Πολύ χειρότερη θα ήταν η κλιματική αλλαγή αν δεν υπήρχαν τα φυτά του πλανήτη, με την ακόρεστη όρεξή που έχουν να απορροφήσουν άνθρακα. Διεθνής επιστημονική έρευνα δείχνει ότι ο ρυθμός με τον οποίο το διοξείδιο του άνθρακα συσσωρεύεται στην ατμόσφαιρα, σταθεροποιήθηκε τα τελευταία χρόνια, καθώς η απανταχού βλάστηση «καταπίνει» περισσότερο διοξείδιο από τον αέρα, σε σχέση με τον προηγούμενο αιώνα.
Από το 2002 έως σήμερα ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του διοξειδίου στην ατμόσφαιρα έχει παραμείνει σταθερός στα 1,9 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) περίπου. Οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες συνεχίζουν να εκπέμπουν αυξανόμενες ποσότητες διοξειδίου και η συνολική ποσότητα διοξειδίου στην ατμόσφαιρα συνεχίζει να αυξάνει, έχοντας πλέον ξεπεράσει τα 400 ppm. Αν και το διοξείδιο στην ατμόσφαιρα αυξάνει συνεχώς, αυτό δεν συμβαίνει τόσο γρήγορα, όσο θα συνέβαινε αν δεν υπήρχαν τα φυτά, που λειτουργούν αντισταθμιστικά.
Οι ερευνητές αποδίδουν τη συγκράτηση στην αύξηση του διοξειδίου κυρίως στην αυξημένη φωτοσυνθετική δραστηριότητα των φυτών. Πρόκειται για ένα «ενάρετο» κύκλο: όσο ανεβαίνει το διοξείδιο, τόσο αυξάνεται η φωτοσύνθεση και τόσο τα φυτά απορροφούν περισσότερο διοξείδιο, πράγμα που στη συνέχεια τονώνει την ανάπτυξη των φυτών, ενισχύοντας έτσι περαιτέρω την φωτοσύνθεση κ.ο.κ.
Από την άλλη, η αναπνοή των φυτών, δηλαδή η χρησιμοποίηση οξυγόνου για την παραγωγή διοξειδίου, δεν αυξάνει τόσο γρήγορα τα τελευταία χρόνια, όσο η φωτοσύνθεση. Έτσι, το ισοζύγιο είναι θετικό μετά το 2002: τα φυτά αφαιρούν από την ατμόσφαιρα (με τη φωτοσύνθεση) περισσότερο διοξείδιο από όσο προσθέτουν (με την αναπνοή).
Στον 20ό αιώνα φαίνεται πως τα φυτά «βοηθούσαν» λιγότερο: Ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης του ατμοσφαιρικού διοξειδίου αυξανόταν συνεχώς κατά το δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα, από 0,75 ppm ανά έτος το 1959 σε 1,86 ppm/έτος το 2002. Όμως έκτοτε και καθ’ όλο τον τρέχοντα αιώνα ο ρυθμός αυτός έχει σταθεροποιηθεί στο 1,9 ppm το χρόνο.
Αυτό θεωρείτο πάντα ένα μυστήριο για τους επιστήμονες, καθώς οι ανθρώπινες δραστηριότητες που εκλύουν διοξείδιο στην ατμόσφαιρα, κάθε άλλο παρά έχουν σταματήσει. Οπότε το έξτρα διοξείδιο κάπου αλλού πρέπει να πηγαίνει, εφόσον ένα μεγάλο μέρος του δεν μένει στην ατμόσφαιρα.
Ο κύκλος του άνθρακα έχει αλλάξει
Ο λεγόμενος «κύκλος του άνθρακα» φαίνεται να έχει αλλάξει στον αιώνα μας. Ένα μέρος του διοξειδίου καταλήγει ασφαλώς στους ωκεανούς, όμως οι περισσότεροι επιστήμονες συμφωνούν ότι οι θάλασσες συνεχίζουν να απορροφούν το διοξείδιο με ένα σταθερό ρυθμό, που δεν έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.
Πράγμα που στρέφει την προσοχή στα φυτά. Η νέα έρευνα -που χρησιμοποίησε δορυφορικά στοιχεία για να καταγράψει την μεταβολή της βλάστησης στη Γη, καθώς και άλλα δεδομένα για τις διαχρονικές μεταβολές στις ενδογενείς δραστηριότητες των φυτών όπως η φωτοσύνθεση, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα φυτά έχουν «ανεβάσει ταχύτητα» στην απορρόφηση του διοξειδίου, ιδίως στις τροπικές περιοχές και στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη.
Εκτιμάται ότι τα οικοσυστήματα των φυτών έχουν περίπου διπλασιάσει τον ρυθμό απορρόφησης άνθρακα, από ένα έως δύο τρισεκατομμύρια κιλά στη δεκαετία του 1950, σε δύο έως τέσσερα τρισεκατομμύρια κιλά άνθρακα στην τρέχουσα δεκαετία (αυτό ακριβώς είναι το «φρένο» των φυτών στην κλιματική αλλαγή). Συγκριτικά, οι ανθρώπινες δραστηριότητες εκπέμπουν εννέα έως δέκα τρισεκατομμύρια κιλά άνθρακα ετησίως.
με Αριθμό Μητρώου 12691
