Προχωρά η υλοποίηση στο βυθό της Μεσογείου του μεγαλύτερου υποθαλάσσιου τηλεσκοπίου νετρίνων στον κόσμο, όπως ανακοίνωσε η διεθνής επιστημονική κοινοπραξία που έχει αναλάβει την ανάπτυξή του.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ξεχωριστά αλλά διασυνδεδεμένα μεταξύ τους τηλεσκόπια σε… συσκευασία ενός.
Το τηλεσκόπιο, γνωστό εν συντομία ως KM3Net (Τηλεσκόπιο Νετρίνων Κυβικού Χιλομέτρου) θα αναπτυχθεί σε βάθη τριών έως τεσσάρων χιλιομέτρων σε τρεις πολύ βαθιές περιοχές της Μεσογείου, στα ανοιχτά της Τουλόν (νότια Γαλλία, κοντά στη Μασσαλία), της νοτιοανατολικής Σικελίας (Ιταλία) και της Πύλου (Ελλάδα).
Οι ερευνητές δημοσίευσαν προ ημερών τη σχετική «επιστολή προθέσεων», με το χρονοδιάγραμμα του όλου σχεδίου, στο περιοδικό πυρηνικής και σωματιδιακής φυσικής «Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics».
Από ελληνικής πλευράς την πρωτοβουλία συνυπογράφουν περίπου 20 επιστήμονες από τον «Δημόκριτο», τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Ανοικτό Πανεπιστήμιο, καθώς και το ΤΕΙ Πειραιά.
Το KM3NeT θα είναι μια τεράστια διάταξη δικτυωμένων ανιχνευτών, με «ομοσπονδιακή» δομή, κεντρικό μάνατζμεντ (με έδρα το ‘Αμσντερνταμ) και με κοινή ανάλυση όλων των επιστημονικών δεδομένων.
Το τηλεσκόπιο θα προσπαθήσει να ανιχνεύσει τα φευγαλέα υποατομικά σωματίδια νετρίνα, που έχουν αστροφυσική προέλευση (μαύρες τρύπες και άστρα που συγκρούονται, εκρήξεις σούπερ-νόβα και ακτίνων-γάμα, ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες-κβάζαρ κ.α.).
Στόχος είναι αφενός να δώσει σάρκα και οστά σε μια νέου τύπου «αστρονομία νετρίνων» που θα μελετήσει το σύμπαν με νέους τρόπους και αφετέρου να ρίξει φως στα ίδια τα νετρίνα, τα οποία αλληλεπιδρούν μόνο ασθενώς με την ύλη, γι’ αυτό είναι τόσο δύσκολο να γίνουν αντιληπτά.
Ένα τέτοιο υποθαλάσσιο τηλεσκόπιο ενεργού όγκου τουλάχιστον ενός κυβικού χιλιομέτρου είχε προταθεί, αρχικά το 2004, να δημιουργηθεί σε μια μόνο τοποθεσία. Είχαν προηγηθεί μεμονωμένες παρεμφερείς προσπάθειες, αρχικά για το τηλεσκόπιο «Νέστωρ» στη Πύλο, και στη συνέχεια για το NEMO στην Ιταλία και το ANTARES στη Γαλλία.
Τελικά, στην πορεία έγινε αντιληπτό ότι έπρεπε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο τηλεσκόπιο, όχι μόνο για επιστημονικούς λόγους, αλλά επειδή έτσι ήταν δυνατό να διασφαλισθεί μεγαλύτερη χρηματοδότηση από την ΕΕ.
Τώρα πλέον προωθείται συντονισμένα η δημιουργία ενός ενιαίου τηλεσκοπίου σε όλο το εύρος της Μεσογείου, εφόσον βρεθούν τα κατάλληλα κονδύλια, κάτι που ισχύει ιδίως για το ελληνικό σκέλος, που θα είναι και το τελευταίο που θα υλοποιηθεί.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το KM3net θα είναι λειτουργικό από το 2020 σε Γαλλία και Ιταλία, στο μέτρο που έως τότε έχουν γίνει οι αναγκαίες επενδύσεις.
Πηγή: typospeiraiws
με Αριθμό Μητρώου 12691
