο της μετανάστευσης.
Επισήμανε όμως ότι η ΕΕ θέλει τη δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε όλες τις εμπορικές της σχέσεις, ενώ η Μεγάλη Βρετανία δεν επιθυμεί την αναγνώριση τέτοιας δικαιοδοσίας.
Ανέφερε παραδείγματα της σχέσης άλλων χωρών όπως η Νορβηγία, ο Καναδάς και η Ελβετία με την ΕΕ, επισημαίνοντας ότι ανάλογα με το είδος της συμφωνίας προβλέπεται και συνεισφορά στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Ο κ. Iain Begg του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου του London School of Economics, επιβεβαίωσε ότι η βρετανική οικονομία διέψευσε τις αρνητικές προβλέψεις. Σημείωσε όμως επίσης ότι οι επιχειρήσεις διστάζουν για νέες επενδύσεις και συζητούν μετακίνηση θέσεων εργασίας σε άλλες χώρες εντός Ευρωζώνης, με κορυφαίο παράδειγμα το Cityς.
Ανέφερε ότι προβλέπεται χαμηλότερη ανάπτυξη το 2017 διότι η κατανάλωση δεν μπορεί να παραμείνει υψηλή λόγω και της εσωτερικής υποτίμησης “και οι Έλληνες ξέρουν τι σημαίνει αυτό”.
Παρομοίασε μάλιστα τη Μεγάλη Βρετανία με ένα καρτούν: “Σαν το κογιότ που κυνηγά το road runner πηδήξαμε ενώ τρέχουμε ακόμη και μετά θα πέσουμε”.
Σημείωσε τέλος ότι υπάρχουν απρόβλεπτοι παράγοντες στη διαπραγμάτευση για το Brexit, πχ εάν δεν συμφωνήσουν οι 27 σε κοινή στάση, καταλήγοντας: “Το διαζύγιο είναι ένα πράγμα, το να καταλήξεις σε μία νέα συμφωνία είναι ένα άλλο”.
O καθηγητής του τμήματος Δημόσιας Διοίκησης του London School of Economics κ. Tony Travers, επισήμανε ότι ανεξάρτητα του εάν θεωρεί κανείς σωστή τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, γεγονός είναι ότι πάνω από το μισό του πληθυσμού της Μεγάλης Βρετανίας επέλεξε Brexit και δεν υπάρχει από τότε μέχρι σήμερα καμία ένδειξη ότι μετάνιωσαν για αυτή την επιλογή.
Αναφέρθηκε στο μούδιασμα της πολιτικής τάξης, που προσδοκούσε Bremain και επισήμανε ότι αυτή τη στιγμή η βρετανική κυβέρνηση πιέζεται από διάφορα λόμπι σε σχέση με το Brexit: Το επιχειρηματικό που ενδιαφέρεται για τις εμπορικές συμφωνίες και το μεταναστευτικό σύστημα και δεν θέλει την αβεβαιότητα. Αλλά και εφημερίδες που είναι φανατικά υπέρ ενός “σκληρού” και “καθαρού” Brexit.
Ο καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γιώργος Παγουλάτος από την πλευρά του ευχήθηκε οι διαπραγματεύσεις να οδηγήσουν τελικά σε ένα πιο “μαλακό” Brexit.
Εκτίμησε ότι το Brexit θα βλάψει και τη Μεγάλη Βρετανία και την ΕΕ.
Σημείωσε ότι η βρετανική κυβέρνηση θέλει ένα πιο “μαλακό” Brexit, αλλά και η ΕΕ δεν μπορεί να επιτρέψει το Brexit να αποτελέσει οικονομική και πολιτική επιτυχία, ούτε να αποδεχθεί μία κατάσταση “α λα καρτ” μέλους.
Χαρακτήρισε τέλος επικίνδυνο προηγούμενο τη λήψη μίας τόσο σημαντικής απόφασης όπως το Brexit με δημοψήφισμα, ενώ ως προς το ενδεχόμενο συνεργασίας με τον Τράμπ είπε: “Η Μεγάλη Βρετανία παράτησε ένα πληκτικό γάμο για να παραδοθεί στα χέρια ενός βίαιου εραστή”.
Thomas Wieser, επικεφαλής Euroworking Group: «Λιγότερο δράμα, λιγότερες κουβέντες και περισσότερες πράξεις».
Μήνυμα – έκκληση για επιτάχυνση των διαδικασιών εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης ώστε να κλείσει σύντομα η αξιολόγηση, απηύθυνε από το βήμα του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών ο πρόεδρος του Euroworking Group, κ. Thomas Wieser.
Παράλληλα απέρριψε το σενάριο Grexit, για το οποίο επιβεβαίωσε ότι είχε συζητηθεί και ανέφερε ότι θα ευχόταν να υπήρχε «λιγότερο δράμα, λιγότερες κουβέντες και περισσότερες πράξεις».
«Το Grexit σε κάποια περίοδο ήταν επί τάπητος, ακόμη και στην ίδια την αντίληψη των αγορών. Θέλω να πιστεύω ότι αυτό έχει αλλάξει εντελώς και τώρα είμαστε στο μέσον την δεύτερης αξιολόγησης. Αυτό είναι λίγο απογοητευτικό, γιατί το πρόγραμμα τρέχει ήδη ενάμιση χρόνο», είπε ο κ. Βίζερ στο πλαίσιο της συζήτησης για το μέλλον της Ευρώπης και της ΕΕ και συμπλήρωσε:
«Μπορούμε λίγο να επιταχύνουμε, έστω λίγο; Τεχνικά είναι εύκολο. Αν θέλει κανείς μπορεί να έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση έως την επόμενη Παρασκευή. Αν θέλουν όλοι οι εμπλεκόμενοι. Υπάρχουν πολλές δυνατότητες συμμετοχής του ΔΝΤ, σε αυτήν την περίπτωση θα έχουμε μία πιο εύκολη πλεύση σε σχέση με τα προηγούμενα πέντε έξι χρόνια. Υπάρχουν οράματα και φαντασιώσεις για προγράμματα χωρίς το ΔΝΤ.
Πρέπει να παραδεχθούμε ότι για να λυθεί ένα τέτοιο πρόβλημα θα χρειάζονταν μία – δύο σύνοδοι κορυφής, αλλαγή στις συνθήκες του ΕΜΣ, ενδεχομένως και καινούργιο πρόγραμμα μετά το φθινόπωρο, αλλά δε το θέλουμε και δεν θέλουμε να περιμένουμε».
Ο αυστριακός επικεφαλής του euroworking group σημείωσε ότι τα πάντα βρίσκονται στα χέρια άλλων, ότι χρειάζονται βαριές αποφάσεις, ότι το Grexit δεν είναι υπό συζήτηση και πως οι ανισορροπίες που αντιμετωπίζει η χώρα μπορούν να λυθούν.
Ως προς το αν μία απόφαση για το ελληνικό χρέος είναι εφικτή πριν τον Σεπτέμβριο ο κ.Wieser είπε πως «έχουμε συγκεκριμένα πράγματα για το τι θα γίνει βραχυπρόθεσμα και νομίζω ότι υπάρχει σαφής δέσμευση ότι στο τέλος θα γίνουν και άλλα πράγματα, το ΔΝΤ θέλει πιο συγκεκριμένα, να δούμε τι θα αποφασίσει το Eurogroup».
Για το θέμα της αξιολόγησης, ο πρώην πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος που συμμετείχε στην ίδια συζήτηση εκτίμησε ότι θα ολοκληρωθεί, επειδή η κυβέρνηση έχει ισχυρά κίνητρα και η εναλλακτική θα ήταν καταστροφική. «Όταν συμβεί αυτό και συνδυαστεί με ελάφρυνση του χρέους θα επιταχύνει την ανάπτυξη. Πρέπει να δούμε μακροπρόθεσμα ότι οι εξελίξεις θα είναι θετικές», τόνισε ο κ. Παπαδήμος.
Σε σχέση με τις γενικότερες εξελίξεις στην Ευρώπη, ο πρεσβευτής της Γερμανίας στην Αθήνα, Dr. Peter Schoof σημείωσε στο πλαίσιο της συζήτησης πως «είναι εύκολο να λέμε ότι θα περάσουμε το 2017 χωρίς βλάβες, όμως δεν είναι βέβαιο. Η γαλλογερμανική συνεργασία είναι καθοριστική αλλά αν δούμε τις φυγόκεντρες δυνάμεις στην ΕΕ, έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας».
Για το ίδιο θέμα ο Dr. Madsen Pirie, πρόεδρος του Adam Smith Institute, μίλησε για τις πτυχές του λαϊκισμού και ανέφερε ότι «υπάρχει μία αστική φούσκα. Ελίτ και ύπαιθρος έχουν διαφορετικές προσδοκίες και εκεί βρίσκει εύφορο έδαφος ο λαϊκισμός. Απλώς ελπίζουμε ότι Λεπέν και Βίλντερς δεν θα νικήσουν όμως κάτι πρέπει να κάνουμε.
Τον νέο ρόλο της Γερμανίας υπογράμμισε κ. Λουκάς Τσούκαλης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, επικεφαλής του ΕΛΙΑΜΕΠ. «Ας υποθέσουμε ότι κάτι συμβαίνει στο Αιγαίο. Εως τώρα τηλεφωνούσαμε στην Ουάσιγκτον, υπάρχει όμως ενδεχόμενο τώρα να αδιαφορήσει εντελώς. Σε ποιον νομίζετε ότι θα τηλεφωνήσουμε σήμερα; Στο Βερολίνο».
Ο Dr. Rolf Strauch, μέλος του Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας μίλησε για την αίσθηση αβεβαιότητας στη ΕΕ και την ΟΝΕ και πρότεινε ταχύτερες ενέργειες. «Κάποιοι βλέπουν σκοτεινό το μέλλον για την ευρωζώνη, τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν κάτι διαφορετικό. Στην φάση αυτή δεν μπορούμε να μιλάμε για τέλος της Ευρώπης, η ανάπτυξη δεν είναι ισχυρή, αλλά υπάρχει. Χρειάζονται αλλαγές στον τραπεζικό τομέα, ώστε να είναι πιο ασφαλής, ενώ υπάρχουν μηχανισμοί αντιμετώπισης της κρίσης, αν συμβεί κάτι τώρα έχουμε τα μέσα».
Η καινοτομία εφαλτήριο της ανάπτυξης
Το μεγάλο ζητούμενο της ανάπτυξης με εφαλτήριο την καινοτομία απασχόλησε τους ομιλητές του πάνελ «Innovation for growth: Strategies for creating value» κατά τη δεύτερη ημέρα του 2ου οικονομικού φόρουμ των Δελφών.
Στην μεγάλη γκάμα των δυνατοτήτων της χώρας αναφέρθηκε από πλευράς του ο Mark Minevich, Ιδρυτής του Going Global Ventures της Νέας Υόρκης, τονίζοντας πως πρέπει να εστιάσουμε στον σωστό τύπο καινοτομίας.
Με την εμπειρία του σε κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου αναφέρθηκε στις σύγχρονες και μελλοντικές επιχειρηματικές τάσεις, υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων τις εταιρείες Unicorns (μονόκερους) ως επιχειρήσεις του μέλλοντος που αλλάζουν επιχειρηματικό τοπίο αμερικανικού εδάφους, αλλά και τις εξαγορές ιδιωτικών εταιρειών διαφορετικών κλάδων από τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως, για παράδειγμα, η Google. Όπως διευκρίνισε μάλιστα, υπάρχουν διάφοροι τύποι καινοτομίας στον σημερινό κόσμο, και το ουσιώδες στην περίπτωση της Ελλάδας είναι αρχικά να δει που θέλει να τοποθετηθεί».
Σε μια προσπάθεια να εξηγήσει στο κοινό τον τρόπο με τον οποίον μια νεοφυής επιχείρηση μπορεί να γίνει μέλος αυτού του περίφημου κλαμπ των μονόκερων που έχει δημιουργήσει πλούτο 126 δισ. δολαρίων, υπογράμμισε την ύπαρξη οράματος, το «να θέλει κανείς να αλλάξει τον κόσμο, όπως για παράδειγμα ο Elon Musk με το ηλεκτρικό αυτοκίνητο».
Στο σημαντικό ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας μας αναφέρθηκε από πλευράς του, ο κ. Πηλίτσης Λουκάς, ιδρυτής εταίρος του Anchorstone Partners, τονίζοντας την εξαιρετική κατάταξη της χώρας στο Davos, όπου κατέλαβε την 6η θέση παγκοσμίως για το ανθρώπινο δυναμικό της. Επιπλέον, ανέφερε πως είναι καιρός να δούμε την θετική όψη των δεδομένων ακόμα και στην μεγάλη πληγή της χώρας που ακούει στο όνομα Brain Drain. «Θα μπορούσαμε να το δούμε σαν ευκαιρία για τη δημιουργία ενός επιχειρηματικού δικτύου εκτός Ελλάδος το οποίο θα επικοινωνεί και θα συνδιαλλάσσεται με όσους έχουν μείνει στη χώρα».
Τα βήματα που πρέπει να κάνει η χώρα μας για να αλλάξει το αρνητικό κλίμα των τελευταίων ετών αναφέρθηκε ο Πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας, Harris Pastides. Φέρνοντας ως παράδειγμα την Ινδία, το Ισραήλ και την Ιρλανδία, χώρες που δεν αποτελούν παγκόσμιο πρότυπο αλλά κατάφεραν να καταγράψουν μεγάλη πρόοδο τον τελευταίο καιρό ο κ. Pastides ανέφερε στοχευμένες λύσεις όπως η έμφαση στο STEM (επιστήμη, τεχνολογία μηχανική και μαθηματικά), η συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και φυσικά η δημιουργία κινήτρων για προσέλκυση επενδύσεων όπως σταθερή φορολογία και λιγότερη γραφειοκρατία.
Σαν εναλλακτικό τρόπο χρηματοδότησης πρότεινε η Ελλάδα να αρχίσει να μοχλεύει κεφάλαια από την κοινότητα του εξωτερικού. Τέλος ανέφερε πως «είναι καιρός τα ελληνικά πανεπιστήμια να πάψουν να φοβούνται τον ιδιωτικό τομέα και να σταματήσουν να στηρίζονται αποκλειστικά στο κράτος».
Στην σωστή στόχευση επικεντρώθηκε από πλευράς του ο επιχειρηματίας Δρ. Λάμπης Τασάκος, ιδρυτής της Inos Automationssoftware υποδεικνύοντας ως ουσιώδες το να μπορεί ο επιχειρηματίας να κατανοεί τις αγορές, αφού αυτές αποτελούν τον μοχλό ανάπτυξης ενώ συμπλήρωσε πως η κατανόησή τους αποτελεί τον μοναδικό τρόπο για να αντιμετωπιστεί η ανισότητα της χρηματοδότησης ανά τον κόσμο. Παράλληλα εξήρε και ο κ. Τασάκος το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας και τις δυνατότητές του υποδεικνύοντας ως απαραίτητη την ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των ώριμων αγορών του εξωτερικού και αυτών της Ελλάδας.
Στην ίδια την φύση της καινοτομίας αναφέρθηκε ο κ. Eric Parks, Digital & Innovation Director της Tempo-OMD. Όπως εξήγησε «η καινοτομία θυμίζει το χάος του Pollock αφού χρειάζεται εκτός από ταλέντο και προγραμματισμό, έχει πολλές προσεγγίσεις και ανά περιπτώσεις προκαλεί τρόμο αφού κανείς δεν ξέρει πως θα εξελιχθούν τα σύγχρονα επιτεύγματά της, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη».
Πέρα από την κατανόηση της φύσης της, βέβαια, προϋπόθεση για την ανάπτυξη, όπως σημείωσε ο κ. Parks, είναι η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών όπως για παράδειγμα το σταθερό φορολογικό σύστημα και η αμερόληπτη λειτουργία της δικαιοσύνης ενώ ενισχυτική θα ήταν και η αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που προσφέρει η παγκοσμιοποίηση
Ωστόσο, κατά την διάρκεια της συζήτησης επισημάνθηκε ως επιτακτική ανάγκη των ημερών η αλλαγή της κρατικοδίαιτης ελληνικής νοοτροπίας, με τους ομιλητές να τονίζουν πως πρέπει να πάψουμε να στηριζόμαστε τόσο στο κράτος και να αναζητήσουμε νέους τρόπους χρηματοδότησης.
Τέλος, όσον αφορά στο μοντέλο που θα λειτουργούσε στην περίπτωση της χώρας μας, ξεκαθαρίστηκε από τους ομιλητές πως τo outsourcing ανήκει στο παρελθόν και πως πρέπει να βρεθούν νέες λύσεις ώστε να γίνει η Ελλάδα μαγνήτης και να αποτελέσει το οικοσύστημα που θα προσελκύσει τον σύγχρονο επιχειρηματικό κόσμο.
Οι ανισότητες και η παγκοσμιοποίηση
Κριτική στην κυβέρνηση άσκησε ο πρώην υπουργός Εργασίας, Τάσος Γιαννίτσης, μιλώντας σε πάνελ για τις ανισότητες και την παγκοσμιοποίηση κατά τη δεύτερη ημέρα του οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Ο κύριος Γιαννίτσης εξήγησε ότι παλαιότερα οι φτωχοί στην Ελλάδα ήταν οι χαμηλοσυνταξιούχοι. Πλέον όμως είναι τα νοικοκυριά με ανέργους, σε κάποια από τα οποία δεν μπαίνει κανένας μισθός. Σε αυτό το σημείο τόνισε ότι «πρόσφατα δόθηκε βοήθεια σε ανθρώπους που έχουν ένα εισόδημα, 400, 600 ή 800 ευρώ και αυτοί που δεν έχουν κανένα εισόδημα δεν πήραν τίποτα», ασκώντας εμμέσως κριτική στην κυβέρνηση για την επιλογή της.
Πρόσθεσε ότι στοίχημα αυτής της χώρας μας είναι να πιάσει τη φοροδιαφυγή.
Ο Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Παγουλάτος, δήλωσε ότι όλες οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στο πώς να μειωθούν οι ανισότητες και η φτώχεια.
Σε αυτό το σημείο υπάρχουν πολλές διαφοροποιήσεις, εξήγησε, καθώς υπάρχουν χώρες που έχουν ανεχτεί σημαντικές ανισότητες στο εσωτερικό τους και άλλες όχι, όπως οι Σκανδιναβικές χώρες ή η Σιγκαπούρη.
Αναφέρθηκε σε κινήσεις που θα μπορούσαν να γίνουν, όπως οι ελέγχοι σε φορολογικούς παραδείσους, η επιβολή περιβαλλοντικών περιορισμών στην παγκοσμιοποίηση, εργατικές πολιτικές ώστε να μη χάνονται θέσεις εργασίας, ρύθμιση του χρηματοοικονομικού τομέα κ.ά., ενώ ενώ έθιξε και το θέμα της ανισότητας στην εκπαίδευση.
Ο Διευθυντής για τις Ευρωπαϊκές χώρες της Παγκόσμιας Τράπεζας, Dr. Arep Banerji, ανέλυσε το πώς έχει εξελιχθεί η παγκόσμια ανισότητα τα τελευταία χρόνια.
Παρουσίασε την κατανομή του παγκόσμιου πλούτου τις τελευταίες δεκαετίες, με σχεδιαγράμματα που δείχνουν τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των ασιατικών χωρών και τη στασιμότητα στις ανεπτυγμένες χώρες, με μία τάση οι πλούσιοι να γίνονται πλουσιότεροι.
Στη δική του εισήγηση, ο Τάσος Γιαννίτσης αναφέρθηκε στη σχέση παγκοσμιοποίησης και ανισοτήτων, με το ερώτημα αν σημειώνεται σύγκλιση στις ‘ανισότητες μεταξύ χωρών’ και επιδείνωση ‘στις ανισότητες στο εσωτερικό πολλών χωρών’. Επικεντρώθηκε σε τρεις θέσεις:
1. Η σχέση παγκοσμιοποίησης και ανισότητας είναι πολύπλοκη, ασύμμετρη και ανομοιογενής, και δεν επιτρέπει εύκολες γενικεύσεις. Ωστόσο, είναι πρώτη φορά από αιώνες που η παγκόσμια ανισότητα και η ανισότητα ‘μεταξύ χωρών’ μειώθηκαν στις δεκαετίες 1980-2015.
2. Αντίθετα, στο εσωτερικό περισσότερων ανεπτυγμένων χωρών οι ανισότητες αυξήθηκαν. Κεντρικό ρόλο για την αύξηση των εσωτερικών ανισοτήτων σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες έπαιξε η αρρύθμιστη χρηματοοικονομική παγκοσμιοποίηση, αλλά και, κυρίως, εθνικές πολιτικές, π.χ. η σημαντική μείωση των φορολογικών συντελεστών στα υψηλά εισοδήματα, η απορύθμιση των αγορών εργασίας, ο αδύναμος ρόλος της τεχνολογίας/καινοτομίας ως μοχλός ανάπτυξης ή η ενδυνάμωση του δανεισμού ως εργαλείου πρόσκαιρης βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού. Παρά ταύτα, σε διάφορες χώρες η εθνική πολιτική περιόρισε τις επιδράσεις αυτές.
3. Συνολικά, στις χώρες της Δύσης σημειώνονται δύο κεντρικά ρήγματα στη γραμμικότητα της αναπτυξιακής δυναμικής. Το πρώτο έρχεται ‘απ’ έξω’, και δείχνει ότι οι παλιοί ‘υπανάπτυκτοι’ έχουν πλέον ικανότητες ανοδικής εξέλιξης και οι ανεπτυγμένες χώρες καλούνται να αποδεχθούν μια νέα τάξη πραγμάτων στον κόσμο. Η εξέλιξη αυτή επηρεάστηκε σε κάποιο βαθμό από την παγκοσμιοποίηση, όμως εκφράζει μια ποιοτική ανατροπή που θα συντελούνταν σε κάθε περίπτωση.
Το δεύτερο ρήγμα έρχεται ‘από μέσα’, και δείχνει ότι βασικά εργαλεία της ανάπτυξης, που στήριξαν για τέσσερις δεκαετίες την πορεία των ανεπτυγμένων κοινωνιών, έχουν χάσει τη δυναμική τους και οδηγούν σε στάσιμα εισοδήματα και αύξηση των ανισοτήτων, με σοβαρές κοινωνικές, μακροοικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν τα στοιχεία που παρουσίασε ο διευθυντής της diaNEOsis, Κυριάκος Πιερραράκης. Όπως είπε, πριν την κρίση η ακραία φτώχεια στη χώρα μας δεν ξεπερνούσε το 2%, ενώ το 2015 έφτασε το 15%. Σε έρευνά της εταιρείας, το 25% των Ελλήνων απάντησε ότι δεν μπορεί να βρει 400 ευρώ για μία άμεση ανάγκη.
Και κατέληξε λέγοντας ότι «τα παραδοσιακά εργαλεία που είχαμε στη διάθεσή μας για τη μείωση των ανισοτήτων πλέον δε λειτουργούν. Θα πρέπει σύντομα να αναζητηθούν νέα».
Την εμπειρία από τη χώρα του παρουσίασε ο πρέσβης της Αλγερίας στην Αθήνα, Dr. Noureddine Bardad-Daidj. Η Αλγερία χρειάστηκε μετα τη μεγάλη κρίση του ’86 να προχωρήσει σε διαρθρωτικές μετρρυθμίσεις. Η χώρα ακολούθηκε τρία προγράμματα, το τελευταίο ξεκίνησε το 2015 με δύο βασικούς πυλώνες της οικονομική ανάπτυξη και τις μεταρρυθμίσεις.
Βενιζέλος: Θα κλείσει η αξιολόγηση, αλλά αυτό έχει μικρή σημασία
Η αξιολόγηση φαίνεται πως θα κλείσει, πιθανότατα με παραμετρικά μέτρα για το χρέος, όμως αυτό έχει μικρή σημασία, εκτίμησε ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, πρώην υπουργός και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, απαντώντας στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ Δελφών στις ερωτήσεις του δημοσιογράφου κ. Γιάννη Πολίτη.
“Μπορεί και να κλείσει η αξιολόγηση. Βλέπω ότι οι εταίροι θα κάνουν υποχωρήσεις και θα δοθούν κάποια παραμετρικά μέτρα για την παρούσα αξία του χρέους ή έστω θα να δηλωθούν ότι θα ισχύσουν μετά το τέλος του προγράμματος. Αλλά αυτό έχει μικρή σημασία ”, είπε ειδικότερα ο κ. Βενιζέλος.
“Το ζήτημα δεν είναι τόσο εάν θα τελειώσει η αξιολόγηση αυτή, για να γίνουν εκταμιεύσεις. Αυτά λίγο πολύ θα λυθούν ως προβλήματα και άλλωστε η μεγάλη δόση αφορά την εξόφληση των ομολόγων που διακρατά η ΕΚΤ τον Ιούνιο”, είπε επίσης.
Ο κ. Βενιζέλος εξάλλου διαφώνησε με την άποψη ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι το χρέος, εκτιμώντας ότι μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το τραπεζικό σύστημα και το έλλειμμα εμπιστοσύνης στην οικονομία.
Σημείωσε ότι η διαπραγμάτευση αυτή αφορά στην πραγματικότητα το μετά του 3ου προγράμματος και οικονομικά και πολιτικά. Εκτίμησε ότι έρχεται ένα 4ο μνημόνιο με όρους και δεσμεύσεις, αλλά αντί για δάνειο εξομαλύνσεις στο χρέος.
“Πολιτικά αυτό σημαίνει ότι χάνεις την προοπτική να πεις κάποια άλλα πράγματα οικονομικά και αναπτυξιακά, που να αφορούν τη χώρα μετά το 2018-19 και όλα αυτά γίνονται χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση διότι αυτή για την παρούσα κυβέρνηση έχει εξαντληθεί προ πολλού και σίγουρα δεν αφορά το μετά τέλος του προγράμματος”, υποστήριξε.
Ο κ. Βενιζέλος ανέφερε ότι 4ο μνημόνιο θα υπάρξει ούτως ή άλλως με την έννοια αυστηρών δημοσιονομικών και διαρθρωτικών όρων μακράς διάρκειας. Το ερώτημα είναι, είπε, εάν θα υπάρξει και 4ο δάνειο.
“Θα βγούμε στις αγορές υπό αυστηρούς όρους και αυτό θα είναι το 4ο μνημόνιο”, υποστήριξε.
Εκτίμησε ότι η ποσοτική χαλάρωση -εφόσον την προλάβουμε- έχει νόημα μόνο εάν η χώρα προχωρήσει σε έκδοση ομολόγων, αλλά δεν είναι από μηχανής θεός.
Ο κ. Βενιζέλος σχολίασε ότι “το 2009 – 2010 υπήρχαν στην Ελλάδα άνθρωποι που πίστευαν ότι απειλούν την Ευρωζώνη λέγοντας ότι η Ελλάδα θα προσφύγει στο ΔΝΤ. Λες και το ΔΝΤ το έφερε η Ελλάδα. Το έφερε η γερμανική κυβέρνηση λόγω δυσπιστίας στην Κομισιόν”.
Υποστήριξε επίσης ότι η συζήτηση για το Grexit έχει ξανανοίξει στην Ελλάδα και όχι στο εξωτερικό, “γιατί υπάρχουν πολιτικοί εκπρόσωποι του ελληνικού λαού, που πιστεύουν στην επαναφορά στο εθνικό νόμισμα”. Εκτίμησε αντίθετα ότι δε θα ήθελε κανείς στην Ευρώπη να ανοίξει ένα τέτοιο χορό, που θα μπορούσε να πυροδοτήσει τον εθνικισμό σε πολλές χώρες, καθώς πχ η Λεπέν ήδη θέτει ζήτημα φράγκου.
Στο ερώτημα εάν μπορεί η κυβέρνηση να πάρει μέτρα χωρίς να ζητήσει την έγκριση άλλων κομμάτων, ο κ. Βενιζέλος εκτίμησε ότι θα τα περάσει εφόσον θέλει να παραμείνει στην εξουσία, διερωτώμενος: “Αλλά ποιος θα συναινέσει σε τί; Κλήθηκε κανείς να συζητήσει μία ολόκληρη στρατηγική;”
Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι η επόμενη κυβέρνηση πρέπει να αλλάξει τα πράγματα συνολικά, για αυτό πρέπει η χώρα να πάει σε εκλογές, να ηττηθούν οι ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, να γίνει κυβέρνηση των προοδευτικών δυνάμεων του ευρωπαϊκού προσανατολισμού και να κληθεί ο ηττημένος ΣΥΡΙΖΑ να πει αν θέλει να συμμετάσχει.
Αυτή η κυβέρνηση, πρόσθεσε, θα πρέπει να προχωρήσει όχι εφαρμόζοντας αυτά που θα συμφωνήσει η σημερινή κυβέρνηση, αλλά να κάνει μία συζήτηση με τους εταίρους που θα βγάζει νόημα με βάση τη δική τους γλώσσα. Στο ερώτημα ποιο ρόλο θα ήθελε ο ίδιος στην επόμενη κυβέρνηση απάντησε πως αυτό που θέλει είναι “να συνεννοηθούμε πολιτικά σε αυτή τη χώρα για πράγματα, που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα” και τόνισε: “Το θέμα δεν είναι να φύγουν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και να έρθει η αυτοδύναμη ΝΔ ή να προφυλαχθούν τα κεντρώα κόμματα από τη φθορά της εξουσίας”.
Δραγασάκης: Την επόμενη εβδομάδα το αναπτυξιακό σχέδιο στο υπουργικό συμβούλιο
Την παρουσίαση της πρότασης της κυβέρνησης για το αναπτυξιακό σχέδιο την επόμενη εβδομάδα στο υπουργικό συμβούλιο προανήγγειλε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Γιάννης Δραγασάκης, απαντώντας στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ Δελφών στις ερωτήσεις του δημοσιογράφου, σύμβουλου έκδοσης της Huffingtonpost Greece κ.Παύλου Τσίμα.
Ο κ.Δραγασάκης απάντησε στις επικρίσεις που δέχεται η κυβέρνηση για την καθυστέρηση στο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, επιρρίπτοντας τις ευθύνες σε ΔΝΤ και Βερολίνο, αλλά και τονίζοντας ότι το πρόγραμμα που υλοποιείται δεν είναι προϊόν ισότιμου διαλόγου, αλλά εκβιασμών. “Δεν υπάρχει ιδιοκτησία του προγράμματος. Θα είμαστε ιδιοκτήτες του αναπτυξιακού σχεδίου που θα συζητήσουμε στο υπουργικό συμβούλιο την επόμενη εβδομάδα”, πρόσθεσε. Στο ερώτημα δε εάν δανειστής και οφειλέτης είναι ισότιμοι ποτέ, απάντησε με το ρητορικό ερώτημα εάν είναι η ΕΕ ένωση δανειστών.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης χαρακτήρισε ενδιαφέρον με την αρνητική έννοια το γεγονός ότι επτά χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης η χώρα δε διαθέτει ακόμη αναπτυξιακό σχέδιο. Έκανε αυτοκριτική για αυτό, τονίζοντας όμως ότι προείχε η διαπραγμάτευση, αλλά άσκησε κριτική και στους θεσμούς, που πίεζαν πχ για το γάλα και όχι για την εκπόνηση αναπτυξιακού σχεδίου.
Εξήγησε ότι η πρόταση που θα παρουσιαστεί στο υπουργικό θα είναι η βάση για έναν ευρύ κοινωνικό διάλογο με κοινωνικούς φορείς και πολιτικές δυνάμεις. “Σχεδιάζουμε να εισάγουμε στο αναπτυξιακό σχέδιο επιταχυντές”, πρόσθεσε, τονίζοντας ότι το σχέδιο ανάπτυξης πρέπει να απαντά στο παραγωγικό πρόβλημα, να αντιμετωπίζει την κοινωνική κρίση και το δημογραφικό πρόβλημα. “Αυτά τα τρία στοιχεία δε μπορούν να λυθούν μέσω των αγορών”, εκτίμησε.
Ο κ .Δραγασάκης δήλωσε βέβαιος ότι θα έχει επιτευχθεί συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων μέχρι τις 20 Μαρτίου και πως στη συνέχεια σε εύλογο χρόνο θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία για χρέος και πρωτογενή πλεονάσματα, ώστε η χώρα να ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και το 2017 να βγει δοκιμαστικά στις αγορές.
Στο ερώτημα τι μέλλει γενέσθαι μετά το τρίτο πρόγραμμα, ο κ. Δραγασάκης απάντησε χαρακτηριστικά: “Δε θα είμαστε μόνοι, ούτε θα είμαστε σε τέταρτο μνημόνιο”, περιγράφοντας ένα καθεστώς αυξημένης αυτονομίας αλλά και εποπτείας, λόγω των περιορισμών που θέτει είτε το ευρωπαϊκό πλαίσιο είτε το παγκόσμιο. “Οι αγορές δεν έχουν μνημόνια, αλλά έχουν το δικό τους μηχανισμό πειθαρχίας”, επισήμανε.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης απέδωσε επίσης τις καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης εκτός από τις απαιτήσεις ΔΝΤ και Γερμανίας και το στοιχείο “ασυμμετρίας έως και εκβιασμού στη συγκρότηση του προγράμματος”, και στο γεγονός ότι δεν είναι θεσμοθετημένος ο τρόπος απεμπλοκής όταν οι διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς φτάνουν σε αδιέξοδο. “Δεν υπάρχει εφετείο, όπου να ληφθεί μία πολιτική απόφαση”, σχολίασε.
“Έχουμε και Tomsen statistics εκτός από τα Greek statistics”, είπε μάλιστα χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στην αρνητική εικόνα που εμφανίζεται όσον αφορά στις εξαγωγές της χώρας και εξηγώντας ότι ενώ οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν, το αποτέλεσμα βγαίνει στάσιμο διότι αφαιρείται η μείωση του ναυτιλιακού συναλλάγματος.
Ο κ. Δραγασάκης επιτέθηκε και στη ΝΔ: “Θέλω να παρακαλέσω ιδίως τους θεσμικούς φορείς όταν λένε ‘υπογράψτε’ να εξηγούν και τι θέλουν να υπογράψουμε. Διότι το ‘υπογράψτε’ μοιάζει με Πόντιος Πιλάτος. Ας μας πουν, ‘υπογράψτε τρία δισ ευρώ μέτρα’, αυτό είναι μία άποψη.”
με Αριθμό Μητρώου 12691
