Ποιοι είναι οι άνθρωποι που πήραν το δρόμο του ξεριζωμού

Το ρεπορτάζ ήρθε στο φως της δημοσιότητα μέσα στον 15 Αύγουστο και φέρει την υπογραφή του διευθυντή της ιταλικής εφημερίδας La Stampa κ.Mario Calabresi. Μία ανταπόκριση από τη Σύμη με τον τίτλο «Κινητά τηλέφωνα και σακίδιο στον ώμο. Ανάμεσα στους πρόσφυγες από τη Συρία στην Ελλάδα που φαίνονται τουρίστες σαν κι εμάς» και υπότιτλο «Στη Σύμη έρχεται τώρα η αστική τάξη, αποδρώντας από μια “χώρα που δεν υπάρχει πια.”

Είναι μία ανθρώπινη καταγραφή του δράματος που βιώνουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που θεωρήσαμε ότι αξίζει να αναπαράγουμε. Παραθέτουμε στοιχεία του ρεπορτάζ. Αξίζει να το διαβάσουμε.  

«Μιλούν αγγλικά, ντύνονται με δυτικό τρόπο. Δεν θέλουν να έρθουν στην Ιταλία» [ημερομηνία δημοσίευσης 15-8-2015]. Στην ανταπόκριση, ο γνωστός δημοσιογράφος καταγράφει πολλές μαρτυρίες σύρων προσφύγων και υποστηρίζει ότι πλέον είναι η αστική τάξη της Συρίας που φεύγει για να σωθεί.

Ο δημοσιογράφος επισημαίνει ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται στο νησί δεν φαίνονται εκ πρώτης όψεως να έχουν καμία διαφορά από τους τουρίστες, καθώς ως προς το ντύσιμο και τις συσκευές κινητών κλπ. που φέρουν, «θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε από εμάς».

Όπως επισημαίνεται, «για τέσσερα χρόνια έφευγαν οι απελπισμένοι άνθρωποι που βρέθηκαν στη μέση της μάχης, εκείνοι που έχασαν το σπίτι τους και κατέληξαν συντετριμμένοι σε στρατόπεδα προσφύγων κατά μήκος των συνόρων.

Σήμερα αποδρούν οι οικογένειες της αστικής τάξης, επαγγελματίες, επιχειρηματίες, φεύγουν εκείνοι που έχουν χάσει κάθε ελπίδα και εγκαταλείπουν την εργασία τους, την περιουσία, σπίτια, οικόπεδα, καταστήματα, επιχειρήσεις για να σώσουν τις ζωές τους. Αποδρά όποιος επαναλαμβάνει ότι “η Συρία δεν υπάρχει πια” και πιστεύει ότι δεν υπάρχει πλέον χρόνος για αναμονή ή αυταπάτες».

Όπως τονίζει, «στην εποχή των απλουστεύσεων στην οποία ζούμε, η έξοδος των Σύρων που καταφθάνουν στα ελληνικά νησιά τις τελευταίες εβδομάδες είναι μόνο ένα κομμάτι του θέματος της μετανάστευσης, που διαιρεί την πολιτική, την κοινωνία μας και την κοινή γνώμη.

Όλοι μιλάμε για αριθμούς και κάνουμε ένα συνολικό απολογισμό, αλλά δεν μπορούμε να βάλουμε αυτές τις ιστορίες στην ίδια κατηγορία με την οικονομική μετανάστευση που προέρχεται από την Αφρική, δεν έχει καμία σχέση: αυτό είναι μια φυγή από τον πόλεμο, μια απόδραση για τη ζωή.

Όχι για ένα καλύτερο μέλλον, αλλά απλώς για να μπορεί κάποιος να μιλήσει για μέλλον». Ο δημοσιογράφος σημειώνει ότι πρόκειται για μία «έξοδο χωρίς επιστροφή», αντίστοιχη με αυτή «των Ιρανών μετά την επανάσταση» ή αυτή των αρμενίων, των οποίων οι κοινότητες υπάρχουν ακόμη σε πολλές πόλεις της Ευρώπης.

Ο δημοσιογράφος σημειώνει ότι κάθε πρωί στη Σύμη καταφθάνουν σκάφη, χωρίς διακινητές: πρόκειται για «πλούσιες οικογένειες που αγοράζουν ένα σκάφος, μηχανοκίνητο, σωσίβια και στη συνέχεια μαθαίνουν το δρόμο από κερδοσκόπους που λαμβάνουν 50.000 δολάρια για κάθε διαδρομή», τονίζει.

Ο τελικός προορισμός είναι η Βόρεια Ευρώπη, επισημαίνει, καθώς οι ίδιοι οι πρόσφυγες τονίζουν ότι σε κάθε περίπτωση θέλουν να αποφύγουν την Ιταλία λόγω της οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των προσφύγων, όλοι θέλουν να κατευθυνθούν προς την πΓΔΜ και να πάρουν την βαλκανική οδό.

Όπως σημειώνεται, πολλοί δεν ξέρουν καν σε ποιο νησί έφθασαν, ήλπιζαν δε να φθάσουν στην Κω. Ο δημοσιογράφος υπογραμμίζει ότι δεν είδε ο ίδιος καμία από τις δραματικές σκηνές που εμφανίζονται στα ΜΜΕ, αλλά οι αφιχθέντες ήρεμα κατευθύνονται προς το Λιμενικό για να λάβουν έγγραφα.

Πολλοί μάλιστα, επειδή δεν θέλουν να φαίνονται ως πρόσφυγες, επιλέγουν να καθίσουν στα καταστήματα του λιμανιού, προσθέτει. Επισημαίνει ότι όλοι έχουν «προσεκτικά συσκευασμένα σε πλαστικό» τα έγγραφά τους, αλλά και τηλέφωνα και χρήματα, ενώ αναζητούν σύνδεση στο ίντερνετ για να ενημερώσουν «ότι είναι ζωντανοί και έφτασαν στην Ευρώπη».

Ο δημοσιογράφος κάνει λόγο για «μία εγκαταλειμμένη χώρα», από την οποία «φεύγει η γενιά που σπούδασε, που μιλάει αγγλικά» και που «έχει στην ουσία χάσει το μέλλον της».

Καταγράφει τις μαρτυρίες ανθρώπων που περιγράφουν πώς έφυγαν, έφτασαν στις τουρκικές ακτές και κατέληξαν στο ελληνικό νησί, ενώ συμπληρώνουν ότι έχουν λάβει οδηγίες από όσους έκαναν ήδη τη διαδρομή για το πώς να διασχίσουν τα Βαλκάνια. Τέλος, καταγράφει χειρονομίες αλληλεγγύης από κατοίκους και τουρίστες.

Το δημοσίευμα συνοδεύεται από φωτογραφικό υλικό από τις αφίξεις μεταναστών στα ελληνικά νησιά, αλλά και χάρτη της περιοχής που σημειώνει την απόσταση από τις τουρκικές ακτές. Όπως σημειώνεται, «μόνο μία μικρή απόσταση χωρίζει τα νησιά του Αιγαίου από την Τουρκία, και η διάσχιση είναι πολύ ευκολότερη σε σχέση με αυτή από τη Λιβύη στην Ιταλία».

Τέλος, επισημαίνεται ότι στο δημοσίευμα αναφέρθηκε και ο ιταλός Υπουργός Εξωτερικών κ.Gentiloni στο πλαίσιο συνέντευξής του στην ε/φ [βλ. σχετικά Επισκόπηση Τύπου Γραφείου Τύπου Ρώμης υπ’αριθμ. 171/905/17-8-2015], σημειώνοντας ότι «το παράδειγμα της Συρίας, όπως το αφηγείται ο Calabresi, λέει για παράδειγμα ότι, αν το τελευταίο έτος οι Σύριοι ερχόντουσαν ως επί το πλείστον στην Ιταλία, τώρα επιλέγουν τη διαδρομή Τουρκία-Ελλάδα».